Rau càng cua (Peperomia pellucida) là một loài rau thuộc họ Hồ tiêu (Piperaceae). Loại rau này sống ở vùng khí hậu nhiệt đới và có vòng đời trong một năm.
Rau càng cua là gì?
Rau càng cua là một loại rau xanh phổ biến ở các quốc gia châu Á như Việt Nam, Trung Quốc và Thái Lan. Trong tiếng Việt, rau càng cua được biết đến với nhiều tên gọi như rau tiêu hay còn có tên là đơn kim, đơn buốt, cúc áo, quỷ châm thảo, thích châm thảo, tiểu quỷ châm, cương hoa thảo. Rau càng cua có vị chua, ngọt, giòn, dai và thường được biết đến với hàm lượng chất dinh dưỡng cao, đặc biệt là chất xơ và các loại vitamin và khoáng chất.
Rau càng cua thuộc loại thảo, phần nhánh cao khoảng 20 – 40cm, thân chứa nhiều nước hơi nhớt, nhỏ và nhẵn, lá hình trái tim nhọn có màu xanh trong. Rau có màu xanh nhạt, lá mọc so le, có cuống, phiến lá trong suốt, có hình trái tim, dạng màng. Hoa mọc thành chùm ở đầu cây, thân chia thành nhiều nhánh nhỏ, rễ chùm.
Hàm lượng dinh dưỡng của rau càng cua
Rau càng cua là một nguồn dinh dưỡng phong phú. Dưới đây là một số chất dinh dưỡng quan trọng trong rau càng cua:
- Chất xơ: Rau càng cua giàu chất xơ, giúp cải thiện hệ tiêu hóa và duy trì sức khỏe ruột.
- Beta-caroten (tiền vitamin A): Đây là một loại vitamin quan trọng cho sự phát triển của mắt, da và hệ thống miễn dịch.
- Vitamin C: Cung cấp vitamin C giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và tái tạo tế bào.
- Kali: Là một khoáng chất cần thiết cho sức khỏe tim mạch và chức năng cơ bắp.
- Canxi: Quan trọng cho sức khỏe xương và răng.
- Sắt: Cần thiết cho sự trao đổi chất và sản xuất hồng cầu.
- Magiê: Có vai trò trong nhiều quá trình sinh hóa của cơ thể, bao gồm việc điều hòa huyết áp và cơ bắp.
Tuy nhiên, hàm lượng dinh dưỡng cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào cách chế biến và phương pháp trồng trọt.
Rau càng cua có tác dụng trị những loại bệnh nào?
- Bệnh viêm
Rau càng cua có thể hữu ích trong việc giảm triệu chứng của một số bệnh viêm nhờ vào các tính chất chống viêm và chất chống oxy hóa của nó. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy rau càng cua có tác dụng kháng khuẩn nhờ có chất prostaglandin tổng hợp bên trong.
Với hàm lượng chất xơ cao và chất dinh dưỡng, rau càng cua có thể giúp cải thiện sức khỏe ruột và hệ miễn dịch, giảm nguy cơ và cải thiện tổn thương do viêm. Trong nhân gian loài cây này còn được được dùng để chữa sốt, ho, cảm, nhức đầu và viêm khớp.
- Bệnh liên quan đến tim mạch và huyết áp
Rau càng cua có thể hỗ trợ sức khỏe tim mạch và huyết áp nhờ vào một số tính chất dinh dưỡng của nó:
- Chất xơ: Rau càng cua giàu chất xơ, có thể giúp giảm cholesterol và huyết áp, hai yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch.
- Kali: Kali là một khoáng chất cần thiết cho sức khỏe tim mạch và có thể giúp kiểm soát huyết áp bằng cách giảm sự co bóp của các mạch máu.
- Vitamin C và chất chống oxy hóa: Vitamin C và các chất chống oxy hóa trong rau càng cua có thể giúp giảm việc oxy hóa trong cơ thể và giảm nguy cơ các vấn đề tim mạch.
- Trị bệnh ngoài da
Rau càng cua có thể hỗ trợ các bệnh ngoài da nhờ vào các tính chất chống viêm và chống oxy hóa của nó. Các chất dinh dưỡng trong rau càng cua, như vitamin C và các chất chống oxy hóa khác, có thể giúp làm giảm viêm và bảo vệ da khỏi tổn thương do gốc tự do.
Điều trị chín mé, sưng tấy có mủ có thể dùng rau càng cua giã nhỏ và đắp vào vết thương.
