Sỏi túi mật là gì? Những điều cần biết về sỏi túi mật

Sỏi túi mật là một vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Để hiểu rõ hơn về căn bệnh này, chúng ta sẽ cùng khám phá các triệu chứng, nguyên nhân, và cách điều trị sỏi túi mật. Vậy chúng ta cùng tìm hiểu bài viết dưới đây về sỏi túi mật là gì? Triệu chứng, nguyên nhân như thế nào?Mức độ gây tổn thương của sỏi túi mật phụ thuộc vào kích thước và vị trí sỏi. 

Tổng quan chung

Sỏi túi mật là những viên rắn phát triển trong túi mật hoặc ống mật (hệ thống giống như ống dẫn trong gan). Sỏi túi mật có thể thay đổi kích thước đáng kể từ những hạt giống như sỏi cho đến vật rắn có kích thước bằng trái banh gôn. Những viên sỏi nhỏ lại thường gây nhiều rắc hơn vì chúng có thể ra khỏi và mắc kẹt trong túi mật, trong khi những viên lớn hơn nằm yên trong túi mật. 

Thực tế, rất nhiều người bị sỏi túi mật nhưng không có triệu chứng và cũng không biết đến sự hiện diện của chúng trong túi mật. Trong trường hợp này, không nhất thiết phải điều trị.

Sỏi túi mật hình thành từ các vật rắn trong cơ thể. Thông thường, có hai loại sỏi túi mật:

• Sỏi cholesterol: Cholesterol tạo thành từ các chất béo trong máu, cholesterol được tìm thấy khắp cơ thể. Sỏi cholesterol là loại sỏi mật phổ biến nhất, thường có màu hơi xanh, dễ gây sỏi túi mật hơn các loại sỏi khác. 
• Sỏi sắc tố mật (chủ yếu từ bilirubin): Chất này được tạo ra khi các tế bào hồng huyết cầu trong gan bị phá vỡ. Quá nhiều bilirubin có thể rò rỉ trong máu và khiến da, mắt chuyển sang màu vàng (bệnh vàng da).

Triệu chứng

Hầu hết người bệnh không có triệu chứng gì, sỏi túi mật được phát hiện tình cờ khi đi làm siêu âm bệnh khác.

Một số triệu chứng như:

• Đau bụng: Đau dữ dội ở vùng bụng trên bên phải, có thể lan ra sau lưng hoặc vai phải.
• Buồn nôn và nôn mửa: Thường đi kèm với đau bụng.
• Sốt và ớn lạnh: Có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng túi mật.
• Vàng da và mắt: Xảy ra khi sỏi làm tắc ống mật.

Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân gây ra sỏi túi mật, bao gồm:

• Chế độ ăn uống: Chế độ ăn nhiều chất béo, cholesterol và ít chất xơ.
• Béo phì: Làm tăng lượng cholesterol trong mật.
• Mang thai: Thay đổi hormone có thể ảnh hưởng đến sự hình thành sỏi.
• Di truyền: Yếu tố gia đình cũng có thể góp phần gây bệnh.

Đối tượng nguy cơ

Sỏi túi mật có thể gặp ở bất kể ai, người trẻ tuổi ít bị hơn. Những người sau đây thuộc nhóm có nguy cơ cao:

• Người béo phì, thừa cân: Vì sỏi liên quan đến vấn đề thừa cholesterol trong máu.
• Phụ nữ dùng thuốc tránh thai có chứa estrogen.
• Người có bệnh viêm đường ruột như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng.
• Người có tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người mắc sỏi túi mật, nguy cơ của bạn sẽ cao hơn.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán sỏi túi mật, bác sĩ thường sử dụng các phương pháp sau:

• Siêu âm bụng: Phương pháp phổ biến nhất để phát hiện sỏi.
• Chụp CT hoặc MRI: Được sử dụng khi cần kiểm tra kỹ hơn.
• Xét nghiệm máu: Để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc các vấn đề về gan.

Phòng ngừa bệnh

Một chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện thể dục thể thao đều đặn sẽ giúp phòng ngừa hiệu quả bệnh sỏi túi mật. Các phương pháp cụ thể như sau:

• Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ, chẳng hạn như: Trái cây, rau xanh, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt (gạo lứt, yến mạch…).
• Hạn chế ăn thực phẩm nhiều đường và carbohydrate tinh chế.
• Ăn thực phẩm giàu chất béo lành mạnh, chẳng hạn như dầu cá, dầu ô liu, để hỗ trợ túi mật co bóp ổn định.
• Tránh ăn các loại thực phẩm có chứa chất béo không lành mạnh, chẳng hạn như đồ chiên rán, món tráng miệng…

Điều trị như thế nào?

Điều trị sỏi túi mật phụ thuộc vào triệu chứng và mức độ nghiêm trọng của bệnh:

• Theo dõi: Nếu sỏi không gây triệu chứng, bạn có thể không cần điều trị ngay lập tức.
• Dùng thuốc: Một số thuốc có thể giúp hòa tan sỏi, nhưng thường không hiệu quả cho tất cả các loại sỏi.
• Phẫu thuật cắt túi mật: Là phương pháp điều trị phổ biến nhất khi sỏi gây đau hoặc biến chứng.

Kết luận

Sỏi túi mật là bệnh lý phổ biến nhưng có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh. Nếu bạn gặp các triệu chứng nghi ngờ, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chăm sóc sức khỏe túi mật là một phần quan trọng để duy trì sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống.