Thiếu máu cục bộ là một trong những vấn đề sức khỏe tim mạch phổ biến và nguy hiểm, có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Hiểu rõ về căn bệnh này sẽ giúp chúng ta phòng ngừa và quản lý bệnh hiệu quả hơn.
Thiếu máu cục bộ là gì?
Thiếu máu cục bộ là tình trạng giảm lưu lượng máu cung cấp cho một phần cơ thể, dẫn đến thiếu oxy và dưỡng chất cần thiết cho các tế bào. Khi xảy ra ở tim, thiếu máu cục bộ gây ra đau thắt ngực và có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, một tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng. Bệnh này thường liên quan đến sự hẹp hoặc tắc nghẽn của các động mạch vành, các mạch máu cung cấp máu cho cơ tim.
Phân loại thiếu máu cục bộ
Thiếu máu cục bộ được phân loại dựa trên vị trí và mức độ ảnh hưởng đến cơ thể. Ở tim, thiếu máu cục bộ cơ tim thường được chia ra làm hai dạng đó là dạng mạn tính và cấp tính.
- Bệnh tim thiếu máu cục bộ cấp tính: là tình trạng một trong những động mạch của tim bị tắc nghẽn đột ngột. Tình trạng nghiêm trọng có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực hoặc rối loạn nhịp tim nghiêm trọng.
- Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính: là bệnh động mạch vành ổn định hay cơn đau thắt ngực ổn định.
Đau thắt ngực ổn định là cơn đau xuất hiện ở ngực khi người bệnh gắng sức. Cơ đau thường diễn ra trong thời gian ngắn và sẽ giảm dần khi người bệnh được nghỉ ngơi. Đây là tình trạng ổn định của các mảng xơ vữa động mạch vành. Trong quá trình hoạt động, một số mảng xơ vữa bị nứt gây hẹp hoặc tắc lòng mạch đột ngột dẫn đến hội chứng vành cấp (acute coronary syndrome). Hội chứng vành cấp được điều trị ổn định được xem là bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính hay đau thắt ngực ổn định.
Nguyên nhân gây ra thiếu máu cục bộ
Thiếu máu cục bộ có nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó các yếu tố nguy cơ chủ yếu bao gồm:
- Xơ vữa động mạch: Đây là nguyên nhân chính gây thiếu máu cục bộ. Xơ vữa động mạch là tình trạng mảng bám tích tụ trong lòng động mạch, làm hẹp và cản trở dòng chảy của máu.
- Huyết khối: Cục máu đông hình thành trong lòng mạch có thể gây tắc nghẽn đột ngột, làm giảm hoặc ngừng hoàn toàn lưu lượng máu đến cơ quan hoặc mô bị ảnh hưởng.
- Tăng huyết áp: Huyết áp cao làm tăng áp lực lên thành động mạch, gây tổn thương và tạo điều kiện thuận lợi cho sự tích tụ mảng bám, từ đó làm hẹp động mạch vành.
- Bệnh tiểu đường: Tiểu đường gây tổn thương mạch máu và làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.
- Tăng cholesterol máu: Mức cholesterol cao, đặc biệt là cholesterol LDL (“xấu”), có thể dẫn đến sự tích tụ mảng bám trong động mạch, làm tăng nguy cơ hẹp và tắc nghẽn động mạch vành.
- Tiền sử gia đình và yếu tố di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim thiếu máu cục bộ hoặc các bệnh tim mạch khác có nguy cơ cao hơn phát triển bệnh này.
- Lối sống không lành mạnh: Chế độ ăn uống không cân đối, ít vận động, hút thuốc lá và sử dụng rượu bia nhiều đều góp phần làm tăng nguy cơ thiếu máu cục bộ.
Kết luận
Thiếu máu cục bộ là một bệnh lý nguy hiểm, nhưng nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có thể sống khỏe mạnh và hạn chế tối đa các biến chứng. Quan trọng nhất là duy trì lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ và tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Bằng cách nắm vững kiến thức về bệnh thiếu máu cục bộ, bạn sẽ có thể bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn.
