Trong 3 tháng cuối thai kỳ, mẹ bầu không chỉ chuẩn bị đón chào thiên thần nhỏ mà còn cần hiểu rõ về sự phát triển và chăm sóc thai nhi. Giai đoạn này rất quan trọng vì thai nhi sẽ phát triển mạnh mẽ cả về thể chất lẫn tinh thần. Dưới đây là những thông tin hữu ích giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn về sự phát triển của thai nhi, cũng như các biện pháp chăm sóc cần thiết.
Sự phát triển cơ thể của thai nhi
Sự hình thành của thai nhi diễn ra khi tinh trùng của người bố gặp trứng của người mẹ. Khi đó, quá trình thụ thai sẽ bắt đầu và tạo thành phôi thai, rồi di chuyển đến tử cung của người mẹ trong vòng 3 – 4 ngày.
Tại tử cung, phôi thai bắt đầu hình thành chân giả, tìm vị trí thích hợp bám vào niêm mạc để làm tổ. Mất khoảng 7 – 10 ngày để hoàn thành quá trình này. Như vậy, khâu thụ thai sẽ hoàn tất trong khoảng thời gian 2 tuần.
Sự phát triển của thai được chia làm 3 giai đoạn chính, mỗi giai đoạn có những thay đổi trên cơ thể của bé một cách rõ rệt. Bé sẽ được chào đời sau 3 giai đoạn này, cũng chính là qua khoảng thời gian 9 tháng 10 ngày trong bụng mẹ.
Sự phát triển của thai nhi trong 3 tháng cuối
Tháng thứ 7
Sự phát triển của thai nhi bắt đầu ở giai đoạn thứ 3, bé sẽ có trọng lượng trong khoảng từ 1kg đến 1,5kg, chiều dài có thể đạt 36cm. Các cơ quan nội tạng tiếp tục phát triển, đặc biệt là phổi bắt đầu sản sinh chất surfactant giúp phổi hoạt động tốt sau khi sinh. Các cảm nhận về ánh sáng và chuyển động ngày càng rõ ràng, các chuyển động cũng thường xuyên hơn.
Thời điểm này, người mẹ cần chú ý và cẩn thận rất nhiều về chế độ sinh hoạt cũng như chế độ ăn uống để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Bởi đây là thời điểm có nguy cơ sinh non rất lớn.
Tháng thứ 8
Thai nhi sẽ tiếp tục tăng cân và có thể đạt từ 1,8 đến 2 kg, chiều dài khoảng 45 cm. Ngoài phổi chưa phát triển đầy đủ thì cơ thể bé đã gần như hoàn thiện ở tháng thứ 8. Não bộ của bé phát triển nhanh chóng, tạo ra hàng triệu liên kết thần kinh mới mỗi ngày. Hệ miễn dịch cũng bắt đầu hoàn thiện, giúp bảo vệ bé khỏi các bệnh nhiễm trùng sau khi chào đời .
Đây là giai đoạn cuối và chuẩn bị sinh, thai phụ cần đi khám thai thường xuyên hơn, việc kiểm tra định kỳ 2 tuần /lần sẽ giúp mẹ theo dõi được tình trạng của bé tốt nhất.
Tháng thứ 9
Tháng cuối của thai kỳ là thời điểm em bé đã phát triển hoàn thiện, chuẩn bị cho ngày chào đời của mình. Trong lượng cơ thể bé thường dao động trong khoảng từ 2,9kg đến 3,5kg và chiều dài khoảng 50 cm. Bé sẽ chuyển động ít hơn do không gian trong tử cung trở nên chật chội. Lúc này, tư thế nằm của bé đã có thay đổi, đầu bé chúc xuống bên dưới để dễ dàng chào đời. Xương sọ của bé vẫn còn mềm để dễ dàng đi qua ống sinh.
Chuẩn bị cho sự ra đời
Chuẩn bị cho sự ra đời của bé là một phần quan trọng trong giai đoạn cuối của thai kỳ:
- Thăm khám định kỳ: Đảm bảo mẹ bầu thăm khám bác sĩ thường xuyên để kiểm tra tình trạng sức khỏe của cả mẹ và bé. Các xét nghiệm quan trọng bao gồm đo huyết áp, xét nghiệm nước tiểu, siêu âm và kiểm tra tim thai.
- Chuẩn bị vật dụng: Sắp xếp sẵn sàng các vật dụng cần thiết cho bé như quần áo, tã, giường cũi, và các dụng cụ y tế cơ bản. Đừng quên chuẩn bị túi đồ mang đến bệnh viện khi chuyển dạ .
