Làm mẹ là một hành trình đầy thách thức, và việc duy trì lượng sữa đủ cho bé là một phần quan trọng. Để lợi sữa thì việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng được coi là yếu tố chính góp phần tạo nên nguồn sữa mẹ dồi dào. Nếu mẹ cũng đang tìm kiếm thực đơn phù hợp để tăng cường lợi sữa, hãy cùng tham khảo những gợi ý ngon miệng và bổ dưỡng trong bài viết này. Dưới đây là những gợi ý hấp dẫn cho mẹ!
Thực đơn cho mẹ sau sinh
Vì sao dinh dưỡng ảnh hưởng đến chất lượng và lượng sữa mẹ
Khi chúng ta ăn thức ăn có chứa chất gì thì chất đó sẽ đi vào sữa. Thức ăn có thể chuyển hóa thành sữa mẹ, do đó chế độ ăn uống hàng ngày của mẹ là rất quan trọng. Đặc biệt là thời gian đầu sau sinh, trẻ cần được bú nguồn sữa dinh dưỡng tốt để có thể phát triển khỏe mạnh, làm quen được với môi trường sống mới.
Sữa mẹ tự nhiên đã có thể cung cấp đủ dưỡng chất và sức đề kháng cần thiết cho em bé. Tuy nhiên, người mẹ cần ăn đầy đủ các nhóm chất, đặc biệt là các thức ăn có tính chất lợi sữa, làm mát sữa. Một chế độ ăn uống đảm bảo sức khỏe cho mẹ sẽ giúp người mẹ khỏe mạnh, dồi dào nguồn sữa.
Vậy thức ăn bao lâu chuyển thành sữa mẹ? Thông thường, khi mẹ ăn một loại thức ăn nào đó thì sớm nhất là 1h, muộn nhất là 24h và mất trung bình khoảng 4-6h để thức ăn đó chuyển vào sữa mẹ.
Trong giai đoạn nuôi con bú, chế độ dinh dưỡng sau sinh tốt của bà mẹ chính là để bảo đảm mẹ có đủ sữa nuôi con. Vì vậy, bà mẹ đang nuôi con bú cần có một chế độ dinh dưỡng hợp lý, và nhớ rằng chế độ lao động, nghỉ ngơi kết hợp với một trạng thái tinh thần thoải mái cũng là một yếu tố quan trọng để bảo đảm có đủ sữa nuôi con.
Bà mẹ sau khi sinh con, mặc dù nguồn dinh dưỡng dự trữ trong thời gian mang thai vẫn chưa phải tiêu thụ hết nhưng trước khi sinh cũng như trong quá trình sinh nở, bà mẹ đã mất khá nhiều năng lượng và các chất dinh dưỡng qua mất máu khi sinh đẻ, huy động các chất dinh dưỡng để sản xuất sữa non trong những tháng cuối của thai kỳ và tiếp tục bài tiết sữa để nuôi con ngay sau khi sinh…Vì vậy, nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng của bà mẹ đang nuôi con bú là khá cao, thậm chí còn cao hơn so với thời kỳ thai nghén.
Thực đơn mẫu cho mẹ sau sinh lợi sữa
Từ kinh nghiệm dân gian, ta biết có đa dạng các món ăn cho mẹ sau sinh có nhiều sữa. Thêm vào đó, một số món ăn được gợi ý dưới đây giúp bạn xây dựng thực đơn cho mẹ sau sinh hấp dẫn và bổ dưỡng hơn.
Món canh
- Canh hoa thiên lý nấu thịt xay
- Canh sườn hầm bí đỏ
- Canh đuôi bò ninh cà rốt khoai tây
- Canh móng giò thảo dược
- Canh chân giò hầm táo đỏ hạt sen
- Canh mọc nấm
- Canh rau ngót thịt xay
- Canh rau dền
- Canh đậu trứng nấu chua
- Canh gà hầm sâm
- Canh rong biển thịt bò
Món mặn
- Cá hồi hấp gừng sả
- Cá hồi áp chảo nướng
- Cá quả kho tộ
- Cá chép hấp xì dầu
- Tôm rang thịt
- Tôm hấp nước dừa
- Thịt kho trứng
- Gà rang gừng
- Thịt chân giò luộc
- Gà tần thuốc bắc
Món rau
- Rau lang luộc hoặc xào
- Bí xanh hấp
- Su su hấp
- Bông cải xanh và trắng hấp
- Cải xanh xào
- Mướp luộc
- Đậu đũa luộc
- Rau dền luộc
Món cháo
- Cháo cà rốt thịt bò
- Cháo lươn
- Cháo khoái
- Cháo sườn
- Cháo gà nấm
- Cháo chim
- Cháo cá đỗ xanh
Món tráng miệng
- Chè đỗ xanh
- Chè đỗ đen
- Chè đỗ đỏ
- Chè vừng
- Chè ngô
- Sữa chua
- Hoa quả theo mùa như: vú sữa, chuối, quả bơ, đu đủ,..
Đồ ăn vặt
- Sô-cô-la đen
- Ngô luộc
- Khoai hấp
- Nho khô
- Các loại hạt
- Sữa chua
Nước uống
- Nước dừa
- Nước ép trái cây
- Trà vằng
- Nước lọc
- Nước đỗ đen
- Nước lá đinh lăng
Sau đây sẽ là thực đơn mẫu cho mẹ sau sinh trong vòng 1 tuần để mẹ tham khảo cách xây dựng chế độ dinh dưỡng đủ chất nhé!
