Rách sụn viền khớp vai là gì? Những điều cần biết về rách sụn viền khớp vai

Sụn viền bị rách có thể do chấn thương ở khớp vai, hay có thể bị rách do thoái hóa do các động tác lặp đi lặp lại hay thoái hóa theo tuổi tác. Vậy rách sụn viền khớp vai là gì? Triệu chứng và nguyên nhân ra sao chúng ta cùng tham khảo bài viết dưới đây nhé.

Tổng quan chung

Rách sụn viền khớp vai tình trạng này xảy ra do nhiều cơ chế, có thể do ngã đập vai khi cánh tay đang duỗi hoặc giơ tay lên cao quá mức và lặp đi lặp lại nhiều lần. Rách sụn viền khớp vai phổ biến nhất là rách phía trước (tổn thương Bankart trong trật mất vững khớp vai phía trước); kế đến là rách sụn viền phía trên theo hướng từ trước ra sau (tổn thương SLAP).

Triệu chứng

Các triệu chứng của rách sụn viền khớp vai rất giống với các triệu chứng của các chấn thương vai khác. Các triệu chứng bao gồm:

• Cảm giác không ổn định ở vai.
• Trật khớp vai.
• Đau, thường xảy ra khi thực hiện các hoạt động trên cao.
• Bắt, khóa, bật hoặc nghiến.
• Đau ban đêm thỉnh thoảng hoặc đau khi thực hiện các hoạt động hàng ngày.
• Giảm phạm vi chuyển động.
• Mất sức.

Nguyên nhân

Tùy vào loại rách sụn viền khớp vai mà có các nguyên nhân khác nhau như sau:

• Rách sụn viền trước – dưới (tổn thương Bankart): nguyên nhân chủ yếu là khi bệnh nhân bị trật khớp vai, phần sụn viền trước-dưới bị rách, tổn thương này làm cho khớp vai lỏng lẻo, dễ bị trật trở lại.
• Rách sụn viền trên từ trước ra sau: vị trí rách tại nơi gân nhị đầu bám vào ổ chảo xương cánh tay, thường xảy ra ở những người hoạt động cần đưa tay lên trên cao quá đầu như chơi quần vợt, bóng chuyền, cầu lông… Ở người lớn tuổi nguyên nhân thường là rách do thoái hóa, thường kèm tổn thương gân nhị đầu.
• Rách sụn viền sau: ít gặp hơn, thường xảy ra ở vận động viên.

Đối tượng nguy cơ

Dưới đây là một số nhóm người có nguy cơ phổ biến:

• Vận động viên và người chơi thể thao: Những người tham gia vào các hoạt động thể thao có tính chất va chạm hoặc yêu cầu sự căng thẳng lớn trên vai có nguy cơ cao hơn. Các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ, bóng chày, tennis, võ thuật và leo núi có thể tạo ra các tình huống gây chấn thương vai.
• Người cao tuổi: Quá trình lão hóa tự nhiên làm cho sụn viền khớp vai mất tính đàn hồi và dễ bị rách hơn.
• Người có bệnh lý khớp vai: Các bệnh lý khớp vai như viêm khớp, thoái hóa khớp, viêm xương khớp có thể làm suy yếu sụn viền khớp vai và tăng nguy cơ rách.
• Người có lối sống hoặc công việc căng thẳng về vai: Người có công việc hoặc hoạt động hằng ngày đòi hỏi sử dụng nhiều chuyển động của vai hoặc tải trọng lớn trên vai có nguy cơ cao hơn mắc phải rách sụn viền khớp vai. Các ngành nghề như xây dựng, nghề thủ công, nghệ sĩ biểu diễn và võ có thể tiếp xúc với tình huống này.

