Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một căn bệnh phổi nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Để quản lý bệnh hiệu quả, chế độ ăn uống đóng vai trò vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cần thiết về chế độ ăn uống phù hợp cho người mắc bệnh COPD, giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống của họ.
Vì sao người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cần quan tâm đến chế độ ăn?
- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hay còn gọi tắt là COPD thường xuyên bị khó thở nên bệnh nhân phải gắng sức để thở. Dẫn đến việc ăn uống gặp khó khăn. Bệnh nhân có xu hướng ăn ít hơn bình thường và điều này dễ dẫn tới suy dinh dưỡng. Vì vậy cần phải cung cấp năng lượng nhiều hơn.
- Theo các nghiên cứu thì có đến hơn 70% các bệnh nhân mắc COPD ở trạng thái suy dinh dưỡng, thể trạng kém có thể dẫn đến nguy cơ người bệnh không đủ sức để chống chọi với bệnh tật và tiên lượng xấu. Hai yếu tố quan trọng trong bệnh COPD chính là sự thiếu oxy máu và tác động của khói thuốc lá làm gia tăng viêm ở phổi. Khi phổi ở tình trạng viêm, người bệnh sẽ có cảm giác chán ăn, sốt và mệt mỏi. Nếu không có chế độ chăm sóc hợp lý thì người bệnh dễ mất lượng cơ, mỡ và sụt cân nhanh chóng trong thời gian ngắn.
- Ngoài ra, quá trình dùng thuốc của người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cũng sử dụng các thuốc có steroid, corticoid nên ở đối tượng này cũng sẽ dễ bị thoại hóa đạm, giảm hấp thu Calci, Kali và giữ muối..Do đó, chế độ ăn uống của người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cũng cần được quan tâm chặt chẽ.
Người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nên ăn gì?
- Protein và chất béo: Protein rất quan trọng đối với quá trình điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và chúng cũng giúp cơ thể tạo ra các tế bào miễn dịch. Những thực phẩm giàu protein, chất lượng cao như thịt gia cầm, thịt các loại động vật ăn cỏ, sữa trứng, hải sản và các loại đậu. Chất béo lành mạnh có nguồn gốc từ cá và thực vật như: dầu dừa, dầu ô liu, phô mai, cá thu, cá hồi, cá mòi giúp hạn chế việc gia tăng lượng CO2 trong máu đối với người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đồng thời cung cấp nguồn năng lượng cao và dinh dưỡng tổng thể nhiều hơn nếu dùng liên tục trong thời gian dài
- Carbohydrate giàu năng lượng: Khi mắc bệnh COPD, người bệnh cần một nguồn cung cấp năng lượng hàng ngày, hầu hết trong số đó đến từ calo carbohydrate. Carbohydrate phức hợp như gạo lứt, đậu hà lan, khoai tây còn nguyên vỏ, đậu lăng ( lentils), hạt diêm mạch ( quinoa), các loại đậu, yến mạch, và lúa mạch có thể cung cấp cho cơ thể nguồn năng lượng lâu dài. Những thực phẩm này có nhiều chất xơ , giúp cải thiện chức năng của hệ tiêu hóa và kiểm soát tốt lượng đường trong máu.
- Trái cây và rau quả: Trái cây và rau quả chứa hàm lượng vitamin và khoáng chất dồi dào rất cần thiết cho cơ thể. Sử dụng trái cây tươi mỗi ngày giúp cơ thể người bệnh tăng sức đề kháng tự nhiên giúp cải thiện sức khỏe hiệu quả. Các loại trái cây tự nhiên như chuối,dâu tây, bơ, nho, táo, quả việt quất là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa tự nhiên dồi dào giúp đẩy nhanh quá trình chữa lành, giảm triệu chứng viêm nhiễm một cách hiệu quả nhất.
- Thực phẩm giàu kali: Theo các chuyên gia dinh dưỡng, ion kali có vai trò quan trọng đối với chức năng phổi. Việc thiếu hụt kali có thể gây ra các vấn đề về hô hấp. Do đó, người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nên tích cực bổ sung những thực phẩm giàu kali như: các loại rau xanh đậm, khoai lang, rau dền, cà chua, măng tây, củ cải đường, cà rốt, ngô và bí.
Người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính kiêng gì?
Với người bệnh COPD, nếu không lựa chọn thực phẩm cẩn thận có thể gây ra các vấn đề về đầy hơi, tạo khí… ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Trong đó, nên hạn chế dùng những thực phẩm dưới đây.
- Thức ăn chứa nhiều muối: Người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nên kiêng ăn những thực phẩm có chứa nhiều natri hoặc muối. Đây được xem là nguyên nhân chính gây ra tình trạng giữ nước, làm ảnh hưởng tiêu cực đến huyết áp, tăng gánh nặng cho tim của người bệnh COPD. Theo các chuyên gia, trong mỗi phần ăn nhẹ không nên chứa quá 300mg natri và toàn bộ các bữa ăn trong ngày không nên vượt quá 600mg natri.
- Một số loại trái cây: Một số trái cây có hạt cứng như: đào, mơ, dưa hấu… có thể gây ra tình trạng đầy hơi do carbohydrate bị lên men trong đường tiêu hóa. Về lâu dài, điều này có thể dẫn đến các vấn đề về đường hô hấp ở những người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
- Một số loại rau và cây họ đậu: Như Cải bắp, cải Brussel, bắp (ngô), súp lơ, đậu lăng, tỏi tây, hành… có thể tạo khí gas, gây ra tình trạng đầy hơi khi sử dụng. Do đó, người bệnh COPD nên kiêng các loại rau này trong chế độ ăn của mình.
- Thực phẩm chứa nhiều chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa: Khi bị COPD, bạn cũng không nên ăn thức ăn giàu chất béo chuyển hóa và bão hòa như bơ, mỡ lợn, dầu thực vật giữ ẩm, đồ chiên rán, thức ăn nhanh, bánh quy, bánh ngọt. Những thực phẩm này có thể gây ra tình trạng đầy hơi, rất khó tiêu.Với những người đang mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hiện tượng đầy hơi khó tiêu vô tình dẫn đến tình trạng khó thở khiến các dấu hiệu bệnh càng nặng nề hơn.
- Cà phê, trà, nước tăng lực: Người bệnh COPD cũng nên hạn chế tối đa những loại nước uống có chứa caffeine (cà phê, trà, soda, nước tăng lực…) và đồ uống có cồn. Những thực phẩm này có thể phản ứng, gây ảnh hưởng đến thuốc điều trị tắc nghẽn mạn tính, làm chậm nhịp thở và khiến người bệnh khó khạc ra chất nhầy; hạn chế sử dụng nước uống có ga gây khó tiêu, tức bụng dẫn tới khó thở.
- Đồ uống có cồn và caffeine: Cồn và caffeine có thể làm mất nước và ảnh hưởng đến giấc ngủ, điều này rất quan trọng đối với người mắc COPD. Cần hạn chế như rượu bia, caffeine, trà và nước ngọt có ga.
Kết Luận
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Bằng cách chọn lựa thực phẩm lành mạnh và tránh những thực phẩm có hại, người bệnh có thể cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn uống phù hợp nhất cho bản thân. Sự chăm sóc đúng cách và chế độ ăn uống hợp lý không chỉ giúp kiểm soát bệnh COPD mà còn nâng cao sức khỏe tổng thể, giúp người bệnh sống một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
