Vô sinh ở nam giới là căn bệnh không hề hiếm gặp. Tỷ lệ này đang gia tăng và có xu hướng trẻ hóa. Tổ chức Y tế Thế giới xếp Việt Nam thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ vô sinh báo động. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về tình trạng này.

Tỷ lệ nam giới bị vô sinh hiện nay

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ vô sinh cao trên thế giới, trong đó 50% số ca mắc bệnh nằm ở độ tuổi dưới 30. Thống kê của Bộ Y tế nước ta cho thấy, mỗi năm có khoảng 1 triệu cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn, tỉ lệ khoảng 7,7%. Trong đó, các cặp vợ chồng ở độ tuổi dưới 30 chiếm tỷ lệ 50%. Đặc biệt, tỷ lệ vô sinh thứ phát (vô sinh sau một lần có thai) đang gia tăng đến 15 – 20% sau mỗi năm và chiếm hơn 50% các cặp vợ chồng vô sinh. Tỷ lệ vô sinh nam giới chiếm 40%, do nữ giới chiếm 40%, 10% do cả hai vợ chồng và 10% không rõ nguyên nhân.

Các nhóm vô sinh nam phổ biến

Vô sinh nam chia làm 2 loại chính: 

Vô sinh nam nguyên phát

Là tình trạng vợ chồng chưa từng sinh con và không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào nhưng không có con. Nguyên nhân chính do nam. 

Nguyên nhân gây vô sinh nguyên phát ở nam giới bao gồm:

• Rối loạn nội tiết: Các vấn đề liên quan đến hormone như thiếu hụt testosterone, rối loạn hormone tuyến yên có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất tinh trùng.
• Vấn đề về tinh trùng: Tinh trùng không đủ số lượng, chất lượng kém, di chuyển yếu hoặc có hình dạng bất thường là những yếu tố chính gây vô sinh.
• Tắc nghẽn ống dẫn tinh: Các tắc nghẽn ở ống dẫn tinh do chấn thương, nhiễm trùng hoặc phẫu thuật trước đây có thể ngăn cản tinh trùng tiếp cận trứng.
• Di truyền: Một số bệnh lý di truyền như hội chứng Klinefelter, bệnh xơ nang, và bất thường nhiễm sắc thể cũng có thể gây vô sinh.

Vô sinh nam thứ phát

Đây là trường hợp các cặp vợ chồng đã sinh con ít nhất 1 đến hơn 2 lần (kể cả những trường hợp động thai, sảy thai, nạo phá thai) nhưng không thể có con trong những năm tiếp theo. Nguyên nhân chính do người nam. 

Nguyên nhân của vô sinh thứ phát ở nam giới bao gồm:

• Suy giảm chất lượng tinh trùng: Quá trình lão hóa, tiếp xúc với các chất độc hại, và bệnh tật có thể làm giảm chất lượng tinh trùng.
• Các bệnh lý mạn tính: Các bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, và các bệnh tim mạch có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
• Yếu tố lối sống: Hút thuốc, sử dụng rượu bia, và các chất kích thích khác cũng có thể góp phần vào tình trạng vô sinh thứ phát.

Chẩn đoán vô sinh ở nam giới

Để chẩn đoán vô sinh ở nam giới, bác sĩ cần tiến hành hỏi bệnh và khám lâm sàng, kết hợp với các xét nghiệm cận lâm sàng để chẩn đoán xác định.

Hỏi bệnh 

Bác sĩ cần nắm rõ các thông tin trước khi thăm khám, vì vậy nam giới cần cung cấp các thông tin cho bác sĩ nắm được như: 

• Tuổi tác
• Nghề nghiệp và địa chỉ, môi trường làm việc 
• Tiền sử hút thuốc lá, uống rượu bia hay các chất kích thích 
• Đời sống tình dục: tần suất giao hợp, các rối loạn tình dục,…
• Tiền sử các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục, bệnh lý viêm nhiễm vùng sinh dục sinh sản 
• Tiền sử nhiễm trùng, viêm tinh hoàn do quai bị, tinh hoàn ẩn có thể làm teo tinh hoàn 
• Tiền sử các bệnh lý nội khoa (đái tháo đường, tim mạch), các bệnh ngoại khoa (phẫu thuật vùng bụng, phẫu thuật vùng bẹn, vùng sinh dục sinh sản…) , các bệnh hệ thống như viêm thận mạn…
• Kết quả của những lần khám trước, thuốc đang điều trị. 

