Suy hô hấp ở trẻ sơ sinh

Suy hô hấp là nguyên nhân nhập viện hàng đầu ở trẻ sơ sinh, thường xảy ra ở những trẻ sinh non có phổi chưa phát triển đầy đủ. Trẻ sinh càng sớm (trước 37 tuần), nguy cơ bị suy hô hấp càng cao. Suy hô hấp có thể gây tử vong nhanh hoặc các di chứng lâu dài nếu không được chẩn đoán và xử lý kịp thời. Vì vậy, nhận biết sớm những dấu hiệu của bệnh và chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng. Hãy tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Triệu chứng suy hô hấp ở trẻ sơ sinh

Ở những trẻ sinh ra bị suy hô hấp, các túi khí phổi (phế nang) có xu hướng xẹp hoàn toàn làm phổi cứng, không giãn nở tốt. Đồng thời, một số túi khí lại giãn nở quá mức gây vỡ dẫn đến rò rỉ khí ra màng phổi, trung thất. Khi trẻ sơ sinh quá non tháng, phổi có thể bị cứng đến mức dù trẻ cố gắng thở vẫn không thể duy trì chức năng hô hấp khi mới chào đời. 

Thông thường, những dấu hiệu suy hô hấp sẽ xuất hiện sớm ngay sau sinh. Đôi lúc, các triệu chứng suy hô hấp phát triển trong vòng 24 giờ đầu tiên sau sinh. Các biểu hiện cho thấy một trẻ sơ sinh bị suy hô hấp bao gồm:

• Da tím tái
• Thở rên
• Thở phập phồng cánh mũi
• Thở nhanh hoặc ngừng thở
• Thở co lõm ngực

Nguyên nhân suy hô hấp ở trẻ sơ sinh

Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra hội chứng suy hô hấp cấp ở trẻ sơ sinh đó là sinh non. Phổi của các trẻ sinh non thường thiếu hoạt chất tạo tính bề mặt, là chất cần thiết cho sự giãn nở ra và co rút lại của phổi. Thông thường, thai nhi bắt đầu sản xuất chất hoạt động bề mặt vào khoảng tuần thứ 24 của thai kỳ. Vào tuần thứ 34-36, trong phổi của thai nhi đã có đủ chất hoạt động bề mặt để cho phép các túi khí tiếp tục mở. Vì vậy, trẻ càng sinh non thì càng ít chất hoạt động bề mặt và khả năng mắc hội chứng suy hô hấp sau sinh càng lớn. Sự thiếu hụt này là tiền đề dẫn đến tình trạng khó thở và các vấn đề về hô hấp. 

Hội chứng suy hô hấp cũng có thể gặp ở những trẻ sinh đủ tháng và gần đủ tháng có mẹ bị đái tháo đường khi mang thai.

Có thể bắt nguồn từ yếu tố di truyền liên quan đến sự phát triển phổi của trẻ.

Ngoài sinh non được xem là yếu tố chính, còn có một số yếu tố khác cũng có khả năng dẫn đến hội chứng suy hô hấp cấp ở trẻ sơ sinh, bao gồm:

• Sinh mổ
• Người mẹ bị tiểu đường
• Tiền sử gia đình bị suy hô hấp
• Sản phụ mang đa thai
• Tổn thương chu sinh: Xảy ra ngạt và xuất huyết trước sinh
• Lượng máu cung cấp cho thai nhi trong thời kỳ mang thai bị suy giảm.

Cách phòng ngừa suy hô hấp ở trẻ sơ sinh

Để phòng tránh nguy cơ mắc hội chứng này ở trẻ, cha mẹ nên hạn chế tối đa tỷ lệ sinh non vì đây là nguyên nhân chính dẫn tới hội chứng này thông qua các biện pháp sau:

• Duy trì mức cân nặng phù hợp trong giai đoạn thai kỳ theo khuyến cáo của bác sĩ chuyên khoa sản
• Tiến hành sàng lọc trước sinh và khám thai định kỳ.
• Hạn chế ăn đồ ngọt và có chế độ dinh dưỡng hợp lý để phòng tránh nguy cơ bị đái tháo đường thai kỳ.
• Tránh xa khói thuốc lá, đồ uống có cồn, chất kích thích, chất cấm.
• Không lạm dụng thuốc kê đơn. Nếu bị ốm hay gặp bất kỳ vấn đề gì về sức khỏe thì nên đi khám, không được tự ý dùng thuốc.
• Kiểm soát tốt các bệnh mạn tính như huyết áp cao, trầm cảm, tiểu đường, bệnh tuyến giáp,…
• Trước và trong quá trình mang thai hãy tuân thủ lịch tiêm chủng để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như thủy đậu, cúm, rubella, uốn ván.

Tóm lại, so với người lớn thì suy hô hấp ở trẻ có xu hướng dễ diễn tiến phức tạp, nguy cơ biến chứng cao với tính chất nguy hiểm nên việc chẩn đoán và điều trị từ sớm mang ý nghĩa vô cùng quan trọng.