Bữa sáng | Bữa trưa | Bữa tối | |
Thứ hai | Cháo gà 1 quả chuối 1 ly sữa bò | Cơm gạo lứt Canh sườn nấu bí xanh Thịt kho trứng ½ quả táo | Cơm trắng Bông cải xanh hấp Canh gà hầm rau củ 1 quả cam |
Thứ ba | Bánh mì với 1 quả trứng ốp chín 1 ly sữa đậu nành | Cơm trắng Canh rau ngót thịt băm Gà rang gừng Đu đủ chín | Cơm rang thập cẩm Canh mướp đắng nấu thịt 1 quả lê |
Thứ tư | Cháo thịt bò ½ quả táo 1 ly sữa đậu nành | Cơm gạo lứt Canh xương hầm bí đỏ Thịt lợn luộc Nho chín | Cơm trắng Canh bầu nấu tôm Thịt gà luộc Quýt ngọt |
Thứ năm | Phở bò 1 ly nước ép cam | Cơm trắng Canh sườn cà rốt Cá hồi áp chảo nướng 1 quả cam | Cơm trắng Canh sườn mọc Thịt bò xào rau cải Dưa lưới |
Thứ sáu | 2 lát bánh mì nướng 1 chén súp gà nấm 1 ly sữa đậu nành | Cơm gạo lứt Gà hầm hạt sen táo đỏ Rau củ luộc ½ quả dứa | Cơm trắng Rau lang xào tỏi Cá hồi hấp gừng sả 1 quả lê |
Thứ bảy | Cháo gà hạt sen Sữa chua hoa quả | Cơm trắng Canh bí đỏ nấu thịt viên Tôm hấp nước dừa Đu đủ chín | Cơm trắng Canh thiên lý nấu thịt Cá chép kho Nho chín |
Chủ Nhật | Bún ngan 1 quả cam 1 ly sữa bò | Cơm trắng Canh móng giò thảo dược Sữa chua hoa quả | Cháo tim cật Rau củ hấp Dưa lưới |
Các món cần hạn chế để có sữa tốt cho bé
Ngoài việc bổ sung thêm những món ăn lợi sữa trong thực đơn cho mẹ sau sinh, mẹ cần lưu ý loại bỏ những món ăn sau trong thực đơn:
- Một số loại hải sản: Dù hải sản giàu đạm và chất béo tốt, tuy nhiên một số loại cá tiềm ẩn nguy cơ gây ra ngộ độc cao do hàm lượng thủy ngân như cá kiếm, cá thu,… Do đó mẹ cần chọn lọc nguồn hải sản đảm bảo chất lượng để tránh bị ngộ độc.
- Thực phẩm gây mất sữa: Trái ngược với thực phẩm lợi sữa, lá lốt, bạc hà, măng tươi, bắp cải,… và một số loại thực phẩm khác có thể ức chế quá trình sản sinh ra sữa của cơ thể mẹ.
- Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ có nhiều calo. Ăn loại thực phẩm này nhiều có thể khiến mẹ tăng cân mất kiểm soát, từ đó gây trở ngại cho quá trình phục hồi vóc dáng.
- Thực phẩm cay nóng, nhiều gia vị: Những thực phẩm này có thể làm giảm chất lượng, gây mùi vị lạ cho sữa mẹ. Ngoài ra, thức ăn mặn có thể làm tăng huyết áp và gây ảnh hưởng đến chức năng thận.
- Thức uống chứa cồn, chất kích thích và cafein: Thực đơn cho mẹ sau sinh cần loại bỏ tuyệt đối các loại rượu bia, đồng thời hạn chế cafein, chất kích thích để tránh làm giảm lượng sữa của mẹ và gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra những chất kích thích này có thể làm trẻ trằn trọc, khó ngủ. Mẹ nên thay thế loại đồ uống này bằng nước trái cây, nước lọc hoặc sữa.
- Thực phẩm nhiều đường và các chất tạo ngọt: Mẹ nên sử dụng loại đường có nguồn gốc thiên nhiên, không dùng đường tinh luyện và các chất tạo ngọt. Những chất tạo ngọt này sẽ làm tăng lượng đường trong máu, tích tụ mỡ thừa gây tăng cân mà còn có thể ảnh hưởng đến hành vi của trẻ khi chuyển hóa sang sữa mẹ.
- Không ăn mặn: Ăn mặn kết hợp với chế độ ăn ít rau xanh có thể khiến tăng huyết áp, và tăng nguy cơ táo bón.
- Các loại thuốc: Mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc uống, thực phẩm chức năng để đảm bảo không ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Những loại chất trong thuốc có thể đi vào dòng sữa và gây hại trực tiếp đến sức khỏe của trẻ.
Nuôi con bằng sữa mẹ đòi hỏi mẹ cần kiểm soát gắt gao loại thực phẩm dung nạp vào cơ thể, bởi mọi thực phẩm mẹ ăn đều chuyển hóa thành dinh dưỡng trong sữa mẹ. Bên cạnh việc bảo vệ sức khỏe cho con, việc ăn uống đúng cách còn chữa lành cơ thể mẹ, giúp mẹ hồi phục và mau chóng lấy lại vóc dáng trước khi sinh.
Những món ăn tốt cho mẹ
Bài viết trên đã cung cấp những thông tin hữu ích về Thực đơn cho mẹ sau sinh lợi sữa. Hi vọng rằng sẽ có ích cho việc chăm sóc sức khỏe mẹ sau sinh và cho trẻ. Tránh thức ăn kích thích: Một số thức ăn như cà phê, rượu, thức ăn chứa nhiều đường và gia vị có thể ảnh hưởng đến sự sản xuất sữa. Hạn chế việc tiêu thụ các thức ăn này
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cho từng trường hợp Bệnh cụ thể, không tự ý làm theo hướng dẫn của bài viết.