Viêm đa dây thần kinh là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp phòng ngừa

Viêm đa dây thần kinh là một tình trạng y tế nghiêm trọng ảnh hưởng đến nhiều dây thần kinh trong cơ thể. Tình trạng này có thể gây ra đau đớn và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa viêm đa dây thần kinh là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe.

Tổng quan chung

Viêm đa dây thần kinh là tình trạng viêm nhiễm ảnh hưởng đến nhiều dây thần kinh ngoại vi, gây ra các triệu chứng như đau, yếu cơ và tê bì. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm nhiễm trùng, bệnh lý tự miễn, và các yếu tố môi trường. Viêm đa dây thần kinh có thể diễn tiến từ từ hoặc xuất hiện đột ngột, và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng có thể khác nhau tùy vào từng trường hợp.

Triệu chứng

Triệu chứng của viêm đa dây thần kinh rất đa dạng và có thể ảnh hưởng đến nhiều phần của cơ thể. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Đau: Đau nhức hoặc đau buốt xuất hiện ở các khu vực bị ảnh hưởng, thường là ở tay và chân.
• Tê bì: Cảm giác tê bì hoặc mất cảm giác ở các khu vực bị ảnh hưởng, đặc biệt là ở đầu ngón tay và ngón chân.
• Yếu cơ: Cơ bắp yếu, khó khăn trong việc cử động hoặc nắm giữ các vật dụng.
• Rối loạn cảm giác: Cảm giác nóng rát, châm chích hoặc ngứa ran ở các khu vực bị ảnh hưởng.
• Mất cân bằng: Khó khăn trong việc duy trì thăng bằng và dễ bị ngã.
• Rối loạn chức năng tự động: Rối loạn tiêu hóa, nhịp tim không đều, và các vấn đề về tiết niệu.

Nguyên nhân

Viêm đa dây thần kinh có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:

• Nhiễm trùng: Các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus, chẳng hạn như bệnh Lyme, HIV, hoặc viêm gan.
• Bệnh lý tự miễn: Các bệnh tự miễn như viêm đa dây thần kinh tự miễn, lupus ban đỏ hệ thống và bệnh viêm ruột.
• Tiểu đường: Bệnh tiểu đường là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm đa dây thần kinh, do tình trạng đường huyết cao kéo dài gây tổn thương dây thần kinh.
• Thiếu dinh dưỡng: Thiếu vitamin B1, B6, B12 và folate có thể gây viêm đa dây thần kinh.
• Chất độc: Tiếp xúc với các chất độc như kim loại nặng (chì, thủy ngân), hóa chất, và rượu.
• Chấn thương: Chấn thương dây thần kinh do tai nạn hoặc phẫu thuật.
• Di truyền: Một số dạng viêm đa dây thần kinh có yếu tố di truyền, chẳng hạn như bệnh Charcot-Marie-Tooth.

Đối tượng nguy cơ

Những người có nguy cơ cao mắc viêm đa dây thần kinh bao gồm:

• Người mắc bệnh tiểu đường: Tình trạng đường huyết cao kéo dài làm tăng nguy cơ tổn thương dây thần kinh.
• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tự miễn: Các bệnh tự miễn có yếu tố di truyền.
• Người thường xuyên tiếp xúc với chất độc: Làm việc trong môi trường tiếp xúc với hóa chất độc hại hoặc kim loại nặng.
• Người lớn tuổi: Nguy cơ viêm đa dây thần kinh tăng theo tuổi tác do sự suy giảm chức năng của hệ thần kinh.
• Người có chế độ ăn uống không cân đối: Thiếu hụt các vitamin và khoáng chất quan trọng.

Chẩn đoán

Chẩn đoán viêm đa dây thần kinh thường bao gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng và hỏi về lịch sử bệnh lý của bạn.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra mức đường huyết, chức năng thận, gan, và đo lường nồng độ vitamin B12, HbA1C, ESR, CBC.
• Điện cơ và đo dẫn truyền thần kinh (EMG/NCS): Kiểm tra chức năng và tốc độ dẫn truyền của các dây thần kinh.
• Chụp MRI hoặc CT: Cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc của hệ thần kinh và giúp phát hiện các tổn thương.
• Sinh thiết dây thần kinh: Lấy mẫu mô từ dây thần kinh để kiểm tra dưới kính hiển vi, giúp xác định nguyên nhân chính xác.

• Chọc dò tủy sống.
• Thực hiện những bài kiểm tra thần kinh khác, ví dụ như kiểm tra cảm giác khi tác động nhiệt, rung, chạm vào. 
• Kiểm tra mắt cho người bị viêm dây thần kinh thị giác.

Phòng ngừa bệnh

Để phòng ngừa viêm đa dây thần kinh, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Kiểm soát bệnh tiểu đường: Duy trì mức đường huyết ổn định thông qua chế độ ăn uống và tập luyện đều đặn.
• Tránh tiếp xúc với chất độc: Hạn chế tiếp xúc với hóa chất độc hại và kim loại nặng. Sử dụng đồ bảo hộ khi làm việc trong môi trường độc hại.
• Duy trì chế độ ăn uống cân đối: Bổ sung đầy đủ vitamin B1, B6, B12 và folate thông qua thực phẩm hoặc bổ sung vitamin.
• Điều trị kịp thời các bệnh nhiễm trùng: Thực hiện điều trị và phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng như HIV, viêm gan.
• Tránh uống rượu: Hạn chế hoặc tránh hoàn toàn việc uống rượu để giảm nguy cơ viêm đa dây thần kinh do rượu.

Viêm đa dây thần kinh là căn bệnh có thể gây ra những triệu chứng đa dạng và mơ hồ. Chính vì thế,  ngay khi có những bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị bệnh sớm, phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm.

Điều trị như thế nào?

Điều trị viêm đa dây thần kinh phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Một số phương pháp điều trị bao gồm:

• Điều trị nguyên nhân gốc: Kiểm soát bệnh tiểu đường, điều trị nhiễm trùng hoặc bệnh lý tự miễn.
• Thuốc giảm đau: Sử dụng các loại thuốc giảm đau như paracetamol, ibuprofen hoặc các thuốc giảm đau mạnh hơn như gabapentin, pregabalin.
• Thuốc chống viêm: Corticosteroid có thể được sử dụng để giảm viêm và đau.
• Vật lý trị liệu: Các bài tập và phương pháp trị liệu giúp cải thiện sức mạnh và linh hoạt cho các cơ bị ảnh hưởng.
• Bổ sung vitamin: Bổ sung vitamin B1, B6, B12 để cải thiện chức năng thần kinh.
• Điều trị tại nhà: Nghỉ ngơi, chườm lạnh hoặc ấm, và sử dụng các biện pháp giảm đau không kê đơn để giảm triệu chứng.

Kết luận 

Viêm đa dây thần kinh là một tình trạng phức tạp, nhưng có thể quản lý và điều trị hiệu quả nếu được chẩn đoán và chăm sóc kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng của viêm đa dây thần kinh giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe của mình. Hãy duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát các bệnh lý nền và chú ý đến các dấu hiệu bất thường để phòng ngừa và điều trị kịp thời. Nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến viêm đa dây thần kinh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị đúng cách. Sức khỏe của bạn là quan trọng nhất, hãy chăm sóc bản thân và đảm bảo rằng bạn luôn duy trì một cơ thể khỏe mạnh và tinh thần thoải mái.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.