Bế sản dịch là gì? Những điều cần biết về bế sản dịch

Bế sản dịch là hiện tượng sản dịch sau sinh mổ hoặc thường không thoát ra ngoài được, ứ đọng lại trong tử cung. Bế (tắc) sản dịch nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, sẽ dẫn đến tình trạng nhiễm khuẩn sản dịch, rối loạn đông máu, chảy máu không cầm… cực kỳ nguy hiểm cho tính mạng sản phụ

Tổng quan chung bế sản dịch

Sản dịch được bao gồm phần sót lại của nước ối, những cục máu đông nhỏ từ vị trí nhau bám, các mảnh vụn của lớp nội mạc tử cung, những chất dịch tiết từ vết thương tại cổ tử cung và âm đạo của sản phụ sau khi sinh. Sản dịch trong tuần đầu sau sinh có thể có màu đỏ hoặc hồng kèm cục máu đông nhỏ, những ngày sau đó màu của sản dịch nhạt dần, không còn xuất hiện cục máu đông và lượng giảm ít hơn.

Quá trình sản dịch sau sinh kéo dài khoảng 3 – 4 tuần, nếu sau giai đoạn này sản dịch vẫn còn ứ đọng trong tử cung thì sản phụ có khả năng bị bế sản dịch (tắc sản dịch). Bế sản dịch có thể gặp khi sinh thường hay sinh mổ, tuy nhiên thường gặp hơn trong phương pháp sinh mổ. Sản dịch là môi trường vi khuẩn dễ phát triển, do đó nếu không phát hiện bế sản dịch kịp thời sẽ dẫn đến tình trạng sản dịch bị nhiễm khuẩn.

Triệu chứng bế sản dịch

Quá trình thoát sản dịch sau sinh của sản phụ thường kéo dài từ 20 đến 30 ngày tùy vào cơ địa của mỗi người, tuy nhiên, đến khoảng ngày thứ 12 trở đi thì sản dịch sẽ có màu nhợt dần đi và đáy tử cung sẽ không sờ thấy được nữa. Trong trường hợp nghi ngờ bị bế sản dịch sau sinh mổ hay sinh thường thì sản phụ cần theo dõi các dấu hiệu sau:

• Có ít sản dịch chảy ra, sản dịch có mùi hôi do bị nhiễm trùng
• Sờ bụng thấy có cục cứng
• Sốt nhẹ
• Căng tức, đau vùng hạ vị
• Cổ tử cung bị đóng kín, khi dùng tay nong cổ tử cung thì thấy có sản dịch màu đen sậm và hôi, đau khi ấn đáy tử cung

Không chỉ sinh mổ mà cũng có rất nhiều sản phụ bị bế sản dịch sau sinh thường, đây là tình trạng hậu sản hết sức nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời. Thông thường, sau khi bị bế (tắc) sản dịch sau sinh, sản phụ sẽ được bác sĩ thăm khám và thực hiện nong cổ tử cung bằng dụng cụ chuyên khoa để lấy hết phần tế bào, dịch ứ đọng bên trong tử cung ra ngoài.

Nguyên nhân bế sản dịch

Có rất nhiều sản phụ gặp phải tình trạng bế sản dịch sau sinh thường và sinh mổ, các nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể là:

• Do tử cung của sản phụ co hồi chậm vì sản phụ bị mất máu nhiều trong khi sinh.
• Do tình trạng sức khỏe sản phụ yếu, suy kiệt.
• Do còn sót nhau.
• Trương lực cơ tử cung của sản phụ kém do tử cung bị giãn căng quá mức.
• Các trường hợp thai to, đa thai, đa ối, chuyển dạ trong lúc sinh kéo dài.
• Do mẹ ít vận động sau sinh.
• Do cổ tử cung bị đóng kín làm cho sản dịch không thoát ra ngoài được.

Đối tượng nguy cơ bế sản dịch

Những đối tượng có nguy cơ mắc bế sản dịch bao gồm:

• Thai nhi nặng hơn 3,5kg
• Đa thai
• Đa ối
• Di truyền

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bế sản dịch bao gồm:

• Trương lực cơ tử cung yếu
• Mẹ suy kiệt
• Mẹ mất máu trong lúc sanh quá nhiều

Chẩn đoán bế sản dịch

Bác sĩ có thể biết liệu bạn có tình trạng bế sản dịch không bằng cách khám tổng quát, khám bụng, khám âm đạo và kiểm tra cổ tử cung của bạn xem có đóng kín hay không. Ngoài ra, cần đánh giá kỹ lưỡng để tìm nguyên nhân gây bế sản dịch để có phương pháp can thiệp hợp lý.

Việc chẩn đoán bế sản dịch thường dựa vào khám bệnh và hỏi bệnh sử. Khi bế sản dịch có biến chứng, sản phụ sẽ được bác sĩ chỉ định làm thêm các xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng nhiễm khuẩn cũng như có các rối loạn đông cầm máu kèm theo hay không.

Phòng ngừa bế sản dịch

Để phòng ngừa bế sản dịch hiệu quả bạn cần phải:

• Cho trẻ bú mẹ sớm
• Vệ sinh đúng cách
• Mặc trang phục rộng rãi, dễ chịu
• Chế độ ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng
• Vận động nhẹ nhàng, tránh nằm lâu trên giường giúp hỗ trợ tống sản dịch ra ngoài dễ hơn
• Gặp ngay bác sĩ nếu bạn phát hiện các dấu hiệu bất thường hoặc bạn đang lo lắng bất cứ điều gì trong quá trình hậu sản và nuôi con

Điều trị bế sản dịch như thế nào?

Nếu bạn có các dấu hiệu và triệu chứng của bế dịch sản sau sinh, bạn cần tới bệnh viện để được bác sĩ sản khoa thăm khám và chỉ định can thiệp phù hợp. Các phương pháp phổ biến mà các bác sĩ sản khoa thường áp dụng để điều trị là:

• Nong cổ tử cung: Đây là phương pháp đầu tiên để xử trí tình trạng bế sản dịch sau sinh. Bác sĩ sản khoa thực hiện nong cổ tử cung bằng cách đưa dụng cụ chuyên khoa vào tử cung để lấy hết phần dịch ứ đọng bên trong ra ngoài. Việc cần lưu ý là thủ thuật này cần nên được tiến hành tại các cơ sở y tế đảm bảo điều kiện vệ sinh để tránh biến chứng nhiễm trùng về sau.
• Hút dịch tử cung: Trong phương pháp hút dịch tử cung, bác sĩ cũng sử dụng một dụng cụ chuyên khoa để hút hết sản dịch trong tử cung ra ngoài. Ống hút này cần phải được vô trùng tuyệt đối. Nếu không được vô trùng tuyệt đối, sản phụ sẽ mắc các bệnh lý ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản sau này.
• Dùng thuốc kích thích co bóp tử cung: Vì do tử cung co bóp kém nên gây ra tình trạng bế sản dịch, sản dịch không được thoát ra ngoài. Vì vậy, bác sĩ sản khoa có thể cho can thiệp bằng thuốc giúp kích thích tử cung co bóp mạnh, từ đó tống hết các chất còn sót lại trong tử cung ra ngoài.