Nang vú là gì? Những điều cần biết về nang vú

Nang vú là túi chứa dịch bên trong vú. Thường là lành tính, rất hiếm liên quan nguyên nhân ung thư. Có thể có một hay nhiều nang. Tuy nhiên, tình trạng nang vú khiến nhiều người lo lắng. Bài viết sau sẽ cung cấp những thông tin cần biết về nang vú 

Tổng quan chung nang vú 

U nang vú là những túi chứa đầy chất lỏng bên trong vú. Chúng thường không phải ung thư (lành tính). Bạn có thể có một hoặc nhiều u nang vú. U nang vú thường có cảm giác giống như một quả nho hoặc một quả bóng chứa đầy nước, nhưng đôi khi u nang vú có cảm giác cứng chắc.

U nang vú không cần điều trị trừ khi u nang lớn và gây đau hoặc khó chịu. Trong trường hợp đó, việc hút chất lỏng ra khỏi u nang vú có thể làm giảm các triệu chứng.

Mặc dù u nang vú có thể được tìm thấy ở phụ nữ ở mọi lứa tuổi, nhưng chúng phổ biến hơn ở phụ nữ trước thời kỳ mãn kinh, thường là dưới 50 tuổi. U nang vú cũng thường xảy ra ở phụ nữ sau mãn kinh sử dụng liệu pháp hormone.

Triệu chứng nang vú 

U nang vú có thể được tìm thấy ở một hoặc cả hai vú. Các dấu hiệu và triệu chứng của u nang vú bao gồm:

• Một khối tròn hoặc hình bầu dục nhẵn, dễ di chuyển, có thể có các cạnh nhẵn – điều này thường cho thấy nó lành tính, mặc dù không phải lúc nào cũng vậy.
• Dịch tiết núm vú có thể trong, màu vàng, màu rơm hoặc nâu sẫm
• Đau vú hoặc đau ở vùng có khối u ở vú
• Kích thước khối u vú tăng lên và vú đau ngay trước thời kỳ kinh nguyệt
• Giảm kích thước khối u vú và giải quyết các triệu chứng khác sau kỳ kinh nguyệt

Có u nang vú không làm tăng nguy cơ ung thư vú nhưng việc có u nang có thể khiến việc phát hiện các khối u vú mới hoặc những thay đổi khác khó khăn hơn mà có thể cần được bác sĩ đánh giá. Ngực của bạn có thể cảm thấy vón cục và đau khi bạn đang hành kinh, vì vậy điều quan trọng là bạn phải làm quen với cảm giác của ngực trong suốt chu kỳ kinh nguyệt để biết liệu có điều gì thay đổi hay không.

Nguyên nhân nang vú 

Có nhiều nguyên nhân có thể gây phát triển nang vú, bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Nếu có thành viên trong gia đình đã từng bị nang vú, khả năng mắc nang vú cũng cao hơn.
• Tuổi: Thường phổ biến ở phụ nữ ở độ tuổi 30 – 50 chưa đến tuổi mãn kinh.
• Chấn thương hoặc chấn thương vú trước đó: Chất lỏng có thể tích tụ và hình thành u nang sau chấn thương.
• Thay đổi hormone: Sự biến đổi hormone trong cơ thể có thể là một nguyên nhân chính của sự phát triển nang vú. Hormone estrogen đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.
• Thai kỳ: Trong quá trình mang thai, sự tăng sản hormone estrogen và progesterone có thể dẫn đến sự tăng kích thước và phát triển nang vú.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc tránh thai hoặc hormone dùng trong điều trị tiền mãn kinh có thể tác động đến tuyến vú và góp phần vào hình thành u nang.
• Các yếu tố khác: Bao gồm béo phì, không cho con bú, stress, tình trạng sức khỏe tổng thể và các vấn đề liên quan đến tuyến yên có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của u nang tuyến vú.

