Trào ngược dạ dày thực quản là một tình trạng phổ biến mà nhiều người gặp phải. Nhưng bạn có biết rằng, stress và lo âu có thể làm cho bệnh trở nên nghiêm trọng hơn? Việc hiểu rõ và giảm stress có thể giúp cải thiện tình trạng sức khỏe của bạn.
Trào ngược dạ dày thực quản là gì? Nguyên nhân gây bệnh?
Trào ngược dạ dày thực quản hay Gastroesophageal Reflux Disease (GERD) là một tình trạng mà axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, đau ngực và khó nuốt. Nguyên nhân chính của bệnh là do van cơ thực quản dưới (LES) bị suy yếu hoặc hoạt động không hiệu quả, khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Một số nguyên nhân phổ biến gây ra trào ngược dạ dày thực quản bao gồm:
- Suy yếu cơ vòng thực quản dưới (LES): Cơ vòng thực quản dưới (Lower Esophageal Sphincter – LES) là một van cơ nằm giữa thực quản và dạ dày. Khi LES suy yếu hoặc hoạt động không hiệu quả, axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản. Nguyên nhân gây suy yếu LES:
-
- Thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều thực phẩm cay, chua và béo có thể làm suy yếu cơ vòng LES.
- Thói quen sinh hoạt không tốt: Nằm ngay sau khi ăn, hút thuốc, và uống rượu cũng có thể làm giảm chức năng của LES.
- Dùng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc giãn cơ, thuốc chống trầm cảm, và thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có thể làm suy yếu LES.
- Tăng áp lực trong dạ dày: Khi áp lực trong dạ dày tăng, nó có thể đẩy axit lên thực quản. Các nguyên nhân tăng áp lực trong dạ dày bao gồm:
- Béo phì: Mỡ thừa xung quanh vùng bụng làm tăng áp lực lên dạ dày.
- Mang thai: Sự phát triển của thai nhi gây áp lực lên dạ dày và làm tăng nguy cơ trào ngược.
- Ăn quá no: Tiêu thụ lượng thức ăn lớn trong một bữa ăn có thể làm tăng áp lực trong dạ dày.
- Chế độ ăn uống và sinh hoạt: Chế độ ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh là một trong những nguyên nhân chính gây ra trào ngược dạ dày-thực quản:
- Thực phẩm và đồ uống: Các thực phẩm như socola, cà phê, đồ uống có ga, rượu, thực phẩm chiên, và thực phẩm cay có thể làm tăng tiết axit dạ dày và gây trào ngược.
- Thói quen ăn uống: Ăn quá nhanh, ăn quá no, hoặc ăn ngay trước khi đi ngủ đều có thể làm tăng nguy cơ trào ngược.
- Các yếu tố sinh lý và bệnh lý: Một số yếu tố sinh lý và bệnh lý cũng góp phần gây ra trào ngược dạ dày-thực quản:
- Thoát vị hoành (Hiatal Hernia): Khi một phần của dạ dày đẩy lên qua cơ hoành vào ngực, nó có thể làm suy yếu LES và gây ra trào ngược.
- Bệnh dạ dày khác: Viêm dạ dày, loét dạ dày, và ung thư dạ dày cũng có thể làm tăng nguy cơ trào ngược.
- Tác động từ stress và tâm lý: Stress và lo âu có thể làm tăng tiết axit dạ dày và làm suy yếu chức năng của LES. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, stress có thể gây ra các triệu chứng trào ngược nghiêm trọng hơn.
Tại sao stress và lo âu khiến bệnh trào ngược dạ dày, thực quản nghiêm trọng hơn?
Stress và lo âu không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn tác động mạnh mẽ đến hệ tiêu hóa. Khi cơ thể chịu stress, nó sẽ tiết ra các hormon như cortisol và adrenaline, gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe dạ dày, bao gồm:
- Tăng sản xuất axit dạ dày: Stress kích thích dạ dày tiết ra nhiều axit hơn, làm tăng nguy cơ trào ngược.