Chẩn đoán

Vì sụn này nằm sâu trong vai nên rất khó để chẩn đoán rách viền sụn khi khám thực thể. Có một số xét nghiệm mà bác sĩ có thể thực hiện để chỉ ra tình trạng rách viền sụn như sau:

• Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc xét nghiệm gọi là chụp CT-arthrogram (sau này là chụp CAT trước khi chụp arthrogram, trong đó thuốc nhuộm được tiêm vào vai).
• Nội soi khớp vai đây là một thủ thuật phẫu thuật và đòi hỏi phải gây mê. Việc chẩn đoán cũng đòi hỏi một số kinh nghiệm từ phía bác sĩ phẫu thuật, vì giải phẫu bên trong vai có thể khá phức tạp.

Phòng ngừa bệnh

Một số biện pháp phòng ngừa bệnh rách sụn viền khớp vai là:

• Hạn chế việc mang vác nặng làm cho các cơ phải hoạt động quá sức, khiến vai phải chịu một khối lượng lớn dẫn tới tình trạng rách sụn viền khớp vai.
• Duy trì thói quen luyện tập thể thao thường xuyên với những bộ môn nhẹ nhàng và tốt cho cử động nhịp nhàng của phần khớp như: bơi lội, đạp xe, chạy bộ, đi bộ, tập yoga,…
• Tăng cường việc bổ sung canxi và chất dinh dưỡng, vitamin,… để giúp xương khớp được chắc khỏe, giúp phòng ngừa loãng xương cũng như các bệnh thoái hóa khớp.
• Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về việc mình mắc bệnh về khớp, bệnh nhân cần nhanh chóng tới bệnh viện để thăm khám ngay và được tư vấn đúng đắn.
• Người cao tuổi cần tập luyện nhẹ nhàng cho phần khớp vai như: xoa bóp vai, xoay khớp nhẹ nhàng,… 

Điều trị như thế nào?

Điều trị không phẫu thuật

• Rách viền khớp thường được điều trị bằng cách nghỉ ngơi, dùng thuốc không kê đơn và vật lý trị liệu.
• Nếu bạn bị rách Bankart, bác sĩ (hoặc thậm chí là huấn luyện viên hoặc người hướng dẫn) có thể nắn lại cánh tay trên của bạn. Sau đó, bạn nên thực hiện vật lý trị liệu.

Biện pháp khắc phục tại nhà

• Nếu kết quả khám của bác sĩ cho thấy vết rách không quá nghiêm trọng, bạn có thể chỉ cần một số biện pháp khắc phục tại nhà. Nghỉ ngơi là biện pháp quan trọng nhất. Thuốc chống viêm, chẳng hạn như ibuprofen (Advil, Motrin IB) hoặc aspirin (Bufferin, Bayer Genuine Aspirin), có thể giúp giảm đau. Bác sĩ cũng có thể quyết định tiêm cortisone để giảm đau.

Vật lý trị liệu

• Bác sĩ có thể đề nghị vật lý trị liệu để tăng cường sức mạnh cho các cơ ở vai, đặc biệt là cơ chóp xoay. Bạn cũng có thể được mát-xa hoặc vật lý trị liệu trong các lần khám.
• Chuyên gia vật lý trị liệu sẽ chỉ cho bạn những tư thế và hoạt động cần tránh, cũng như các bài tập và động tác kéo giãn nhẹ nhàng mà bạn có thể thực hiện tại nhà.
• Một chương trình vật lý trị liệu có thể kéo dài từ sáu tuần đến hai tháng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương.
• Điều trị phẫu thuật
• Rách viền sụn cần phẫu thuật thường được điều trị bằng phẫu thuật nội soi ít xâm lấn.
• Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ phẫu thuật sẽ cắt bỏ phần bị tổn thương của viền sụn. Điều này có thể bao gồm cắt bỏ bất kỳ vạt sụn bị tổn thương nào ngăn cản chuyển động thích hợp của khớp.

Hi vọng với những chia sẻ trên giúp các bạn hiểu hơn về rách sụn viền khớp vai.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.