- Hỗ trợ điều trị các bệnh về tiểu đường
Rau càng cua giàu chất xơ, giúp kiểm soát đường huyết bằng cách làm chậm sự hấp thụ của đường trong ruột, giúp ngăn chặn sự tăng đột ngột của đường huyết sau khi ăn.
Rau càng cua chứa nhiều vitamin và khoáng chất quan trọng, giúp cung cấp năng lượng và duy trì sức khỏe chung, giúp người mắc tiểu đường duy trì mức độ năng lượng và cân nặng lý tưởng.
Rau càng cua ít calories và carbohydrate, giúp kiểm soát cân nặng và đường huyết cho những người mắc tiểu đường.
Khi dùng rau càng cua cần lưu ý những điều gì?
Khi sử dụng rau càng cua, bạn cần lưu ý các điều sau:
- Rửa sạch: Trước khi sử dụng, hãy rửa rau càng cua kỹ dưới nước chạy để loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn.
- Chọn rau tươi: Chọn rau càng cua có màu sắc tươi sáng và lá xanh tươi mướt để đảm bảo chất lượng.
- Chế biến thích hợp: Rau càng cua thường được sử dụng trong các món salad, nấu canh, xào hoặc luộc. Hãy chế biến rau càng cua một cách nhẹ nhàng để giữ lại các chất dinh dưỡng.
- Thời gian bảo quản: Rau càng cua tươi có thể bảo quản trong tủ lạnh trong vài ngày. Đảm bảo bảo quản rau càng cua ở nhiệt độ thích hợp để tránh hỏng.
- Không tiêu thụ quá mức: Mặc dù rau càng cua giàu chất dinh dưỡng, nhưng tiêu thụ quá mức cũng có thể gây ra các vấn đề cho sức khỏe do hàm lượng chất xơ cao.
- Tương tác thuốc: Nếu đang dùng thuốc hoặc có vấn đề sức khỏe cụ thể, hãy thảo luận với bác sĩ trước khi thay đổi chế độ ăn uống của mình để tránh tương tác không mong muốn.
Rau càng cua tốt cho sức khoẻ nhưng ai không ăn được?
Mặc dù rau càng cua có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng có một số trường hợp có thể cần hạn chế hoặc tránh tiêu thụ rau càng cua do một số lý do sau:
- Người có vấn đề về đường ruột: Rau càng cua giàu chất xơ có thể gây ra vấn đề cho người có bệnh đường ruột như triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc bệnh trào ngược dạ dày (GERD).
- Người có tiền sử dị ứng: Mặc dù hiếm, nhưng một số người có thể phản ứng dị ứng với rau càng cua, đặc biệt là khi tiếp xúc trực tiếp với nó.
- Người có vấn đề về tuyến giáp: Rau càng cua chứa goitrogen, một loại chất có thể ức chế chức năng tuyến giáp và ảnh hưởng đến sức khỏe của những người có vấn đề về tuyến giáp.
- Người dùng thuốc chống đông máu: Rau càng cua có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu, nên những người dùng thuốc chống đông máu cần thảo luận với bác sĩ trước khi thêm nó vào chế độ ăn hàng ngày.
- Những người có tiền sử bị sỏi thận lâu năm và đang dùng các loại thuốc khác cần hạn chế ăn rau càng cua.
- Người có tình trạng tỳ vị hư hàn hoặc đang mắc bệnh tiêu chảy không nên ăn rau càng cua.
Gợi ý vài món ngon từ rau càng cua
Dưới đây là vài gợi ý món ngon từ rau càng cua:
- Salad rau càng cua: Rau càng cua có thể được sử dụng trong một món salad tươi mát với các nguyên liệu như cà chua, dưa leo, hành tây, và hạt giống hoặc hạt hạnh nhân rang.
- Canh rau càng cua: Rau càng cua có thể được thêm vào canh cùng với các loại rau khác như cà rốt, bắp cải và nấm, tạo ra một món canh đầy dinh dưỡng và ngon miệng.
- Xào rau càng cua: Rau càng cua có thể được xào chung với tỏi, hành và ớt hoặc với thịt gà hoặc tôm để tạo ra một món xào đậm đà và giàu chất dinh dưỡng.
- Súp rau càng cua: Rau càng cua có thể được thêm vào súp cùng với khoai tây, cà rốt và thịt gà hoặc thịt bò, tạo ra một món súp đậm đà và bổ dưỡng.
Kết luận
Có thể thấy, rau càng cua mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Việc áp dụng hợp lý vào các bữa ăn góp phần bổ sung dinh dưỡng và kiểm soát cân nặng, hỗ trợ tiêu hóa, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và giúp kiểm soát đường huyết.