- Lên kế hoạch sinh: Thảo luận với bác sĩ về kế hoạch sinh và các lựa chọn sinh nở như sinh thường hay sinh mổ, cũng như các biện pháp giảm đau khi sinh.
Cảm xúc và tâm trạng của mẹ trong giai đoạn này
Trong giai đoạn cuối của thai kỳ, thai phụ thường lo lắng về quá trình chuyển dạ và sinh nở, hoặc về cách chăm sóc và nuôi con khi em bé ra đời. Tuy nhiên, thai phụ không cần lo lắng thái quá nếu quá trình mang thai không có những dấu hiệu bất thường.
Cảm xúc dao động: Sự thay đổi hormone có thể khiến mẹ bầu trải qua nhiều cảm xúc từ vui vẻ, hồi hộp đến lo lắng và căng thẳng. Điều quan trọng là giữ tâm trạng thoải mái và lạc quan.
Tâm trạng lo lắng: Nhiều mẹ bầu có thể cảm thấy lo lắng về quá trình sinh nở và sức khỏe của bé. Việc tham gia các lớp học tiền sản và thảo luận với bác sĩ có thể giúp giảm bớt lo lắng này .
Sự hỗ trợ từ gia đình: Sự ủng hộ và quan tâm từ gia đình và người thân rất quan trọng, giúp mẹ bầu cảm thấy an tâm và thoải mái hơn.
Mặc dù có nhiều thai phụ có cảm giác lo lắng, căng thẳng trước sinh nhưng đa số phụ nữ mang thai coi ba tháng cuối của thai kỳ là thời gian thú vị và cảm thấy tích cực về giai đoạn chào đón em bé ra đời.
Các biện pháp chăm sóc
Trong 3 tháng cuối thai kỳ, việc chăm sóc bà mẹ bầu đóng vai trò quan trọng để đảm bảo sức khỏe của cả mẹ và bé. Dưới đây là một số điều bạn nên làm trong giai đoạn này:
- Chăm sóc tâm lý: Tránh căng thẳng và lo lắng trong quá trình mang thai. Tìm cách thư giãn và nghỉ ngơi thật tốt bằng các hoạt động giải trí nhẹ nhàng như đọc sách, xem chương trình giải trí. Những giờ nghỉ ngắn trong ngày cũng có thể giúp bạn nạp thêm năng lượng.
- Chăm sóc về giấc ngủ: Khi bụng ngày một to hơn, bạn có thể gặp khó khăn khi tìm một tư thế ngủ thoải mái. Nghiêng bên trái sẽ giúp tuần hoàn máu tốt hơn cho bé. Có thể đặt gối giữa đầu gối hoặc phía sau lưng để cảm thấy thoải mái hơn.
- Chế độ dinh dưỡng: Đảm bảo luôn cung cấp đầy đủ và đa dạng chất dinh dưỡng cho cả mẹ và bé. Phụ nữ mang thai nên hạn chế dùng đồ ăn, thức uống cay và nóng, chứa caffeine gây rối loạn giấc ngủ. Uống đủ nước trong ngày, tránh uống nước nhiều vào buổi tối, nhất là sau 8 giờ tối để tránh đi tiểu đêm.
- Tập thể dục nhẹ nhàng: Các bài tập nhẹ nhàng như yoga, đi bộ hoặc bơi lội giúp tăng cường sức khỏe và giảm căng thẳng. Tuy nhiên, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ tập luyện nào.
- Chuẩn bị cho chuyển dạ và sinh nở: Trong lần khám ba tháng cuối của thai kỳ, nữ hộ sinh sẽ nói với bạn về việc chuẩn bị cho chuyển dạ và sinh nở, bao gồm cách nhận biết những dấu hiệu đầu tiên của chuyển dạ và cách đối phó với những cơn đau đẻ.
Ba tháng cuối thai kỳ là thời gian đầy ý nghĩa và quan trọng đối với cả mẹ bầu và thai nhi. Hiểu rõ về sự phát triển của bé và các biện pháp chăm sóc sẽ giúp mẹ bầu tự tin và chuẩn bị tốt hơn cho sự ra đời của con. Hãy luôn duy trì lối sống lành mạnh, theo dõi sức khỏe định kỳ và giữ tâm trạng tích cực để đảm bảo một thai kỳ an toàn và hạnh phúc. Chúc mẹ bầu và bé luôn khỏe mạnh, sẵn sàng chào đón một khởi đầu mới đầy yêu thương.
