Thiếu máu cơ tim (hay còn gọi là thiếu máu cơ tim cục bộ) là tình trạng mạch vành bị tắc nghẽn, dẫn đến giảm lượng máu đến tim. Động mạch vành cung cấp máu nuôi dưỡng cho quả tim, và khi bị hẹp hoặc tắc nghẽn, cơ tim không nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng cần thiết để duy trì hoạt động co bóp và đẩy máu qua cơ thể.
Triệu chứng của thiếu máu cục bộ
Cơn đau ngực: Đây được xem là triệu chứng phổ biến nhất ở những người bệnh thiếu máu cơ tim cục bộ. Người bệnh có cảm giác đau nhói, tức ngực, râm ran hoặc nặng ngực như bị chèn ép bởi vật nặng. Thông thường các cơn đau sẽ kéo dài trong khoảng vài phút, đau ở một vùng phía trước hoặc sau ngực trái và có thể lan sang cổ, vai gáy hoặc cánh tay. Cơn đau sẽ giảm dần khi nghỉ ngơi hoặc khi dùng các loại thuốc làm giãn mạch.
Rối loạn nhịp tim, tim đập nhanh: Khi bị bệnh tim thiếu máu cục bộ, tình trạng nhịp tim không đều bao gồm tim đập nhanh hoặc nhịp tim thay đổi (nhanh hay chậm bất thường) cũng sẽ thường xuyên xảy ra.
Cảm giác khó khăn khi thở: Người bệnh thường trải qua cảm giác khó thở, bị hụt hơi khi vận động, làm việc vì cơ tim không được cung cấp đủ máu và oxy để đảm bảo cho hoạt động, đặc biệt là các hoạt động gắng sức.
Cơ thể mệt mỏi, thiếu sức sống: Thiếu máu cơ tim cục bộ khiến mọi hoạt động của cơ thể đều bị ảnh hưởng, người bệnh luôn trong trạng thái mệt mỏi, rã rời không giải thích được.
Buồn nôn, ói mửa và ù tai: Trong nhiều trường hợp người mắc bệnh tim thiếu máu cục bộ xuất hiện triệu chứng nôn mửa, buồn nôn, lợm giọng và ù tai, vã mồ hôi…
Giống như các bệnh động mạch vành khác, thiếu máu cơ tim có thể không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi xảy ra một cơn nhồi máu cơ tim. Trường hợp này được gọi là thiếu máu cơ tim thầm lặng.
Có nhiều người có thể bị thiếu máu cơ tim thầm lặng, hoặc thiếu máu cơ tim không đau, hoặc thậm chí là nhồi máu cơ tim không có triệu chứng báo trước. Những người từng bị nhồi máu cơ tim, người lớn tuổi hoặc người mắc bệnh đái tháo đường có nhiều nguy cơ bị thiếu máu cơ tim thầm lặng hơn.
Nguyên nhân gây ra thiếu máu cục bộ
Thiếu máu cục bộ xảy ra khi dòng máu đến cơ tim bị giảm hoặc bị ngừng hoàn toàn, chủ yếu do hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch vành. Một số nguyên nhân chính gây ra tình trạng này bao gồm:
Xơ vữa động mạch: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Mảng bám (chủ yếu là cholesterol) tích tụ trong lòng động mạch, gây hẹp hoặc tắc nghẽn dòng máu.
Huyết khối: Huyết khối hình thành trong lòng động mạch, có thể gây tắc nghẽn đột ngột dòng máu đến cơ tim.
Co thắt động mạch vành: Co thắt mạnh mẽ của động mạch vành có thể làm giảm đột ngột dòng máu đến cơ tim, gây thiếu máu cục bộ.
Các yếu tố nguy cơ khác: Béo phì, tiểu đường, tăng huyết áp, hút thuốc lá, chế độ ăn uống không lành mạnh, ít vận động và căng thẳng kéo dài đều góp phần làm tăng nguy cơ thiếu máu cục bộ.
Biện pháp phòng ngừa thiếu máu cục bộ
Để phòng ngừa thiếu máu cục bộ, cần tập trung vào việc giảm thiểu các yếu tố nguy cơ và duy trì một lối sống lành mạnh. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả:
Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm ít chất béo bão hòa. Tránh thực phẩm chứa nhiều đường, muối và chất béo không lành mạnh.
Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Quản lý căng thẳng: Học cách thư giãn và quản lý căng thẳng bằng các phương pháp như yoga, thiền, hoặc các hoạt động giải trí yêu thích.
Kiểm soát các bệnh lý nền: Điều trị và kiểm soát tốt các bệnh lý nền như tăng huyết áp, tiểu đường và rối loạn lipid máu.
Bỏ thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Bỏ thuốc lá là biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các yếu tố nguy cơ.
Thiếu máu cục bộ là một bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả nếu chúng ta có nhận thức đúng đắn và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hợp lý. Việc duy trì một lối sống lành mạnh, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và theo dõi sức khỏe định kỳ là những yếu tố then chốt để bảo vệ tim mạch và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy bắt đầu từ hôm nay, vì sức khỏe tim mạch của chính bạn và những người thân yêu.
