U nang tuyến Bartholin là bệnh lý phụ khoa thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. U nang Bartholin có nguy hiểm không tùy thuộc vào kích thước của u nang, mức độ đau và liệu các nang có bị nhiễm trùng hay không, ngoài ra cần quan tâm đến khả năng tái phát và chẩn đoán phân biệt để có phương án xử trí đúng cách. Hãy cùng Pharmacity tìm hiểu về U nang tuyến Bartholin là gì? qua bài viết dưới đây.
Tổng quan chung
Tuyến Bartholin là một tuyến nhỏ, dạng hình cầu, đường kính khoảng 1cm, nằm ở dưới da trong hai bên âm đạo. Tuyến được cấu tạo bởi các tế bào trụ tiết nhầy, có chức năng tiết ra chất nhầy giúp giữ ẩm cho âm đạo và bôi trơn khi quan hệ tình dục.
Nang tuyến bartholin hay còn gọi là viêm tuyến bartholin (Bartholin’s cyst) là một bệnh lý chiếm tỉ lệ khoảng 2% các bệnh phụ khoa ở phụ nữ. Bệnh xảy ra chủ yếu ở phụ nữ ở độ tuổi sinh sản. Đặc trưng của bệnh là tình trạng sưng hoặc phù, thường là ở một bên âm đạo.
Nang tuyến bartholin có nguy hiểm không? Khi nang tuyến bartholin có kích thước nhỏ, bệnh thường không có tự triệu chứng gì và có thể tự khỏi. Tuy nhiên, khi nang phát triển với kích thước lớn hoặc bị nhiễm trùng sẽ gây ra nhiều triệu chứng ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt và nhiều nguy cơ với sức khỏe, bệnh nhân cần phải tới các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.
Triệu chứng
Khi các nang tuyến Bartholin kích thước nhỏ, chúng thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Các nang này thường được phát hiện khi người phụ nữ nhận thấy một khối nhỏ, không đau ngay bên ngoài cửa vào âm đạo, hoặc bác sĩ phát hiện trong một cuộc kiểm tra vùng chậu thông thường.
Tuy nhiên, nếu nang tuyến Bartholin phát triển với đường kính lớn hơn 1cm, chúng sẽ gây đau, khó chịu khi ngồi và khi quan hệ tình dục. Nếu nang bị nhiễm trùng sẽ trở nên sưng, cứng, chứa đầy mủ, bệnh nhân sẽ có triệu chứng sốt, cảm giác rất đau, khó khăn khi ngồi hoặc đi lại. Các nang nhiễm trùng thường sẽ tạo thành áp xe, các áp xe này phát triển rất nhanh thường trong 2-4 ngày.
Nang tuyến bartholin làm tuyến bartholin không tiết chất nhờn gây cảm giác đau rát khi quan hệ tình dục đồng thời kích thích bàng quang nên người bệnh dễ bị rối loạn tiểu tiện.
U nang hoặc áp xe Bartholin thường chỉ xảy ra ở một bên của cửa âm đạo.
Nguyên nhân
Nang tuyến bartholin hình thành do các ống tuyến bị tắt nghẽn trong khi tuyến vẫn tiết ra chất nhầy làm hình thành nang có thành mỏng. Nguyên nhân gây tắc nghẽn ống tuyến thường do:
- Nhiễm trùng: những vi khuẩn gây tắc nghẽn tuyến bartholin thường là các vi khuẩn có thể lây qua đường tình dục như Chlamydia, lậu, các vi khuẩn đường ruột như Escherichia coli (E.coli).
- Chấn thương vùng sinh dục ngoài phụ nữ.
Đối tượng nguy cơ
Phụ nữ có thể bị viêm tuyến Bartholin ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên những phụ nữ tuổi từ 20-29 có tỉ lệ mắc bệnh cao hơn. Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh thường gặp là:
- Phụ nữ đang mang thai
- Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường
- Phụ nữ quan hệ tình dục không an toàn, phụ nữ mắc các bệnh lây qua đường tình dục.
Chẩn đoán
Để chẩn đoán u nang Bartholin, các bác sĩ sẽ:
- Tìm hiểu về tiền sử bệnh của bệnh nhân
- Thực hiện khám phụ khoa: xem xét các triệu chứng lâm sàng, quan sát tổn thương, xác định kích thước, độ di động, mật độ của nang và cảm giác đau khi ấn vào.
- Các bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu để xác định có tình trạng nhiễm trùng hay không đồng thời lấy mẫu dịch tiết từ âm đạo hoặc cổ tử cung xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân gây bệnh.
- Đối với phụ nữ mãn kinh hoặc trên 40 tuổi, áp xe Bartholin có thể biến chứng thành ung thư. Do đó, đối với những đối tượng bệnh nhân này, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết để kiểm tra có các tế bào ung thư không.
