Ung thư da đầu là một loại ung thư da, xảy ra khi vùng da từ cổ lên đến đầu xuất hiện các khối u ác tính. Mặc dù hiếm gặp, nhưng đây là tình trạng rất nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng người bệnh nếu không được điều trị kịp thời. Hãy cùng Pharmacity tìm hiểu về ung thư da đầu qua bài viết dưới đây.
Tổng quan chung
Ung thư da đầu cũng nằm trong số các bệnh ung thư da. Các khối u ác tính thường xuất hiện từ vùng cổ trở lên da đầu. Mặc dù bệnh không phổ biến nhưng cũng không thua kém các bệnh ung thư khác về mức độ nguy hiểm. Đặc biệt ung thư da đầu nếu bước sang giai đoạn di căn có thể gây ảnh hưởng đến não bộ và tỷ lệ tử vong lúc này sẽ vô cùng cao.
Có 4 giai đoạn tiến triển của ung thư da đầu, cụ thể là:
- Giai đoạn 1: khối u xuất hiện nhưng vẫn còn nhỏ, khoảng dưới hoặc bằng 2cm và chưa xâm lấn sang khu vực lân cận
- Giai đoạn 2: khối u lớn dần nhưng chưa vượt quá 5cm. Cũng có trường hợp u nhỏ hơn (khoảng 2cm) có thâm bì và giai đoạn này khối u chưa có dấu hiệu di căn
- Giai đoạn 3: khối u phát triển lên 5cm hoặc kích thước nhỏ hơn nhưng đã bị thâm nhiễm trung bì, hay khối u có kích cỡ bất kỳ nhưng kèm theo đó là di căn hạch
- Giai đoạn 4: khối u di căn, xâm lấn sang các hạch, những vùng da và cơ quan khác như xương, sụn,…
Triệu chứng
Đối với triệu chứng ung thư da đầu thì sẽ dễ nhận biết hơn so với những loại ung thư khác và sẽ xuất hiện những dấu hiệu như sau:
- Phía bề mặt da đầu sẽ có những nốt sần sùi, mụn đỏ
- Xuất hiện gàu ở da đầu nhiều hơn, gàu nhớt hoặc bã nhờn nhiều trên tóc
- Tóc rụng nhiều hơn
- Da đầu thường trở nên nó ngứa ngáy khó chịu, mặc dù đã gội đầu nhưng vẫn cảm thấy rất khó chịu và bứt rứt
- Những nốt sần sùi phát triển trên da đầu nhanh chóng, sẽ lan rộng trên bề mặt da đầu. Ung thư da đầu sẽ tiến triển sâu vào bên trong, xâm chiếm, bội nhiễm và biến dạng xương sọ.
- Ung thư da đầu sẽ di căn khi các khối u phát triển hạch dưới cổ, hạch trước tai, các hạch có kích thước khá lớn, chắc, sẽ dính thành từng đám hoặc đơn độc một mình. Hạch cũng có thể sẽ cố định hoặc di động.
Những dấu hiệu của ung thư biểu mô tế bào đáy sẽ bao gồm:
- Xuất hiện những vết loét chảy máu không lành
- Xuất hiện vết sưng như ngọc trai hoặc sáp ở trên vùng da
- Sẽ có những mảng sần xuất hiện giống như vết sẹo trên da
Những dấu hiệu của ung thư biểu mô tế bào vảy:
- Xuất hiện một nốt sần, cứng, đỏ trên phần da đầu
- Da đầu bị tổn thương hoặc ngứa ngáy khó chịu
- Da đầu bị tổn thương xuất hiện tình trạng như vảy hoặc những đường viền không đều
Những dấu hiệu của u hắc tố ác tính:
- Những đốm nâu lớn phát triển là thường có các cạnh không đồng đều
- Có sự thay đổi về diện mạo của những nốt ruồi
- Phần trên mảng nhầy sẽ bị sẫm màu và tổn thương
Nguyên nhân
Ung thư da đầu được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
- Tia tử ngoại: Đây là yếu tố nguy cơ chủ yếu của ung thư da đầu. Vùng da tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng ở cường độ mạnh và trong một thời gian dài là yếu tố bệnh sinh quan trọng nhất gây ung thư da đầu. Bệnh thường xảy ra ở những người làm việc ngoài trời: ngư dân, nông dân, công nhân cầu đường.
- Nhuộm tóc: Trong thuốc nhuộm chứa nhiều chất hóa học độc hại ảnh hưởng trực tiếp tới da đầu của cơ thể con người. Ngoài ra, các loại thuốc liên quan đến chăm sóc tóc như thuốc dưỡng tóc, thuốc hấp tóc… đều có sức mạnh tàn phá da đầu rất lớn.
- Di truyền: bệnh có tính chất di truyền liên quan đến một số hội chứng như bệnh xơ da nhiễm sắc, hội chứng tế bào đáy dạng nơ-vi, hội chứng Gardner, hội chứng Torres.
