Viêm màng não là bệnh lý thần kinh nguy hiểm. Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ đối tượng nào, thường gặp nhất là ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, thanh thiếu niên. Bệnh viêm màng não dễ gây ra biến chứng, thậm chí có thể ảnh hưởng đến tính mạng nên tuyệt đối không được chủ quan, coi thường. Cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị viêm màng não.
Viêm màng não là gì?
Màng não gồm 3 lớp với tên gọi từ ngoài vào trong là màng cứng, màng nhện và màng mềm. Các lớp màng này bao xung quanh não bộ và tủy sống. Chức năng chính của màng não là giúp bảo vệ hệ thần kinh trung ương.
Viêm màng não là tình trạng viêm của màng nhện và màng mềm bao bọc xung quanh não và tủy sống, thường là do sự lây lan của nhiễm trùng.
Các loại viêm màng não
- Viêm màng não do não mô cầu
- Viêm màng não do phế cầu khuẩn
- Viêm màng não do các virus đường ruột
- Viêm màng não do Haemophilus influenzae týp B (Hib)
Viêm màng não là bệnh lý thần kinh nguy hiểm
Nguyên nhân gây bệnh viêm màng não
Viêm màng não có hai nguyên nhân chính: nhiễm khuẩn và không nhiễm khuẩn.
Các nguyên nhân gây bệnh viêm màng não gồm:
- Viêm màng não do nhiễm virus: Bệnh rất khó phát hiện, triệu chứng ban đầu có thể bị nhầm lẫn với các bệnh nhiễm virus khác như: cúm, COVID-19, sốt xuất huyết,… Bệnh có thể tự giới hạn và khỏi sau 7 – 10 ngày với những căn nguyên virus thông thường, điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng.
- Viêm màng não vi khuẩn:
- Một trong những dạng nguy hiểm của nhất của viêm màng não, dễ gây tử vong dù được phát hiện sớm. Trong vòng 24 giờ, vi khuẩn gây ra viêm màng não tiến triển nhanh làm tăng nguy cơ tử vong.
- Một số loại vi khuẩn hay gặp như: viêm màng não do liên cầu lợn hay gặp ở những người làm nghề giết mổ lợn, chế biến thịt lợn sống, ăn tiết canh,… Bệnh thường để lại di chứng điếc không hồi phục.
- Viêm màng não do HI (vi khuẩn Haemophilus influenzae type B): Bệnh thường gặp ở trẻ em, bệnh có thể lây truyền từ người này sang người khác thông qua hắt hơi, ho và tuyến nước bọt.
- Viêm màng não do mô cầu: Xuất hiện nhiều nhất vào mùa đông và mùa xuân, có thể lây qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc với bộ phận, vật dụng nhiễm vi khuẩn của người bệnh.
- Viêm màng não do phế cầu: Có nguy cơ cao ở người nghiện rượu, viêm xoang, đái tháo đường,…
- Viêm màng não do nấm: Các nhóm nấm hay gặp là cryptococcus, candida,… Bệnh thường xảy ra trên cơ địa suy giảm miễn dịch (HIV/AIDS, ghép tạng, điều trị hoá chất gây suy giảm miễn dịch…)
- Viêm màng não do ký sinh trùng: thường gặp ở các nước nhiệt đới, người có thói quen ăn rau sống, thực phẩm được chế biến từ thịt sống,…
Viêm màng não có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó mô cầu khuẩn là nguyên nhân thường gặp nhất
Triệu chứng viêm màng não
Dấu hiệu viêm màng não ở người lớn
Các triệu chứng viêm màng não có thể cấp tính trong vòng vài giờ, vài ngày (căn nguyên virus, vi khuẩn) hoặc hàng tuần (do lao, do nấm,…).
Đôi khi, biểu hiện viêm màng não cũng không rõ ràng, điển hình, đặc biệt là viêm màng não ở người cao tuổi hoặc những người có bệnh lý nền (đái tháo đường, bệnh thận, bệnh gan, bệnh nhân giảm bạch cầu trung tính, suy giảm miễn dịch,…)
Một số triệu chứng viêm màng não điển hình:
- Sốt cao
- Đau đầu dữ dội
- Buồn nôn, nôn vọt
- Tăng nhạy cảm với ánh sáng
- Đau cổ, cứng cổ gáy
- Co giật
- Buồn ngủ hoặc khó thức dậy
- Rối loạn chức năng não (hôn mê, lú lẫn, lơ mơ)
Dấu hiệu viêm màng não ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Vì trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ có thể chưa biết nói, chưa biết thể hiện và diễn tả cụ thể các triệu chứng nên cha mẹ cần hết sức chú ý để nhận biết được trẻ bị viêm màng não. Các triệu chứng viêm màng não ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ:
- Sốt cao
- Khóc liên tục
- Ngủ li bì, mệt mỏi, da tái xanh
- Không hoạt động hoặc trì trệ
- Ăn kém
- Thóp phồng
- Gáy cứng
- Động kinh, co giật
Những triệu chứng của viêm màng não
Điều trị bệnh viêm màng não
Phương pháp điều trị viêm màng não phụ thuộc vào nguyên nhân, tình trạng của bệnh lý, đồng thời xem xét đến các yếu tố bệnh lý nền, biến chứng.
Bệnh nhân viêm màng não cần nhập viện để điều trị ngay để được bác sĩ theo dõi liên tục.
Bệnh nhân viêm màng não cần nhập viện để điều trị kịp thời
Điều trị viêm màng não dựa trên những nguyên tắc:
- Điều trị nguyên nhân: cần phân biệt nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn, virus hay nấm để sử dụng thuốc kháng sinh, kháng virus hay kháng nấm điều trị phù hợp.
- Chống phù não, giảm áp lực nội sọ: sử dụng Dexamethasone hoặc Corticoid khác nhằm giảm sự phù nề ở mô và làm giảm áp lực nội sọ trong hệ thống dịch não thất .
- Sử dụng thêm thuốc điều trị triệu chứng như hạ sốt, giảm đau, chống nôn,..
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cho từng trường hợp Bệnh cụ thể, không tự ý làm theo hướng dẫn của bài viết.