Một số bệnh lý vùng âm hộ – âm đạo có triệu chứng bệnh tương tự nang tuyến bartholin như: u mỡ hay nang vùng môi lớn, tụ máu vùng âm hộ, nang tuyến Skene. Bác sĩ sẽ chẩn đoán phân biệt dựa vào trạng thái tổn thương, tiền sử bệnh, vị trí nang,…
Phòng ngừa bệnh
Để tránh hình nang tuyến Bartholin thì chính là cần phòng tránh các nguyên nhân dễ gây viêm tắc nghẽn tuyến tiết nhày này. Một số biện pháp mọi người cần thực hiện và lưu ý:
- Vệ sinh bộ phận sinh dục đúng cách: hạn chế rửa nước sau mỗi lần đi tiểu tiện, cần giữ khô ráo, có thể sử dụng thêm dung dịch vệ sinh nhưng chỉ 1- 2 lần/ ngày. Tuyệt đối không ngâm, không thụt rửa vào âm đạo dù dùng bất cứ dung dịch nào.
- Mặc quần áo thoáng mát, rộng rãi
- Sử dụng các biện pháp như bao cao su vừa tránh thai, vừa tránh các bệnh lây qua quan hệ tình dục. Nên có lối sống lành mạnh, không quan hệ sớm và không nên có nhiều bạn tình.
- Trường hợp thấy bất thường như sưng đau vùng sinh dục thì người phụ nữ đừng ngại, hãy đến ngay các cơ sở y tế có bác sĩ chuyên khoa sản để được bác sĩ thăm khám và điều trị bệnh sớm.
- Với phụ nữ mang thai nếu thấy sưng đau bộ phận sinh dục ngoài cần đi khám sớm để được bác sĩ điều trị kịp thời do nang tuyến Bartholin rất dễ viêm và abces hóa ở nhóm phụ nữ này.
Điều trị như thế nào?
Xét nghiệm thăm dò:
-
- Với các trường hợp nang tuyến Bartholin, bác sĩ cần chỉ định siêu âm để đánh giá cụ thể nang. Một số xét nghiệm như PCR tìm các tác nhân gây bệnh lây qua quan hệ tình dục, cấy dịch âm đạo tìm nguyên nhân gây viêm nhiễm và làm kháng sinh đồ để có phác đồ điều trị phù hợp.
- Siêu âm phần mềm: cho biết đầy đủ các đặc tính của nang tuyến Bartholin: kích thước nang, tính chất dịch, ranh giới, mức độ thâm nhiễm các tổ chức xung quanh,…
- Xét nghiệm 12 tác nhân lây qua quan hệ tình dục: tìm một số tác nhân gây viêm hay gặp như lậu, Chlamydia, gardnerella,…
-
- Cấy dịch làm kháng sinh đồ để lựa chọn kháng sinh điều trị phù hợp.
Các biện pháp điều trị bệnh Nang tuyến Bartholin:
- Viêm nang tuyến Bartholin có thể tự khỏi. Chỉ với các nang có kích thước nhỏ, không chảy mủ, không có triệu chứng sưng đau thì nặng có thể tự biến mất mà không cần can thiệp. Những bệnh nhân vẫn cần phải khám định kỳ để phòng tái phát và đánh giá sự phát triển của nang.
- Khi nang tuyến Bartholin bị viêm gây sưng nóng đỏ đau, nếu điều trị kháng sinh, chống viêm kịp thời tình trạng viêm có thể hết, nang có thể tan hoặc vẫn tồn tại. Sử dụng gạc chườm hơi nóng cũng có thể làm giảm các triệu chứng.
Trường hợp nang tuyến bartholin hóa mủ, tình trạng viêm nặng hơn, bệnh nhân sốt đau đớn. Lúc này, bác sĩ cần chích rạch tháo mủ. Khi rạch nang tuyến bartholin, bác sĩ tiêm tê tại chỗ và dùng dao mổ rạch để giúp mủ được thoát ra. Kích thước nang sẽ giảm đi, sau khi lấy hết mủ, bác sĩ tiếp tục đặt lam hoặc chèn gạc để dẫn lưu hết mủ sau một vài ngày. Hàng ngày bệnh nhân vẫn cần bơm rửa betadine để làm sạch mủ, tránh giả mạc, để vết thương khô thoáng giúp nhanh đầy nhanh liền.
Bóc tách nang được ra khi triệu chứng viêm nang, abces tái phát nhiều lần hoặc với những phụ nữ trên 40 tuổi. Người phụ nữ cần đến thăm khám bác sĩ vào thời điểm không bị viêm nang cấp để có thể bóc được chọn nang tuyến Bartholin.
- Với nhóm > 40 tuổi: cần đặt ra phẫu thuật và sinh thiết để loại trừ ung thư âm hộ. Những trường hợp nặng không thay đổi triệu chứng và kích thước thì phẫu thuật không bắt buộc.
- Nhóm phụ nữ trẻ dưới 40 tuổi: nếu nang không có triệu chứng thì không cần bóc nang. Hướng dẫn bệnh nhân vệ sinh phụ khoa để tránh viêm nhiễm nang tái phát. Tránh ẩm ướt vùng âm hộ, tầng sinh môn, không thụt rửa nước vào trong âm đạo là một trong những biện pháp tốt nhất làm giảm tình trạng viêm nang tái phát.
Trên đây là một số chia sẻ về U nang tuyến Bartholin là gì? Hy vọng, nó sẽ giúp ích cho bạn và gia đình của mình. Nếu bạn gặp triệu chứng như áp lực hoặc đau âm hộ, giao hợp đau, và bất đối xứng âm hộ, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