Đối tượng nguy cơ nang vú 

Những đối tượng có nguy cơ mắc phải nang vú là:

• Tuổi: Nguy cơ bị nang vú tăng theo tuổi, phụ nữ trung niên và sau mãn kinh có nguy cơ cao hơn so với phụ nữ trẻ.
• Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người thân gặp phải nang vú, nguy cơ mắc bệnh có thể tăng.
• Béo phì: Lượng mỡ cơ thể cao có thể tạo ra một môi trường tổng thể thuận lợi cho sự phát triển của các nang và tăng sự tương tác hormone.
• Tiền sử nang vú: Nếu bạn đã từng bị nang vú trước đây, nguy cơ tái phát có thể tăng.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải nang vú

Nguy cơ bị nang vú có thể được ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Dưới đây là một số yếu tố có thể gia tăng nguy cơ phát triển nang vú:

• Hormone: Sự tăng sản xuất estrogen và progesterone có thể tác động đến sự phát triển của tuyến vú và gây ra sự hình thành các nang.
• Sử dụng hormone: Sử dụng hormone dùng trong điều trị tiền mãn kinh hoặc thuốc tránh thai có thể tăng nguy cơ bị nang vú.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc điều trị gây tê (anesthetics), thuốc điều trị tăng huyết áp, hoặc thuốc điều trị tăng prolactin có thể tăng nguy cơ phát triển nang vú.

Chẩn đoán nang vú 

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán nang vú:

Để chẩn đoán về u nang tuyến vú và đưa ra hướng điều trị hợp lý, bác sĩ sẽ kết hợp việc thăm khám lâm sàng và các phương pháp xét nghiệm khác, bao gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám để kiểm tra các dấu hiệu và triệu chứng. Bao gồm việc kiểm tra và xác định kích thước, hình dạng, độ đau hoặc mức độ di chuyển của u.
• Siêu âm vú: Đây là phương pháp xét nghiệm phổ biến được sử dụng để xem xét các u tuyến vú. Siêu âm vú giúp tạo ra hình ảnh chi tiết về kích thước, hình dạng và cấu trúc của u tuyến vú. Nó có thể giúp phát hiện các u không rõ ràng trong quá trình khám lâm sàng.
• Chụp nhũ ảnh: Đây là một phương pháp chụp X-quang đặc biệt cho vùng ngực. Có thể được thực hiện để xem xét cấu trúc bên trong của vú. Các u nang lớn và cụm u nang nhỏ thường có thể được nhìn thấy bằng chụp X-quang tuyến vú. Nhưng các vi nang có thể khó hoặc không thể nhìn thấy.
• Chọc hút bằng kim nhỏ: Bác sĩ sẽ đâm một cây kim mỏng vào nang vú và hút chất dịch lỏng. Thông thường, chọc hút bằng kim nhỏ được thực hiện bằng siêu âm để hướng dẫn vị trí kim chính xác. Sau khi hút hết dịch và khối u biến mất, bác sĩ có thể chẩn đoán u nang vú.

Nếu chất lỏng không có máu và có màu rơm và khối u vú biến mất, bạn không cần xét nghiệm hoặc điều trị thêm.

Nếu chất lỏng có máu hoặc khối u vú không biến mất, bác sĩ có thể gửi mẫu chất lỏng để xét nghiệm và cần làm thêm các xét nghiệm hình ảnh khác để đánh giá.

Nếu không rút được chất lỏng, bác sĩ có thể sẽ đề nghị xét nghiệm hình ảnh như chụp nhũ ảnh hoặc siêu âm, để chẩn đoán. Việc rút ít chất lỏng hoặc khối u ở vú không biến mất sau khi hút cho thấy khối u vú hoặc một phần của khối u là chất đặc. Cần làm xét nghiệm sinh thiết để loại trừ khả năng ung thư.

