Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt: Việc làm cần thiết cho sức khỏe nam giới!!!
Ung thư tuyến tiền liệt là một căn bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của nam giới. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều trị và nâng cao tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân. Do đó, tầm soát ung thư tuyến tiền liệt là việc làm cần thiết mà mỗi nam giới nên thực hiện để bảo vệ bản thân.
Những đối tượng cần tầm soát ung thư tuyến tiền liệt
Bệnh ung thư tiền liệt tuyến tất nhiên chỉ xuất hiện ở nam giới và trong hệ sinh dục nam. Những đối tượng nam giới trên 55 tuổi hoặc có người thân trong gia đình có tiền sử mắc bệnh sẽ là một trong những đối tượng có nguy cơ cao.
Cụ thể, những đối tượng cần tầm soát:
- Độ tuổi và nguy cơ
Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt thường được khuyến cáo cho nam giới từ 50 tuổi trở lên. Tuy nhiên, nếu có tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến tiền liệt hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao (ví dụ, người da đen), việc tầm soát nên bắt đầu sớm hơn, từ 45 tuổi.
- Tiền sử gia đình
Những người có bố, anh em trai hoặc con trai đã từng mắc ung thư tuyến tiền liệt nên thực hiện tầm soát sớm. Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Triệu chứng lâm sàng
Nếu có các triệu chứng như khó tiểu, dòng nước tiểu yếu, tiểu nhiều lần trong đêm, xuất hiện máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch, đau vùng xương chậu, cần thực hiện tầm soát ung thư tuyến tiền liệt ngay lập tức.
- Bệnh lý liên quan
Những người mắc các bệnh lý như viêm tuyến tiền liệt hoặc phì đại lành tính tuyến tiền liệt cũng nên thực hiện tầm soát để loại trừ nguy cơ ung thư.
Phương pháp tầm soát
Xét nghiệm PSA: Xét nghiệm PSA thường được ứng dụng trong tầm soát ung thư tiền liệt tuyến
PSA là một loại kháng nguyên có mặt tại tuyến tiền liệt và ở một số tuyến khác trong cơ thể. Chỉ số kháng nguyên này càng cao thì người bệnh sẽ càng có nguy cơ mắc phải ung thư tiền liệt tuyến.
Hàm lượng PSA toàn phần trong máu ở mức bình thường sẽ chỉ < 4ng/mL. Tuy nhiên đây không phải chỉ số tiêu chuẩn của tất cả nam giới bởi vì càng lớn tuổi tuyến tiền liệt sẽ càng to hơn. Chính vì vậy nồng độ PSA bình thường sẽ được giới hạn theo độ tuổi như sau:
- Từ 40 – 49 tuổi: PSA ≤ 2.5 ng/mL;
- Từ 50 – 59 tuổi: PSA ≤ 3.5 ng/mL;
- Từ 60 – 69 tuổi: PSA ≤ 4.5 ng/mL;
- Từ 70 – 79 tuổi: PSA ≤ 6.5 ng/mL.
Tính đến hiện tại, xét nghiệm PSA vẫn được coi là phương pháp hiệu quả nhất được chỉ định phổ biến trong tầm soát ung thư tiền liệt tuyến. Xét nghiệm giúp chẩn đoán bệnh ngay từ khi ở giai đoạn sớm, thậm chí nó có khả năng cảnh báo nguy cơ ung thư trước khoảng 25 – 30 năm. Bên cạnh tác dụng dùng để chẩn đoán xác định bệnh, xét nghiệm này còn có giá trị theo dõi tiến triển ung thư và đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị.
Khám tuyến tiền liệt qua trực tràng:
Trước khi thực hiện thăm khám, bác sĩ cần đeo găng tay y tế, sau đó bôi trơn đầu ngón tay và đưa ngón tay vào trực tràng để kiểm tra tuyến tiền liệt. Phương pháp này khá đơn giản, tiến hành nhanh chóng nhưng có thể khiến người bệnh bị khó chịu trong quá trình thăm khám. Ngoài ra nó cũng không giúp phát hiện ung thư ở giai đoạn đầu.
