Trong cuộc sống hiện đại, những áp lực từ học tập, công việc và các mối quan hệ xã hội không ngừng gia tăng, làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn tâm lý. Một trong những vấn đề nổi bật và đáng lo ngại nhất là chứng rối loạn cảm xúc và hành vi. Đây không chỉ là những rối loạn ảnh hưởng sâu sắc đến cảm xúc và hành vi của cá nhân mà còn có thể tác động tiêu cực đến mọi khía cạnh của cuộc sống hàng ngày. Vậy chứng rối loạn cảm xúc và hành vi là gì?triệu chứng của nó ra sao? Cách điều trị rối loạn cảm xúc như thế nào ? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả cho chứng rối loạn này.
Chứng rối loạn cảm xúc và hành vi là gì?
Chứng rối loạn cảm xúc và hành vi (Emotional and Behavioral Disorders – EBD) là một nhóm các rối loạn tâm lý bao gồm những biểu hiện bất thường về cảm xúc và hành vi, ảnh hưởng đáng kể đến khả năng học tập, giao tiếp xã hội và chức năng hàng ngày. Những người mắc chứng này thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc, có hành vi không thích hợp và gặp khó khăn trong mối quan hệ với người khác.
Bệnh lý rối loạn hành vi là nhóm các vấn đề về hành vi và cảm xúc thường bắt đầu từ thời niên thiếu hoặc vị thành niên. Mắc phải chứng rối loạn này, trẻ em và trẻ vị thành niên thường gặp khó khăn khi phải tuân theo các nguyên tắc hành xử thông thường được xã hội chấp nhận
Triệu chứng của rối loạn cảm xúc và hành vi?
Người mắc chứng rối loạn hành vi thường khó kiểm soát và không tuân theo nguyên tắc nào cả. Bệnh rối loạn hành vi có thể được nhận biết thông qua một số hành vi sau:
- Người mắc bệnh cư xử hung hãn với những người và đồ vật xung quanh
- Uống rượu, hút thuốc, làm những hành động gây hại cho bản thân
- Người mắc bệnh thường xuyên có những hành vi tiêu cực, không tuân theo các quy định, quy tắc xã hội
- Thường gây gổ, đánh nhau, nói dối, ăn cắp…
- Việc hòa nhập với xã hội trở nên khó khăn
Bệnh nhân mắc chứng rối loạn cảm xúc thường sẽ có những biểu hiện và triệu chứng sau đây:
- Người bệnh thường có cảm giác tuyệt vọng, tiêu cực
- Luôn cảm thấy vô dụng, bất tài
- Sức khỏe sụt giảm
- Khó tập trung và ghi nhớ
- Bồn chồn, đứng ngồi không yên, dễ cáu giận
- Xuất hiện các triệu chứng như đau đầu, rối loạn tiêu hóa
- Người mắc chứng rối loạn cảm xúc sẽ thấy chán ăn, hoặc ăn quá nhiều
Cách điều trị rối loạn cảm xúc và hành vi ?
Tùy thuộc vào nguyên nhân mà các chuyên gia y tế sẽ đưa ra các phương án điều trị chứng rối loạn hành vi khác nhau. Các bác sĩ có thể sử dụng các phương pháp trị liệu về hành vi hoặc trò chuyện để giúp người bệnh bày tỏ và kiểm soát cảm xúc đúng mực.
Liệu pháp tâm lý
- Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT): Đây là một trong những phương pháp hiệu quả nhất. CBT giúp người bệnh nhận diện và thay đổi các suy nghĩ và hành vi tiêu cực. Người bệnh học cách phản ứng tích cực hơn với các tình huống gây căng thẳng và phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.
- Liệu pháp hành vi: Phương pháp này tập trung vào việc thay đổi các hành vi không lành mạnh thông qua các kỹ thuật như thưởng và phạt. Liệu pháp hành vi giúp người bệnh học cách kiểm soát hành vi và cảm xúc của mình.
- Liệu pháp gia đình: Rối loạn cảm xúc và hành vi không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn đến cả gia đình. Liệu pháp gia đình giúp các thành viên hiểu và hỗ trợ nhau, cải thiện mối quan hệ và tạo môi trường tích cực cho sự phục hồi của người bệnh.
Điều trị bằng thuốc
- Thuốc chống trầm cảm: Được sử dụng để điều trị các triệu chứng của trầm cảm và lo âu. SSRIs (selective serotonin reuptake inhibitors) là loại thuốc phổ biến trong nhóm này.
- Thuốc chống lo âu: Giúp kiểm soát các triệu chứng lo âu nghiêm trọng, thường được kê đơn khi liệu pháp tâm lý không đủ hiệu quả.
- Thuốc chống loạn thần: Trong một số trường hợp, thuốc chống loạn thần có thể được sử dụng để kiểm soát các hành vi cực đoan hoặc xung động.
Kết luận
Chứng rối loạn cảm xúc và hành vi là một thử thách lớn đối với người bệnh và gia đình họ. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ chuyên nghiệp và các phương pháp điều trị hiệu quả, người bệnh có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và quay trở lại cuộc sống bình thường. Việc nhận biết sớm triệu chứng và tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ hoặc nhà trị liệu tâm lý nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải các triệu chứng của rối loạn cảm xúc và hành vi.
