Tiêu xương sọ là một bệnh lý sọ não hiếm gặp và cũng được xem như một biến chứng nguy hiểm của các vấn đề liên quan đến hộp sọ. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị thích hợp, quá trình tiêu xương sọ sẽ gây ra tình trạng khuyết hổng xương sọ, kéo theo nhiều hậu quả nặng nề khác. Vậy chúng ta cùng tìm hiểu về tiêu xương sọ qua bài viết dưới đây nhé.
Tổng quan chung
- Xương sọ người được cấu tạo bởi 8 xương chính bao gồm xương sàng, xương trán, xương chẩm, cặp xương đỉnh, xương bướm và cặp xương thái dương. Các xương ở sọ được gắn kết với nhau bằng các đường khớp, là những dải mô dạng sợi có tác dụng như các đường kết nối các xương với nhau.
- Tiêu xương sọ là hiện tượng suy giảm xương và phân cấu trúc liên quan đến xương hộp sọ người. Biểu hiện rõ rệt nhất là sự thiếu hụt về cấu trúc, mật độ, số lượng và thể tích xương sọ. Tình trạng tiêu xương sọ có thể xảy ra ở một phần xương hoặc toàn bộ xương sọ, gây ảnh hưởng rất lớn đến bộ phận bảo vệ quan trọng của não. Ban đầu, quá trình tiêu xương sọ sẽ diễn ra sau một tình trạng bệnh hoặc sự thay đổi về cấu trúc tại xương sọ, các dấu hiệu về chức năng thần kinh cũng như cảm giác đau vùng xương sọ sẽ xuất hiện đầu tiên. Về sau, nếu tình trạng tiêu xương vẫn tiếp tục diễn ra sẽ dẫn đến hình thành các khuyết sọ. Lúc này, các bộ phận trong hộp sọ như não, mạch máu não… sẽ mất đi “bức tường” bảo vệ quan trọng, từ đó làm tăng nguy cơ xảy ra những biến chứng nguy hiểm.
Triệu chứng
Bệnh tiêu xương sọ là một bệnh lý thầm lặng, bạn có thể đã mắc bệnh từ trước nhưng không phát hiện ra cho đến khi biểu hiện triệu chứng, lúc này tình trạng bệnh có thể đã diễn tiến nặng. Các triệu chứng có thể gặp:
- Sốt.
- Đau đầu.
- Mệt mỏi.
- Chóng mặt.
- Buồn nôn, nôn.
- Biến dạng vùng đầu.
- Suy giảm nhận thức, trí nhớ.
- Giảm khả năng tập trung và suy nghĩ.
Nguyên nhân
Dưới đây là một số nguyên nhân có thể gây ra tình trạng tiêu xương sọ:
- Bộ phận giả được sử dụng trong phẫu thuật thay thế hộp sọ làm bằng vật liệu như như coban và crom có thể khiến cơ thể bạn tấn công các tế bào xương. Những bộ phận này có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể và dẫn đến quá trình tiêu xương sọ.
- Khối u não ác tính di căn qua xương sọ.
- Sự phát triển xương bất thường ở dạng u nang hoặc khối u tại xương sọ.
- Viêm mạn tính xương sọ.
- Nhiễm trùng.
- Tiêu xương sọ sau chấn thương sọ não.
- Đa u tủy xương, viêm tủy xương.
- Lao xương sọ.
- Tiền sử phẫu thuật xương sọ.
- Hội chứng Gorham – Stout, đây là một hội chứng gây tiêu xương hiếm gặp.
Đối tượng nguy cơ
Một số đối tượng có nguy cơ bị tiêu xương sọ như:
- Người làm việc ở môi trường dễ bị chấn thương sọ não.
- Người lớn tuổi.
Chẩn đoán
Bác sĩ sẽ hỏi lại bệnh sử chi tiết về các triệu chứng, chấn thương hoặc phẫu thuật của bạn trong quá khứ. Vì tiêu xương sọ là một bệnh thầm lặng nên bác sĩ sẽ đề nghị thực hiện các xét nghiệm hình ảnh sau đây để xác định chẩn đoán.
- Chụp X-quang hộp sọ: Những hình ảnh 2 chiều này có thể cho thấy sự xói mòn trên bề mặt xương hoặc vết nứt.
- CT – scan (Chụp cắt lớp vi tính): Thiết bị có thể thiết lập hình ảnh 3 chiều xương của bạn để có thể cho biết xương của bạn có mỏng hay không hoặc liệu bạn có khối u hay không. Bạn có thể được tiêm thuốc cản quang trước khi chụp ảnh.
- MRI (Chụp cộng hưởng từ): Thiết bị này có khả năng ghi lại hình ảnh chi tiết về xương sọ và các cấu trúc xung quanh hộp sọ, để hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ra hiện tượng tiêu xương sọ.
- PET (Chụp cắt lớp phát xạ Positron): Thiết bị này sẽ cho thấy rõ sự phá hủy xương sọ hoặc sự lây lan của các khối ung thư ở hộp sọ hay những bộ phận khác.
Phòng ngừa bệnh
Hiện chưa có phương pháp phòng bệnh tiêu xương sọ hiệu quả, do tiêu xương là bệnh tiến triển âm thầm. Nếu có một trong các triệu chứng trên hoặc nghi ngờ bị tiêu xương sọ thì nên đi khám bác sĩ sớm để được kiểm tra.
Điều trị như thế nào?
Điều trị tiêu xương sọ có thể được chia làm hai trường hợp là điều trị tiêu xương sọ do mảnh ghép thay thế hộp sọ và điều trị tiêu xương sọ do những nguyên nhân khác.
Điều trị tiêu xương sọ do mảnh ghép thay thế hộp sọ:
- Lựa chọn phương pháp phẫu thuật thay thế một phần hoặc toàn bộ mô cấy và thay thế bằng các mô cấy tự thân.
Điều trị tiêu xương sọ do những nguyên nhân khác
Nhìn chung, việc điều trị tiêu xương sọ thường tập trung vào điều trị nguyên nhân cốt lõi gây ra tình trạng này.
- Đối với tiêu xương sọ do nguyên nhân viêm mạn tính hay nhiễm trùng và chưa có biến chứng khuyết sọ, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các loại kháng sinh điều trị để chấm dứt tình trạng viêm nhiễm.
- Sử dụng thêm thuốc điều trị lao cho các trường hợp lao xương sọ.
- Sử dụng hóa xạ trị hay phẫu thuật cắt u não, đa u tủy xương…
- Trong các trường hợp tiêu xương sọ dẫn đến tình trạng khuyết hộp sọ, bác sĩ có thể kết hợp điều trị nguyên nhân cũng như thực hiện phẫu thuật tạo hình khuyết hổng sọ bằng những phương pháp như ghép sọ tự thân, ghép sọ bằng cách sử dụng các vật liệu nhân tạo như vật liệu Carbon, xi măng sinh học, vật liệu PEEK, lưới Titanium…Sử dụng công nghệ in 3D tạo hình khuyết sọ…
Công nghệ 3D tạo hình khuyết sọ
Hi vọng những chia sẻ trên sẽ giúp các bạn hiểu hơn về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tiêu xương sọ.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cho từng trường hợp Bệnh cụ thể, không tự ý làm theo hướng dẫn của bài viết.
