Viêm màng não là bệnh nhiễm trùng thần kinh có thể gây tử vong. hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng và cách phòng ngừa Viêm màng não qua bài viết dưới đây.
Viêm màng não
Biểu hiện bệnh viêm màng não
Phụ huynh có thể quan sát các triệu chứng nghi ngờ bệnh viêm màng não ở trẻ để kịp thời đưa đến cơ sở y tế:
- Sốt
- Quấy khóc nhiều (trẻ nhũ nhi)
- Đau đầu nhiều (trẻ lớn, do đã biết kêu đau)
- Nôn ói (đặc biệt là tính chất ói vọt)
- Thóp phồng (trẻ nhũ nhi còn thóp) hoặc cổ gượng (trẻ lớn)
- Các triệu chứng chuyển nặng liên quan đến thần kinh như: co giật, yếu liệt, rối loạn tri giác (kích thích, li bì, hôn mê…)
Nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm màng não
Viêm màng não có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân như: virus, vi khuẩn, nấm và viêm màng não mãn tính.
- Viêm màng não do virus
Virus gây bệnh phổ biến nhất ở mọi lứa tuổi là Enterovirus. Đặc biệt virus này chiếm 85% nguyên nhân gây viêm màng não ở trẻ em. Nhóm Coxsackie hoặc Echovirus là căn nguyên phổ biến nhất, hay gặp nhất như Coxsackievirus A6 và B3, Echovirus type 30, 18, 9, 11,…. Ở trẻ 3 tháng tuổi thường gặp Coxsackievirus nhóm B. EV-71 và Coxsackievirus A16. Một số chủng virus khác không chỉ gây viêm màng não, mà còn viêm não phối hợp. Virus bại liệt cũng có thể gây viêm não nước trong. Tuy nhiên với sự ra đời của vắc xin đã làm giảm đáng kể bệnh bại liệt, từ đó giảm nguy cơ viêm não nước trong.
- Viêm màng não do vi khuẩn
Viêm màng não do vi khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn cấp tính màng não do một số loại vi khuẩn gây nên. Có ít nhất 14 căn nguyên gây viêm màng não vi khuẩn. Ở trẻ em, nguyên nhân thường gặp nhất là vi khuẩn Haemophilus Influenzae type B (Hib), phế cầu và não mô cầu; Ở người lớn lớn là liên cầu khuẩn, phế cầu và não mô cầu. Biểu hiện lâm sàng của màng não nhiễm khuẩn thường là sốt, có hội chứng màng não. Trong một số trường hợp có biểu hiện của ổ nhiễm trùng khởi điểm. Hiện việc điều trị viêm màng não do vi khuẩn vẫn còn khá phức tạp và khó khăn, tốn kém nhiều chi phí.
- Viêm màng não do nấm
Viêm màng não do nấm là bệnh nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương hiếm gặp, thường gặp nhất ở những người suy giảm miễn dịch như người nhiễm HIV, sử dụng corticoid kéo dài, bệnh máu ác tính,… Bệnh thường diễn biến kéo dài, tỷ lệ tử vong cao, khó chẩn đoán nếu không có hỗ trợ lâm sàng. Các triệu chứng phổ biến của bệnh là đau đầu, sốt, buồn nôn, lú lẫn và động kinh. Có trường hợp người bệnh giảm thị lực và tiến triển đến mù.
- Viêm màng não mãn tính
Viêm màng não mãn tính kéo dài từ 4 tuần trở lên, do nhiều loại vi sinh vật và yếu tố nguy cơ như: Nấm, spirochetes, Mycobacterium tuberculosis, rickettsiae, Toxoplasma gondii, HIV, enteroviruses và một số bệnh rối loạn thấp khớp tự miễn dịch (lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp) và ung thư. Các triệu chứng cơ năng và thực thể tương tự như triệu chứng viêm màng não khác.
Viêm màng não có nguy hiểm không?
Trẻ mắc viêm màng não nếu không được phát hiện, điều trị đúng cách sẽ gặp phải các biến chứng nguy hiểm và ảnh hưởng nặng nề về sau. Cụ thể:
- Tổn thương dây thần kinh sọ não: viêm màng não mủ có thể gây tổn thương đến các dây thần kinh sọ não số II, III, IV, VI, VII, VIII…
- Biến chứng áp xe não, áp xe màng cứng, các ổ tụ mủ dọc huyết quản, viêm tắc tĩnh mạch, viêm quanh mạch máu não…
- Tắc nghẽn dịch não tủy và dày dính màng não gây cản trở lưu thông dịch não tủy, hội chứng não nước…
- Các biến chứng ngoài hệ thần kinh, tùy theo nguyên nhân gây viêm màng não ở trẻ như vi khuẩn có thể gây ra sốc độc tố, xuất huyết phủ tạng (gặp trong nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não do màng não cầu), viêm khớp, viêm nội tâm mạc, viêm ngoại tâm mạc, viêm thận, viêm phổi…
Bên cạnh đó, trẻ mắc viêm màng não sẽ phải chịu các di chứng cụ thể. Sau viêm màng não mủ, trẻ bị chẩn đoán, điều trị muộn sẽ đối mặt với các di chứng sau:
- Trẻ có thể bị lác, điếc, câm, mù, hội chứng não nước…
- Tổn thương thần kinh khu trú gây liệt (liệt 1 chi, liệt nửa người, liệt hai chi dưới, tổn thương dây thần kinh sọ não…)
- Giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, rối loạn tâm thần…
- Động kinh.
Hậu quả nặng nề nhất của viêm màng não ở trẻ em là tử vong. Có nhiều nguyên nhân gây tử vong ở trẻ bị viêm màng não. Sớm có thể do suy hô hấp, phù não nặng, sốc không hồi phục, trường hợp muộn có thể do trẻ mắc biến chứng nhiễm khuẩn nặng ở não và ngoài não như (áp xe não, viêm phổi, viêm thận, loét rộng và suy kiệt, trạng thái mất não kéo dài dẫn đến suy não…).
Tiêm vaccine để phòng bệnh viêm màng não
Cách phòng bệnh viêm màng não
Để tránh những biến chứng nguy hiểm của bệnh, mọi người nên chủ động phòng bệnh bằng cách áp dụng những biện pháp sau:
- Tránh sử dụng chung đồ cá nhân như bàn chải, ly, chén, muỗng, đũa,…
- Duy trì khoảng cách thích hợp với ai bị bệnh lý này mà biểu hiện rõ ra ngoài.
- Để tránh nguy cơ bệnh bộ y tế khuyến cáo giữ vệ sinh cá nhân bằng cách thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, ăn chín uống sôi, áp dụng lối sống lành mạnh.
- Thường xuyên kiểm tra sức khỏe tổng quát để kịp thời phát hiện các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
- Bên cạnh đó, người dân nên chủ động tiêm phòng các loại vắc – xin để tránh các bệnh liên quan đến bệnh lý này.
Trên đây là những chia sẻ về viêm màng não. Hy vọng bài viết sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cho từng trường hợp Bệnh cụ thể, không tự ý làm theo hướng dẫn của bài viết.