Thoái hóa chất trắng não thường tiến triển âm thầm. Bệnh không thể điều trị dứt điểm mà chỉ thông qua các biện pháp hỗ trợ giảm thiểu các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng Pharmacity tìm hiểu về những điều cần biết về thoái hóa chất trắng qua bài viết dưới đây.
Tổng quan chung
Chất trắng là sợi trục của tế bào thần kinh có bao myelin, các tế bào thần kinh đệm và tế bào sao. Chất trắng đảm nhiệm chức năng truyền tải tín hiệu thần kinh, tăng cường hoạt động tiếp nhận, xử lý và lưu trữ thông tin, kiểm soát tâm lý và giữ thăng bằng cho cơ thể.
Thoái hóa chất trắng là tình trạng các bao myelin bao quanh những sợi trục của tế bào thần kinh bị tổn thương, thoái hoá. Do vậy, quá trình dẫn truyền thần kinh bị rối loạn, thông tin không được truyền đi một cách chính xác và hiệu quả gây ra các vấn đề về rối loạn vận động, tư duy và trí nhớ của người mắc.
Triệu chứng
Khi chất trắng bị thoái hóa hay tổn thương, sẽ khiến các tín hiệu thần kinh không được truyền đi một cách chính xác và hiệu quả, từ đó gây ra nhiều rối loạn làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh, bao gồm:
- Suy giảm tư duy, nhận thức: Bệnh thoái hóa chất trắng có thể làm suy giảm khả năng nhận thức và tư duy của người bệnh, khiến người bệnh suy nghĩ chậm hơn, mất nhiều thời gian để xử lý vấn đề, khó tiếp thu hoặc ghi nhớ những điều mới, giảm trí nhớ ngắn hạn và dài hạn, giảm khả năng nói và sử dụng ngôn ngữ, kèm theo nhiều rối loạn khác như trầm cảm, dễ lo lắng, buồn phiền, rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi…
- Các vấn đề về thị giác: Người bệnh có thể bị nhìn mờ, nhìn đôi hay mất khả năng kiểm soát các chuyển động, phối hợp của mắt.
- Vận động khó khăn: Bệnh nhân thoái hóa não bộ não trắng cũng có thể gặp khó khăn trong việc đáp ứng vận động, dẫn đến yếu cơ, di chuyển khó khăn, mất phối hợp động tác, khó giữ thăng bằng, dễ bị té ngã,…
- Rối loạn cảm giác: Các vấn đề về cảm giác cũng có thể xảy ra khi chất trắng bị tổn thương. Chúng bao gồm tê bì, ngứa ran, đau đớn và mất cảm giác ở các chi…
Nguyên nhân
Phần lớn các trường hợp thoái hóa chất trắng xuất phát từ yếu tố di truyền chấn thương não hoặc lão hóa não bộ. Trường hợp thoái hóa chất trắng ở người trẻ tuổi thì thường xuất phát từ tình trạng đa xơ cứng hoặc bị tăng bạch cầu loạn dưỡng.
Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thoái hóa chất trắng trong não tỷ lệ thuận với gia tăng tuổi tác và mắc bệnh lý tim mạch. Ngoài ra, bệnh lý này cũng có thể dễ xuất hiện hơn đối với các trường hợp: tiền sử đột quỵ, viêm mạch máu, cao huyết áp mạn, tiểu đường, Parkinson, tăng Cholesterol.
Đối tượng nguy cơ
Bệnh có thể xảy ra ở nhiều lứa tuổi, nhưng chủ yếu là người từ 60 tuổi trở lên. Một số đối tượng có nguy cơ mắc bệnh như:
- Yếu tố gen và di truyền có người trong gia đình mắc bệnh
- Người mắc các bệnh như cao huyết áp mãn tính, tiểu đường, viêm mạch máu não mãn tính, tiền sử đột quỵ, bệnh parkinson, bệnh teo não ở người già, hút thuốc lá,…
Chẩn đoán
Để chẩn đoán bệnh thoái hóa chất trắng não, bác sĩ thường chỉ định người bệnh thực hiện chụp cộng hưởng từ MRI để thấy rõ được những tổn thương chất trắng ở não, đồng thời, qua kết quả hình ảnh cũng có thể phát hiện một số bất thường như khối u, xuất huyết não, tình trạng nhồi máu não,…
Bên cạnh đó, tùy theo từng trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện một số xét nghiệm như xét nghiệm lipid máu, xét nghiệm đường huyết,…
Phòng ngừa bệnh
Thoái hóa chất trắng là một bệnh lão hóa, điều này có nghĩa rằng khi tuổi của bệnh nhân càng tăng, bệnh sẽ càng trầm trọng hơn. Nhưng người bệnh hoàn toàn có thể ngăn chặn tiến triển của bệnh hoặc thậm chí đảo ngược được quá trình này, nếu phòng ngừa bệnh sớm bằng một số biện pháp dưới đây:
- Luôn kiểm soát tốt huyết áp và cholesterol máu ổn định ở giới hạn cho phép.
- Chế độ ăn hạn chế chất béo, giảm muối và tập thể dục đều đặn với khoảng 30p mỗi ngày và 5 ngày mỗi tuần để duy trì sức khỏe.
- Nếu có mắc tiểu đường cần kiểm soát tốt đường huyết.
- Bỏ hút thuốc lá nếu đang hút.
Mặc dù bệnh thoái hóa chất trắng không thể chữa khỏi, nhưng những biện pháp kể trên có thể giúp hạn chế tiến triển của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Thoái hóa chất trắng điều trị như thế nào?
Khi chất trắng não đã bị tổn thương thì rất khó có thể khắc phục được. Tính đến thời điểm này, vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm căn bệnh này. Mục tiêu của các phương pháp điều trị hiện nay là kiểm soát triệu chứng, làm chậm quá trình tiến triển bệnh và phòng tránh nguy cơ biến chứng, đặc biệt là những yếu tố liên quan đến bệnh lý về tim mạch.
Dưới đây là một số phương pháp giúp kiểm soát bệnh hiệu quả
- Điều trị những vấn đề về sức khỏe như bệnh tiểu đường, cao huyết áp, cholesterol máu cao,…
- Khi bệnh nhân mất khả năng giữ thăng bằng, gặp nhiều khó khăn khi di chuyển, dễ bị té ngã khi vận động,…có thể áp dụng phương pháp vật lý trị liệu.
- Trường hợp người bệnh gặp phải những vấn đề về tâm lý thì nên gặp các bác sĩ tâm lý để được hỗ trợ điều trị. Ngoài các liệu pháp điều trị tâm lý, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc giúp bệnh nhân cải thiện triệu chứng trầm cảm.
- Với những người bệnh đi tiểu không tự chủ: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc, hướng dẫn điều chỉnh lối sống và một số thủ thuật để khắc phục tình trạng này.
Bài viết trên đã cho bạn những thông tin bổ ích về thoái hóa chất trắng. Hi vọng, sẽ có ích cho việc chăm sóc sức khỏe gia đình bạn.
