Angiostrongylus cantonensis, còn được gọi là giun phổi chuột, là một loài giun tròn ký sinh được truyền giữa chuột và động vật thân mềm (như sên lãi hoặc ốc sên) trong vòng đời tự nhiên của nó. Con người là vật chủ tình cờ không truyền bệnh cho người khác. Nhiễm trùng giun phổi chuột còn được gọi là Angiostrongyliasis. Cùng Pharmacity tìm hiểu về bệnh qua bài viết dưới đây nhé.
Tổng quan chung
Giun phổi chuột là một loại giun ký sinh (Angiostrongylus cantonensis) có thể gây nhiễm trùng trong não. Có thể bị nhiễm từ việc ăn sống sên, ốc hoặc rau củ. Nó thường sống trong động mạch phổi của chuột, vì vậy chúng ta gọi nó là “giun phổi chuột”.
Hầu hết những người bị nhiễm không có triệu chứng, nhưng đôi khi giun có thể di chuyển đến não của bạn và gây viêm màng não tăng bạch cầu ái toan. Viêm màng não là một bệnh nhiễm trùng ở lớp màng bao quanh não gây viêm. Ký sinh trùng cũng có thể lây nhiễm vào các phần sâu hơn của não. Nhiễm trùng giun phổi chuột còn được gọi là Angiostrongyliasis.
Triệu chứng
Các triệu chứng của nhiễm giun phổi chuột rất đa dạng, khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn. Quan trọng là phải lưu ý rằng các dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm giun phổi chuột có thể khác nhau tùy thuộc vào cá nhân và mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) liệt kê các dấu hiệu và triệu chứng sau của nhiễm giun phổi chuột gồm:
- Đau đầu
- Cứng cổ
- Cảm giác ngứa ran hoặc đau đớn ở da hoặc các chi
- Sốt nhẹ
- Buồn nôn và nôn
- Mất cảm giác thèm ăn
- Đau bụng
Các triệu chứng thần kinh nghiêm trọng:
- Mất cân bằng và điều chỉnh
- Yếu đuối cơ bắp
- Sụp mí mặt
- Khó nói
- Sự lúng túng và mất phương hướng
Các dấu hiệu và triệu chứng bổ sung:
- Co giật
- Hôn mê
- Mất ý thức
- Tê liệt
- Tính nhạy cảm với ánh sáng
- Thay đổi thị lực
- Nhịp tim nhanh
- Huyết áp cao
- Bướu cổ
- Mệt mỏi
- Khó tập trung
Một số người bị nhiễm không có hoặc có các triệu chứng nhẹ. Các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng và kéo dài.
Các triệu chứng thường xuất hiện từ 1 – 3 tuần sau tiếp xúc với ký sinh trùng nhưng có thể mất đến 6 tháng. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, các triệu chứng có thể kéo dài từ vài tuần đến vài năm. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), các triệu chứng thường kéo dài từ 2 – 8 tuần.
Nguyên nhân gây bệnh Angiostrongyliasis
Nguyên nhân gây bệnh giun phổi chuột (Angiostrongyliasis) là do ăn một động vật, sản phẩm nông sản hoặc nước bị nhiễm ký sinh trùng giun phổi chuột.
Đối tượng nguy cơ
Giun phổi chuột có thể được tìm thấy trên toàn thế giới, bao gồm cả ở Hoa Kỳ, Đông Nam Á và Caribe. Ký sinh trùng này phổ biến nhất ở các bang phía đông nam và Hawaii tại Hoa Kỳ. Nguy cơ nhiễm giun phổi chuột khác nhau do các yếu tố như mức độ phổ biến của ký sinh trùng trong khu vực và khả năng tiếp xúc của một cá nhân với động vật bị nhiễm hoặc phân của chúng.
Việc tiêu thụ sên hoặc ốc sống hoặc chưa nấu chín là một trong những yếu tố nguy cơ nguy hiểm nhất. Nhiệt độ từ việc nấu chín có thể giết chết ký sinh trùng và ngăn ngừa nhiễm trùng.
Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:
- Sống hoặc du lịch đến khu vực nơi giun phổi chuột phổ biến
- Làm việc trong nghề liên quan đến việc xử lý sên hoặc ốc
- Thói quen vệ sinh kém
Nếu bạn nghi ngờ mình có thể bị nhiễm giun phổi chuột, điều quan trọng là phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Bác sĩ của bạn sẽ có thể chẩn đoán nhiễm trùng và khuyến nghị phương pháp điều trị phù hợp.
Chẩn đoán
Các phương chẩn đoán như:
- Nếu có dấu hiệu viêm màng não, phân tích dịch não tủy (CSF) và công thức máu (A. cantonensis)
- Đôi khi phát hiện trứng và ấu trùng ở mô thu thập được khi phẫu thuật bụng (đối với A. costaricensis)
Nghi ngờ bệnh Angiostrongyliasis dựa trên tiền sử ăn phải vật liệu có khả năng bị ô nhiễm, bao gồm ốc sên, sên đất hoặc vật chủ truyền bệnh như cua đất, ếch, cóc, hoặc tôm nước ngọt hoặc tôm.
Bệnh nhân có phát hiện màng não cần chọc dịch não tủy, thường cho thấy áp lực dịch não tủy tăng, protein và bạch cầu với bạch cầu ái toan > 10%. Công thức máu cho thấy bạch cầu ái toan > 5% trong máu; ký sinh trùng A. cantonensis hiếm khi được nhìn thấy. Tổn thương khu trú thường không thấy trên CT não. Ấu trùng và trứng của A. cantonensis không có trong phân.
Chẩn đoán nhiễm giun do A. costaricensis rất khó bởi vì ấu trùng và trứng không có trong phân; tuy nhiên, nếu phẫu thuật được thực hiện (ví dụ, đối với nghi ngờ viêm ruột thừa), trứng và ấu trùng có thể được xác định trong các mô được lấy ra trong quá trình phẫu thuật. Tỷ lệ phần trăm bạch cầu ái toan cao (> 10%) có thể có trong máu.
Xét nghiệm miễn dịch không phổ biến rộng rãi. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) cung cấp phản ứng chuỗi polymerase (PCR) cho A. cantonensis trong dịch não tủy; xét nghiệm phân tử A. chi phí chỉ có sẵn trong các phòng thí nghiệm nghiên cứu.
Phòng ngừa bệnh
Dưới đây là một vài điều bạn có thể làm để tránh bị nhiễm giun phổi chuột:
- Không ăn sống hoặc chưa nấu chín ốc, sên, ếch, hoặc tôm.
- Đeo găng tay và rửa tay nếu bạn đang xử lý sên hoặc ốc.
- Rửa kỹ tất cả các loại rau củ của bạn.
- Tránh ăn rau sống nếu bạn đang du lịch đến khu vực nơi giun phổi chuột phổ biến (hoặc nếu bạn sống ở đó).
Điều trị như thế nào?
Một số phương pháp điều trị như:
Đối với viêm màng não: thuốc giảm đau, corticosteroid, và chọc dịch não tủy giảm áp:
- Viêm màng não do A. cantonensis được điều trị bằng thuốc giảm đau, chọc tháo CSF đặn để giảm áp lực ở hệ thần kinh trung ương (CNS); corticosteroid có thể làm giảm tần suất điều trị chọc dò tủy sống. Các thuốc diệt giun có thể làm tăng đáp ứng viêm vì nó dẫn đến việc giải phóng các kháng nguyên ký sinh trùng. Hầu hết các bệnh nhân đều tự khỏi và hồi phục hoàn toàn.
- Không có điều trị cụ thể đối với nhiễm A. costaricensis; hầu hết các trường hợp nhiễm trùng đều tự khỏi. Các thuốc diệt giun dường như không có hiệu quả và có thể dẫn đến sự di chuyển của giun sán và làm các triệu chứng tồi tệ hơn.
Hi vọng với những chia sẻ trên giúp các bạn hiểu hơn về bệnh Angiostrongyliasis.
