Bệnh á sừng là một dạng viêm da cơ địa gây tổn thương da ở nhiều vùng khác nhau trên cơ thể đặc biệt là đầu ngón tay, chân, gót chân và có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào. Tuy không phải là bệnh nguy hiểm nhưng gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh cũng như rất dễ tái phát nếu không được điều trị đúng cách. Hãy cùng Pharmacity tìm hiểu về Á sừng là gì? Những điều cần biết bệnh về á sừng qua bài viết dưới đây.
Tổng quan chung
Á sừng là một trong những bệnh lý rất phổ biến và dễ bị nhầm lẫn với nhiều căn bệnh da liễu khác. Thông thường, những người mắc bệnh sẽ có triệu chứng như nứt nẻ da (nhất là những phần rìa), vùng da tay, da chân xù xì dễ bong tróc hoặc sưng đỏ. Đặc biệt, khi thời tiết trở lạnh, phần da này sẽ bị toét ra và dễ dẫn đến tình trạng rướm máu, gây đau hay kể cả đi lại khó khăn. Do đó, bệnh nhân nên tìm cách chữa bệnh á sừng khi mới phát hiện để ngăn chặn những triệu chứng nặng nề về sau.
Bệnh lý này thường tái phát như một chu kỳ và khó có thể chữa trị dứt điểm hoàn toàn. Theo bác sĩ, tình trạng này chủ yếu xuất hiện do viêm da tiếp xúc dị ứng hoặc da bị kích ứng với một số loại hóa chất, điển hình như xà phòng, thuốc tẩy,… Ngoài ra, đây cũng một trong những yếu tố khiến cho tình trạng bệnh chuyển biến nặng nề hơn. Do đó, các đối tượng mắc bệnh cần hạn chế tiếp xúc với hóa chất.
Triệu chứng
Những biểu hiện của bệnh á sừng thường tương tự với một số bệnh lý da liễu như tổ đỉa, chàm,… Do đó, để phân biệt đúng tình trạng bệnh của mình, mọi người nên tìm hiểu kỹ lưỡng những dấu hiệu nhận biết bệnh. Đối với người mắc bệnh á sừng, cơ thể thường có những triệu chứng như:
- Vùng da bị bệnh thường có biểu hiện chai sần, lớp da dày hơn và ngày một lan rộng ra nhiều hơn.
- Xuất hiện những mụn nước li ti, gây ngứa, nhất là vào mùa, khí hậu nóng bức.
- Xung quanh móng tay, móng chân thường nổi những lỗ nhỏ li ti kèm theo cảm giác ngứa rát. Màu sắc móng tay cũng bị chuyển sang vàng và phần da dưới móng dần bị rộp, tách rời khỏi phần nền của móng.
- Phần lớn các biểu hiện bất thường tập trung xung quanh vùng da trong lòng bàn tay, bàn chân hay kể cả đầu các ngón tay, ngón chân, kẽ tay, kẽ chân.
- Những vùng da mắc bệnh thường dễ bị tổn thương và gia tăng nguy cơ bị nhiễm khuẩn, nhiễm nấm.
Các biểu hiện của bệnh có thể trở nên tồi tệ hơn nếu không được chữa trị hoặc cách chữa bệnh á sừng không phù hợp. Đặc biệt, những trường hợp bệnh nhân sau khi mắc bệnh nhưng vẫn tiếp xúc nhiều với các chất tẩy rửa, hóa chất,… sẽ khiến da bị tổn thương nặng nề hơn và khó có thể ổn định trở lại.
Nguyên nhân bị á sừng
Nguyên nhân bệnh á sừng cho tới nay vẫn chưa được chứng minh rõ ràng. Tuy nhiên có hai yếu tố được cho rằng sẽ ảnh hưởng đến cơ chế khởi bệnh gồm yếu tố di truyền và các tác nhân kích thích, cụ thể như sau:
- Nếu như trong gia đình có bố mẹ từng bị á sừng thì nguy cơ mắc bệnh của con cái sẽ cao hơn
- Người thường có động tác cọ xát do cử động lặp lại như gót chân, ngón chân cọ xát vào giày lúc di chuyển dễ dẫn đến kích thích bệnh xảy ra.
- Tiếp xúc với chất liệu gây kích ứng như vải sợi tổng hợp, giày dép có chất liệu nylon hoặc vinyl.
- Tiết quá nhiều mồ hôi: Khiến da ẩm ướt rồi khô đi nhanh chóng gây nứt nẻ bề mặt da.
- Thay đổi thời tiết
- Tiếp xúc chất dị ứng như chất tẩy rửa, hóa chất, xà phòng, không khí, nước nhiễm bẩn cũng dễ khiến bệnh á sừng khởi phát hay trở nặng.
Đối tượng nguy cơ
Bệnh hay gặp ở người trẻ như nhân viên nhà hàng, đầu bếp, người nội trợ, nhân viên y tế, thợ làm móng tóc, may vá, bán rau củ quả, hải sản… Tỷ lệ nữ bệnh nhiều hơn nam.
Chẩn đoán
Dưới đây là các biểu hiện đặc trưng nhất của bệnh á sừng:
- Da khô, bong tróc, nứt nẻ: Quá trình hình thành tế bào da bị dở dang do đó cấu tạo của lớp da trở nên khô ráp, dày sừng nên bong tróc ra ngoài không hoàn toàn ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể (thường gặp nhất là lòng bàn tay, lòng bàn chân và gót chân), nứt nẻ, sưng tấy đỏ, rát, ngày một lan rộng ra nhiều hơn, tạo nên những đường rãnh nông hoặc sâu trên da.
