Ung thư đại tràng (hay ung thư đại trực tràng) là một căn bệnh nguy hiểm, đứng thứ tư trong số các nguyên nhân gây tử vong do ung thư trên toàn thế giới. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tỷ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư đại tràng có thể lên đến 90%. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về ung thư đại tràng, bao gồm triệu chứng, nguyên nhân, đối tượng nguy cơ, chẩn đoán, phòng ngừa và điều trị.
Tổng quan chung về ung thư đại tràng
Ung thư đại tràng là tình trạng các tế bào bất thường phát triển không kiểm soát trong đại tràng hoặc trực tràng. Đại tràng là phần cuối cùng của hệ tiêu hóa, nơi thức ăn được hấp thu nước và chất dinh dưỡng trước khi được thải ra khỏi cơ thể dưới dạng phân. Trực tràng là phần cuối cùng của đại tràng, nơi phân được lưu trữ trước khi đi ngoài.
Hầu hết các trường hợp ung thư đại tràng bắt đầu từ các polyp đại tràng, là những cục u nhỏ mọc trên niêm mạc đại tràng. Hầu hết các polyp đại tràng là lành tính, nhưng một số có thể phát triển thành ung thư theo thời gian.
Triệu chứng ung thư đại tràng
Ung thư đại tràng thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, một số triệu chứng phổ biến có thể bao gồm:
- Thay đổi thói quen đại tiện, chẳng hạn như tiêu chảy, táo bón hoặc đi ngoài ra máu
- Máu trong phân
- Đau bụng, chuột rút hoặc đầy hơi
- Cảm giác không đi ngoài hết
- Giảm cân không rõ nguyên nhân
- Mệt mỏi
Nguyên nhân gây ung thư đại tràng
Nguyên nhân gây ung thư đại tràng vẫn chưa được biết đầy đủ, nhưng một số yếu tố nguy cơ đã được xác định, bao gồm:
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc ung thư đại tràng tăng lên theo độ tuổi. Hầu hết các trường hợp ung thư đại tràng xảy ra ở những người trên 50 tuổi.
- Tiền sử gia đình: Nếu bạn có cha mẹ, anh chị em hoặc con cái mắc ung thư đại tràng, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Polyp đại tràng: Như đã đề cập ở trên, polyp đại tràng là những cục u nhỏ mọc trên niêm mạc đại tràng. Hầu hết các polyp đại tràng là lành tính, nhưng một số có thể phát triển thành ung thư theo thời gian.
- Bệnh viêm ruột: Các bệnh viêm ruột như bệnh Crohn và viêm loét đại tràng có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng.
- Lối sống: Một số yếu tố lối sống có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng, bao gồm hút thuốc lá, uống nhiều rượu, ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, và ít vận động.
Đối tượng nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng
Ngoài những yếu tố nguy cơ chung được nêu ở trên, một số nhóm người có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao hơn, bao gồm:
- Người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại tràng hoặc polyp đại tràng
- Người mắc các bệnh viêm ruột như bệnh Crohn và viêm loét đại tràng
- Người có hội chứng di truyền làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng, chẳng hạn như hội chứng Lynch hoặc hội chứng di truyền phi polyp đại tràng (HNPCC)
- Người béo phì
- Người hút thuốc lá
- Người uống nhiều rượu
- Người ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn
- Người ít vận động
Chẩn đoán ung thư đại tràng
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của ung thư đại tràng, điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ để được chẩn đoán. Bác sĩ có thể sẽ hỏi bạn về tiền sử bệnh, triệu chứng và lối sống của bạn. Họ cũng có thể thực hiện một số xét nghiệm, bao gồm:
- Nội soi đại tràng: Đây là một xét nghiệm sử dụng ống soi có camera để kiểm tra bên trong đại tràng và trực tràng. Nội soi đại tràng có thể giúp phát hiện polyp đại tràng và ung thư.
- Xét nghiệm máu: Một số xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện ung thư đại tràng, chẳng hạn như xét nghiệm CEA (carcinoembryonic antigen).
- Xét nghiệm phân: Xét nghiệm phân có thể giúp phát hiện máu ẩn trong phân, đây có thể là dấu hiệu của ung thư đại tràng.
- Chụp ảnh đại tràng: Chụp ảnh đại tràng sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh của đại tràng. Xét nghiệm này có thể giúp phát hiện polyp đại tràng và ung thư.
- Chụp CT đại tràng: Chụp CT đại tràng sử dụng máy tính để tạo ra hình ảnh chi tiết của đại tràng. Xét nghiệm này có thể giúp phát hiện polyp đại tràng, ung thư và các bất thường khác của đại tràng.
Phòng ngừa ung thư đại tràng
Có một số cách để giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng, bao gồm:
- Thay đổi lối sống:
- Ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt
- Hạn chế ăn thịt đỏ và thịt chế biến sẵn
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Tập thể dục thường xuyên
- Bỏ hút thuốc lá
- Hạn chế uống rượu bia
- Sàng lọc ung thư đại tràng: Sàng lọc ung thư đại tràng là việc kiểm tra để phát hiện ung thư ở giai đoạn đầu khi nó có thể điều trị dễ dàng hơn. Có nhiều phương pháp sàng lọc ung thư đại tràng khác nhau, bao gồm nội soi đại tràng, xét nghiệm phân và xét nghiệm máu.
- Phòng ngừa polyp đại tràng: Polyp đại tràng có thể được loại bỏ bằng nội soi đại tràng, giúp giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng.
Điều trị ung thư đại tràng
Điều trị ung thư đại tràng phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh, sức khỏe tổng thể của bạn và các yếu tố khác. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:
- Phẫu thuật: Phẫu thuật để loại bỏ ung thư và các mô xung quanh là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho ung thư đại tràng.
- Hóa trị liệu: Hóa trị liệu sử dụng thuốc để tiêu diệt các tế bào ung thư.
- Xạ trị: Xạ trị sử dụng tia X hoặc các loại bức xạ khác để tiêu diệt các tế bào ung thư.
- Liệu pháp nhắm mục tiêu: Liệu pháp nhắm mục tiêu sử dụng thuốc để tấn công các tế bào ung thư cụ thể.
- Miễn dịch trị liệu: Miễn dịch trị liệu giúp hệ thống miễn dịch của cơ thể tự tấn công các tế bào ung thư.
Kết luận
Ung thư đại tràng là một căn bệnh nguy hiểm, nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tỷ lệ sống sót của bệnh nhân có thể cao. Hãy chủ động đi khám bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của ung thư đại tràng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ mắc bệnh.