- Suy yếu cơ thực quản dưới (LES): Stress có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động của cơ vòng thực quản dưới (LES), làm suy yếu khả năng ngăn chặn axit trào ngược lên thực quản.
- Thay đổi thói quen ăn uống: Khi stress, nhiều người có xu hướng ăn uống không kiểm soát, ăn nhiều thực phẩm không lành mạnh, làm tăng nguy cơ trào ngược.
- Ảnh hưởng đến tiêu hóa và chuyển hóa: Stress có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến thức ăn lưu lại trong dạ dày lâu hơn và làm tăng áp lực dạ dày, dẫn đến trào ngược.
- Ảnh hưởng đến giấc ngủ: Lo âu và stress thường dẫn đến rối loạn giấc ngủ, gây ra tình trạng mất ngủ hoặc ngủ không sâu giấc. Thiếu ngủ có thể làm tăng nguy cơ và tần suất trào ngược axit.
Các triệu chứng của trào ngược dạ dày thường trở nên tồi tệ hơn khi stress, bao gồm ợ nóng, đau ngực, và khó nuốt. Việc kiểm soát stress là một phần quan trọng trong điều trị và quản lý bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
Những cách giảm stress tại nhà cho người mắc bệnh trào ngược dạ dày.
Giảm stress không chỉ giúp cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số phương pháp giảm stress hiệu quả mà bạn có thể thực hiện tại nhà:
- Tập thể dục điều độ: Tập thể dục giúp cơ thể giải phóng endorphin, một loại hormon giúp cải thiện tâm trạng và giảm stress. Các bài tập như đi bộ, yoga, hoặc bơi lội có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe dạ dày và tinh thần.
- Thực hành Thiền và Yoga: Thiền và yoga là những phương pháp giảm stress đã được chứng minh hiệu quả. Chúng giúp tâm trí thư giãn, giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ. Bạn có thể bắt đầu với các bài tập thiền đơn giản hoặc tham gia lớp học yoga.
- Quản lý thời gian hiệu quả: Việc lên kế hoạch và quản lý thời gian giúp giảm bớt áp lực từ công việc và cuộc sống hàng ngày. Hãy lập ra danh sách các công việc cần làm và ưu tiên giải quyết từng việc một.
- Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đủ và chất lượng giúp cơ thể phục hồi và giảm stress. Hãy tạo thói quen ngủ đúng giờ và tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ để có giấc ngủ sâu hơn.
- Thực hiện các hoạt động thư giãn: Tham gia các hoạt động như đọc sách, nghe nhạc, hoặc vẽ tranh có thể giúp bạn thư giãn và quên đi những lo lắng trong cuộc sống.
- Kết nối với người thân và bạn bè: Dành thời gian cho gia đình và bạn bè giúp bạn có cảm giác được yêu thương và hỗ trợ, giảm bớt cảm giác cô đơn và lo âu.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn uống đúng cách không chỉ giúp kiểm soát triệu chứng trào ngược dạ dày mà còn cải thiện tâm trạng. Hãy ăn nhiều rau xanh, trái cây và tránh xa các thực phẩm gây kích thích dạ dày như đồ chiên xào, đồ ăn nhanh.
Kết luận
Stress và lo âu có thể làm cho bệnh trào ngược dạ dày thực quản trở nên nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, bằng cách thực hiện các biện pháp giảm stress tại nhà, bạn có thể kiểm soát tốt hơn các triệu chứng của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong thói quen hàng ngày, từ tập thể dục, thiền, đến việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Việc giảm stress không chỉ giúp bạn cảm thấy tốt hơn về mặt tinh thần mà còn có lợi cho sức khỏe dạ dày của bạn.
Chúc bạn luôn khỏe mạnh và sống một cuộc sống tràn đầy năng lượng!