- Đau rát, chảy máu: chính vì da dẻ nứt nẻ, bong tróc và tạo nên các đường nứt quá sâu, hậu quả là gây chảy máu, đau rát và nhức nhối
- Ngứa ngáy: Cảm giác ngứa ngáy, khó chịu xuất hiện ngay tại vị trí da bong tróc, nếu bạn càng gãi mạnh liên tục thì càng gây tổn thương nặng, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây bệnh.
- Mất vân tay, vân chân: liên tục bong từng lớp từng lớp sẽ khiến da mỏng đi, hệ lụy tất yếu là nhiều người bệnh mất cả vân tay, vân chân.
- Nếu bị á sừng ngay vào mùa hè, khí hậu nóng bức thì vùng da đỏ rát bong tróc đó có thể xuất hiện thêm những mụn nước li ti. Còn nếu bị vào mùa đông thì tình trạng nứt da diễn ra nặng hơn, đôi khi da bị nứt, toét ra rướm máu khiến người bệnh đau đớn và khó khăn trong sinh hoạt.
- Xung quanh móng tay, móng chân thường nổi những lỗ nhỏ li ti, sần sùi kèm theo cảm giác ngứa rát. Màu sắc móng tay cũng bị chuyển sang vàng và phần da dưới móng dần bị rộp, tách rời khỏi phần nền của móng.
- Những vùng da mắc bệnh thường dễ bị tổn thương và gia tăng nguy cơ bị nhiễm khuẩn, nhiễm nấm.
Phòng ngừa bệnh
- Ăn nhiều rau quả tươi, những loại rau có màu xanh, các loại quả có màu cam và thực phẩm họ đậu như rau xanh, rau ngót, cam, bưởi, cà rốt… để bổ sung thêm nhiều loại vitamin có lợi như vitamin C, D, E.
- Uống nhiều nước: nên thường xuyên uống nước, trung bình ít nhất mỗi ngày 2 lít để vừa đủ nước cho cơ thể hoạt động vừa giúp cấp nước cho da thêm khỏe mạnh.
- Nên đeo bao tay khi giặt đồ, rửa chén, lau dọn… tránh tiếp xúc thường xuyên với hóa chất, các đồ vật dễ gây dị ứng.
- Khi trời lạnh thì nên đeo thêm găng tay, ở trong nhà nên đi tất, mang dép trong nhà giúp bảo vệ phần gót chân không bị nứt nẻ.
- Dưỡng ẩm da để duy trì độ ẩm: sử dụng các loại kem dưỡng ẩm có khả năng làm dịu da, ẩm da, mềm da hoặc dầu oliu để thoa lên tay, chân, những nơi da đang bị nổi vảy, khô ráp hoặc bôi toàn thân để đạt hiệu quả tốt hơn. Nên chọn loại kem dưỡng da có chiết xuất thiên nhiên như nha đam vì vừa có tác dụng dưỡng ẩm lại chứa nhiều thành phần kháng khuẩn, chống viêm.
Điều trị như thế nào?
Bệnh á sừng hoàn toàn không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng bệnh lý này có thể gây nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Điều trị bệnh sớm sẽ giúp thiết lập lại cân bằng cho da. Ngược lại, những trường hợp không can thiệp sớm sẽ khiến bệnh chuyển biến nặng nề và nguy cơ tái phát thường xuyên.
Nhằm điều trị bệnh á sừng cũng như ngăn không cho bệnh tái phát thì cần đạt được những mục tiêu sau:
- Cải thiện triệu chứng
- Ngăn ngừa biến chứng
- Ngăn ngừa tái phát
Khi sử dụng thuốc cần phải có sự chẩn đoán chính xác về mức độ bệnh của các bác sĩ da liễu để có liều lượng thích hợp. Không nên tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định dễ dẫn tới tác dụng phụ không mong muốn.
Để chữa bệnh á sừng hiệu quả và ngăn ngừa tình trạng tái phát, bác sĩ cần xác định nguyên nhân gây bệnh hoặc các yếu tố nguy cơ. Dựa trên những triệu chứng lâm sàng, bác sĩ sẽ đưa ra những chẩn đoán ban đầu và cách chữa bệnh á sừng phù hợp. Hầu hết những biểu hiện của bệnh đều xuất hiện trên da nên phương pháp điều trị phổ biến nhất vẫn là sử dụng thuốc dạng kem để bôi lên những vùng da bị bệnh và kết hợp uống thuốc kháng sinh như:
- Dùng các loại thuốc bôi bạt sừng bong vảy, làm bong lớp da sừng như mỡ salicyle.
- Thuốc bôi chống viêm nhiễm chẳng hạn như mỡ kháng sinh hoặc mỡ corticoid có thêm kháng sinh.
- Có thể phải dùng mỡ corticoid
- Kem dưỡng ẩm giúp làm mềm da, đặc biệt là lớp á sừng xù xì bên trên da nhằm hạn chế tình trạng căng da, gây nứt nẻ, chảy máu.
Nếu bệnh nhân bị ngứa dữ dội hoặc có nguy cơ nhiễm trùng da, cần phải sử dụng thuốc uống toàn thân như :
- Kháng histamin
- Kháng sinh chống nhiễm khuẩn
- Corticoid
Trên đây là một số chia sẻ về Á sừng là gì? Những điều cần biết về á sừng. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn và gia đình của mình.