Siêu âm:
Những thông tin do siêu âm đem lại rất có giá trị trong tầm soát ung thư tiền liệt tuyến. Có 2 hình thức siêu âm thường được các bác sĩ áp dụng đó là:
Siêu âm trên xương mu: hình thức này giúp thăm dò, phản ánh được tình trạng hiện tại của đường tiết niệu trên đang bị ảnh hưởng như thế nào bởi ung thư. Ngoài ra siêu âm còn giúp kiểm tra kích thước của tiền liệt tuyến, đồng thời phát hiện ra những yếu tố bất thường trên thành bàng quang, tình trạng khối u chèn ép có thể khiến bể thận và niệu quản giãn, ứ nước,…;
Siêu âm qua trực tràng: hình ảnh thu được từ đầu dò sẽ rõ nét hơn so với siêu âm trên xương mu. Đối với những khối u nhỏ (2 – 4mm) trong tuyến tiền liệt thì đều có thể phát hiện được nhờ kỹ thuật siêu âm này. Dưới hướng dẫn của đầu dò, bác sĩ cũng có thể dùng thiết bị gắn ở đầu dò để sinh thiết trong quá trình siêu ấm.
Chụp cộng hưởng từ MRI:
MRI là phương pháp giúp xác định được mức độ lan rộng của khối u ác tính đến các tổ chức xung quanh nó. Trong đó MRI nội trực tràng thường được áp dụng trong tầm soát ung thư tuyến tiền liệt vì phương pháp này giúp bác sĩ quan sát được hình ảnh rõ nét, chất lượng cao của trực tràng.
So với những kỹ thuật khác thì chụp MRI có độ chính xác cao hơn rất nhiều. Chụp MRI nội trực tràng còn có tác dụng đánh giá sự xâm lấn của ung thư tuyến tiền liệt, hậu môn và trực tràng, hỗ trợ hiệu quả cho việc sinh thiết.
Sinh thiết tuyến tiền liệt:
Phương pháp này sẽ được áp dụng đối với các trường hợp khi chỉ số PSA trong máu gia tăng hoặc nghi ngờ có các tổn thương bất thường thông qua thăm khám lâm sàng và siêu âm tuyến tiền liệt.
Bác sĩ có thể thực hiện sinh thiết qua đường tầng sinh môn hoặc sinh thiết qua trực tràng. Việc lựa chọn hình thức sinh thiết sẽ phụ thuộc vào đánh giá và chỉ định của bác sĩ.
Ý nghĩa của việc tầm soát và phát hiện sớm
Tăng cơ hội điều trị thành công
Phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt giúp tăng cơ hội điều trị thành công. Khi ung thư được phát hiện ở giai đoạn đầu, các phương pháp điều trị như phẫu thuật, xạ trị hoặc liệu pháp hormone có thể hiệu quả hơn và ít tác dụng phụ hơn.
Giảm tỷ lệ tử vong
Việc tầm soát định kỳ giúp giảm tỷ lệ tử vong do ung thư tuyến tiền liệt. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nam giới thực hiện tầm soát ung thư tuyến tiền liệt định kỳ có tỷ lệ sống sót cao hơn so với những người không thực hiện tầm soát.
Quản lý các yếu tố nguy cơ
Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt giúp quản lý và kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Việc này không chỉ giúp phát hiện sớm ung thư mà còn hỗ trợ quản lý các bệnh lý liên quan đến tuyến tiền liệt như viêm tuyến tiền liệt và phì đại lành tính tuyến tiền liệt.
Cải thiện chất lượng cuộc sống
Phát hiện sớm và điều trị kịp thời ung thư tuyến tiền liệt giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bệnh nhân có thể tránh được các biến chứng nghiêm trọng và duy trì hoạt động hàng ngày một cách bình thường.
Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt là một biện pháp quan trọng để phát hiện và điều trị sớm bệnh. Đặc biệt là những người có nguy cơ cao như nam giới trên 50 tuổi, người có tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến tiền liệt, và những người có triệu chứng liên quan đến tuyến tiền liệt. Việc thực hiện tầm soát định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm ung thư mà còn giúp quản lý các yếu tố nguy cơ và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ dấu hiệu nào hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao, hãy liên hệ với các cơ sở y tế để được tư vấn và thực hiện tầm soát sớm. Chăm sóc sức khỏe là trách nhiệm của mỗi người, và việc phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt là một bước quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của bạn.