Đối tượng nguy cơ
Một số đối tượng có nguy cơ bị bệnh như:
- Công nhân làm việc ngoài trời tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
- Người tiếp xúc nhiều với hóa chất độc hại vùng da đầu: nhuộm tóc, dùng keo xịt tóc, thuốc dưỡng tóc…
- Người mắc các hội chứng di truyền như Gardner, hội chứng Torres
Chẩn đoán
Các phương pháp chẩn đoán ung thư da đầu giai đoạn sớm sẽ được thực hiện tại các bệnh viện có chuyên khoa ung bướu. Các xét nghiệm chẩn đoán ung thư da đầu có thể được chỉ định gồm:
- Khám lâm sàng: Sau khi kiểm tra các chỉ số như cân nặng, chiều cao, huyết áp… bác sĩ tiến hành khai thác bệnh sử cá nhân và gia đình, thói quen sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Đồng thời soi da bằng thiết bị chuyên dụng giúp phát hiện các bất thường sắc tố, đánh giá sơ bộ những tổn thương và chỉ định các xét nghiệm tiếp theo.
- Sinh thiết mô: Thủ thuật tiểu phẫu tách bỏ toàn bộ vùng da tổn thương hoặc một mẫu mô và tiến hành quan sát cấu trúc mô nhằm đánh giá, phân loại giai đoạn bệnh, mức độ khối u xâm lấn, di căn các cơ quan xa và tiên lượng điều trị ung thư da. Quá trình tách mô hoặc tiểu phẫu được thực hiện gây tê, người bệnh hoàn toàn tỉnh táo. Kết quả sinh thiết có thể được trả sau 3-5 ngày (tùy theo mỗi cơ sở y tế).
- Xét nghiệm thêm: Đối với bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC) thường không cần thực hiện thêm xét nghiệm nào. Tuy nhiên đối với trường hợp ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC), các xét nghiệm đánh giá mức độ xâm lấn hạch bạch huyết lân cận. Xét nghiệm tế bào học chọc hút bằng kim nhỏ (FNA) thường được chỉ định để kiểm tra mức độ tế bào xâm lấn các cơ quan khác trên cơ thể.
Phòng ngừa bệnh
Một số cách phòng ngừa bệnh ung thư da đầu:
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, không tắm nắng vào khoảng thời gian từ 10 giờ đến 16 giờ, chỉ nên tắm nắng vào buổi sáng sớm, không để cháy nắng da.
- Người làm việc ngoài trời cần có bảo hộ lao động như dùng mũ, nón, quần áo dài tay hoặc che ô tránh nắng.
- Không lạm dụng dùng quá đà các loại sản phẩm chứa hóa chất như thuốc xịt, keo vuốt tóc, thuốc nhuộm tóc
Điều trị như thế nào?
Các phương pháp điều trị bệnh ung thư da đầu bao gồm:
- Phẫu thuật: Loại bỏ tế bào ung thư và một số vùng xung quanh nó để đảm bảo loại sạch tất cả các tế bào ung thư. Đây là phương pháp điều trị đầu tiên của khối u ác tính.
- Phẫu thuật Mohs: Phương pháp này áp dụng cho các tế bào ung thư da lớn, tái phát, khó điều trị. Trong phẫu thuật Mohs, bác sĩ sẽ loại bỏ từng lớp tăng trưởng của tế bào ung thư và kiểm tra dưới kính hiển vi cho đến khi không còn tế bào ung thư nào.
- Hóa trị: Phương pháp sử dụng thuốc để tiêu diệt các tế bào ung thư. Thuốc chống ung thư có thể được bôi trực tiếp lên da (còn gọi là hóa trị tại chỗ) nếu giới hạn ở lớp trên cùng của da.
- Xạ trị: Đây là một hình thức điều trị ung thư dùng bức xạ (chùm năng lượng mạnh) để tiêu diệt tế bào ung thư, hoặc ngăn không cho chúng phát triển và phân chia.
- Phương pháp áp lạnh: Dùng nitơ lỏng để đóng băng ung thư da. Sau khi điều trị, các tế bào chết sẽ bong ra. Các tổn thương tiền ung thư da, các loại ung thư nhỏ, sớm ở lớp trên cùng của da có thể được điều trị bằng phương pháp này.
- Liệu pháp miễn dịch: Sử dụng hệ thống miễn dịch của cơ thể người bệnh để tiêu diệt tế bào ung thư.
- Liệu pháp quang động: Sử dụng thuốc để làm tế bào ung thư nhạy cảm với ánh sáng. Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng các tia laser để tiêu diệt các tế bào.
Bài viết trên đã cho bạn những thông tin bổ ích về ung thư da đầu. Hi vọng, sẽ có ích cho việc chăm sóc sức khỏe gia đình bạn.