Khám lâm sàng 

Bác sĩ cần tiến hành thăm khám vùng sinh dục để xác định các vấn đề nam giới đang gặp phải: 

• Thăm khám vùng dương vật, tinh hoàn, mào tinh. 
• Khám và phát hiện có giãn tĩnh mạch thừng tinh không, có xoắn tinh hoàn không 
• Tình trạng viêm nhiễm các vùng: bao quy đầu, tinh hoàn, bìu,…

Xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh 

• Xét nghiệm nội tiết tố: testosterone, LH, FSH, prolactin, estradiol…
• Phân tích tinh dịch đồ  
• Siêu âm doppler bìu tinh hoàn, siêu âm hệ tiết niệu – sinh dục  
• Xét nghiệm các vấn đề liên quan đến di truyền  
• Sinh thiết tinh hoàn (trong trường hợp các biện pháp thăm dò khác không tìm được tinh trùng).  
• Chụp ống dẫn tinh
• Các thử nghiệm khác: đánh giá mẫu tinh dịch bất thường ADN…

Điều trị vô sinh nam

Hiện nay với sự phát triển của y học, những phác đồ mới, phương pháp mới và thuốc mới được đưa vào điều trị, phần lớn các nguyên nhân gây vô sinh nam có thể chữa được, thậm chí nhiều nam giới vô tinh, vô sinh nhiều năm vẫn có cơ hội làm cha bằng chính tinh trùng của mình.

Có nhiều phương pháp để chữa vô sinh nam, sau khi thăm khám và tìm được nguyên nhân bác sĩ sẽ có những chỉ định phù hợp. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

• Điều trị các vấn đề nhiễm trùng: bác sĩ chỉ định sử dụng kháng sinh, chữa trị các bệnh nhiễm trùng đường sinh sản ở nam. Tuy nhiên không phải trường hợp nào cũng phục hồi khả năng sinh sản. 
• Điều trị vấn đề liên quan đến quan hệ tình dục: các trường hợp rối loạn cương dương, rối loạn xuất tinh… có thể được bác sĩ cho sử dụng thuốc hay tư vấn để cải thiện.  
• Điều trị hormon và thuốc: bác sĩ có thể đề nghị thay thế hormone hay thuốc trong trường hợp vô sinh có rối loạn nội tiết (cao hay thấp hơn bình thường). 
• Phẫu thuật: trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh hay tắc ống dẫn tinh, cần phẫu thuật để giúp lưu thông trở lại. Nếu không có tinh trùng trong quá trình xuất tinh, tinh trùng sẽ được lấy trực tiếp từ tinh hoàn hay mào tinh hoàn thông qua các kỹ thuật lấy tinh trùng.
• Thụ tinh trong ống nghiệm (“IVF”): bác sĩ sẽ lấy trứng từ buồng trứng của người nữ. Trứng được đặt cùng với tinh trùng của bạn để tinh trùng có thể thụ tinh cho trứng. Sau đó, trứng đã thụ tinh sẽ được đưa vào tử cung của người nữ để phát triển thành thai nhi.

Vô sinh ở nam giới là một tình trạng phức tạp và có thể gây nhiều khó khăn cho các cặp vợ chồng mong muốn có con. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học hiện đại, nhiều phương pháp chẩn đoán và điều trị hiệu quả đã được áp dụng, giúp nhiều cặp vợ chồng vượt qua trở ngại này. Điều quan trọng là các cặp vợ chồng cần tìm đến sự hỗ trợ của các chuyên gia y tế kịp thời để được tư vấn và điều trị phù hợp. Hãy duy trì lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ và không ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết. Sự quan tâm và chăm sóc từ bạn đời cùng với những bước đi đúng hướng sẽ giúp tăng cơ hội thành công trong hành trình tìm kiếm hạnh phúc gia đình.

Hy vọng những chia sẻ mang đến cho bạn đọc thông tin bổ ích. Về lâu dài, tình trạng vô sinh hiếm muộn sẽ ảnh hưởng xấu tới hạnh phúc gia đình và cơ cấu dân số của quốc gia. Vì vậy, nếu ai đang gặp các vấn đề về vấn đề sinh dục – sinh sản, hãy đến các cơ sở y tế để được tư vấn, chẩn đoán và điều trị tốt nhất.