Phòng ngừa nang vú 

Để phòng ngừa nang vú, có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Định kỳ kiểm tra sức khỏe với bác sĩ để phát hiện sớm bất kỳ vấn đề nào liên quan đến tuyến vú.
• Tự kiểm tra vú: Tự kiểm tra vú hàng tháng để phát hiện sớm bất thường. Nếu bạn thấy bất kỳ biến đổi nào như sưng, đau, khối u hoặc tiết sữa không bình thường, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ ngay lập tức.
• Tránh tiếp xúc với chất gây tác động lên tuyến vú: Hạn chế tiếp xúc với các chất gây tác động lên tuyến vú, chẳng hạn như hormone tăng trưởng, thuốc kích thích tuyến vú hoặc các chất gây nổi mụn.
• Điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống: Duy trì một lối sống lành mạnh bằng cách ăn một chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất xơ và thực hiện thường xuyên vận động. Hạn chế tiêu thụ chất béo và đường, tránh thức ăn chế biến sẵn và thực phẩm có hàm lượng hormone cao.
• Hạn chế sử dụng thuốc có tác động lên tuyến vú: Nếu bạn đang sử dụng thuốc có tác động lên tuyến vú, hãy tham khảo với bác sĩ về các tác dụng phụ và tìm cách thay thế thuốc nếu cần thiết.
• Tránh lo lắng, stress: Hạn chế stress và tìm cách giảm căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày. Stress có thể ảnh hưởng đến cân bằng hormone và gây ra các vấn đề liên quan đến tuyến vú.

Điều trị nang vú như thế nào?

Trong hầu hết các trường hợp, không cần điều trị đối với những nang chứa đầy chất dịch và không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, được xác nhận trên siêu âm vú hoặc sau khi chọc hút bằng kim nhỏ. Nhiều nang vú sẽ biến mất mà không cần điều trị. Nếu nang vú vẫn tồn tại, cảm thấy cứng hơn hoặc cảm thấy những thay đổi vùng da trên nang vú, cần kiểm tra thăm khám bác sĩ ngay.

Chọc hút kim nhỏ (FNA):

Chọc hút bằng kim nhỏ có thể được sử dụng để giúp điều trị u nang vú, nếu tất cả dịch chất lỏng có thể được loại bỏ khỏi u nang trong quá trình thực hiện thủ thuật, sau đó khối u ở vú và các triệu chứng giảm và biến mất.

Thường đối với một số nang vú, có thể phải chọc hút dịch nhiều lần, như những nang hay tái phát hoặc nang mới xuất hiện. Nếu nang vú tồn tại qua hai đến ba chu kỳ kinh nguyệt và to hơn, cảm giác khó chịu, cần thăm khám bác sĩ ngay để được đánh giá thêm.

Sử dụng thuốc nội tiết tố:

Sử dụng thuốc nội tiết có thể giúp giảm sự tái phát của nang vú như thuốc tránh thai để điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt. Nhưng do các tác dụng phụ đáng kể có thể xảy ra, thuốc tránh thai hoặc liệu pháp nội tiết khác như tamoxifen hoặc raloxifene, được dùng cho những phụ nữ có triệu chứng nghiêm trọng. Sau khi mãn kinh, nên ngừng điều trị bằng thuốc nội tiết, vì cũng có thể giúp ngăn ngừa nang vú phát triển.

Phẫu thuật:

Trong trường hợp nang vú lành tính gây ra triệu chứng nghiêm trọng, tăng kích thước đáng kể hoặc gây lo lắng cho bệnh nhân, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật loại bỏ nang. Phẫu thuật loại bỏ nang vú có thể là một biện pháp để giảm các triệu chứng và loại bỏ nang hoàn toàn.

Trước khi quyết định phẫu thuật, bệnh nhân cần được bác sĩ thăm khám và trao đổi để giúp hiểu rõ về các rủi ro và lợi ích của phẫu thuật, cũng như cách chuẩn bị trước và sau phẫu thuật.