Ung thư lưỡi là một căn bệnh nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc hiểu rõ về quá trình phát triển và các biểu hiện của ung thư lưỡi qua từng giai đoạn sẽ giúp chúng ta nhận biết sớm và điều trị hiệu quả hơn.
Ung thư lưỡi là gì?
Ung thư lưỡi là loại ung thư bắt đầu từ các tế bào bề mặt của lưỡi. Bệnh này có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên lưỡi nhưng thường gặp nhất ở hai phần ba trước của lưỡi. Ung thư lưỡi được chia làm hai loại chính là ung thư lưỡi trước và ung thư lưỡi sau, với ung thư lưỡi trước phổ biến hơn.
Mỗi năm trên thế giới có khoảng 263.900 bệnh nhân ung thư lưỡi mới mắc và có đến 128.000 trường hợp tử vong. Tại Mỹ, năm 2009 ghi nhận 10.530 ca mắc mới và 1900 bệnh nhân tử vong do ung thư lưỡi (Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ). Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư lưỡi ngày càng gia tăng.
Trong giai đoạn đầu, triệu chứng của bệnh thường mơ hồ, và dễ bị bỏ sót. Chỉ khi bệnh đã diễn tiến nặng thì các triệu chứng mới rầm rộ. Do đó, bệnh nhân ung thư lưỡi thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn.
Các giai đoạn của ung thư lưỡi
- Giai đoạn khởi phát: Đây là giai đoạn đầu tiên của ung thư lưỡi, khi khối u còn nhỏ, thường dưới 2 cm và chưa lan sang các hạch bạch huyết. Ở giai đoạn này, việc phát hiện và điều trị sớm có thể mang lại kết quả tốt.
- Giai đoạn toàn phát: Ở giai đoạn này, khối u đã phát triển lớn hơn, từ 2 đến 4cm nhưng vẫn chưa lan sang các hạch bạch huyết. Triệu chứng bắt đầu rõ ràng hơn, bao gồm đau lưỡi và khó chịu khi nuốt.
- Giai đoạn tiến triển: Khối u tiếp tục phát triển và có thể đã lan đến một hạch bạch huyết ở cùng bên với khối u ban đầu. Kích thước khối u ở giai đoạn này thường trên 4cm, và các triệu chứng càng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Giai đoạn cuối: Đây là giai đoạn cuối cùng và nghiêm trọng nhất của ung thư lưỡi, khi khối u đã lan ra các hạch bạch huyết ở hai bên cổ hoặc đến các bộ phận khác trong cơ thể. Ở giai đoạn này, việc điều trị trở nên khó khăn và phức tạp hơn.
Biểu hiện của ung thư lưỡi qua từng giai đoạn
Giai đoạn khởi phát
Ở giai đoạn này, các triệu chứng bệnh rất mơ hồ và bị nhầm lẫn với một số bệnh thông thường, gồm:
- Đau lưỡi: đây là triệu chứng đầu tiên khi mới mắc bệnh. Bệnh nhân có cảm giác như có dị vật trên bề mặt lưỡi, bị mắc xương cá nhưng hầu như cơn đau chỉ thoáng qua nên không được quan tâm đến.
- Xuất hiện mảng trắng: các mảng này bám chặt vào bề mặt lưỡi và dần lan rộng ra xung quanh. Cũng đồng thời gây chảy máu trên lưỡi mà không có nguyên nhân.
- Xuất hiện hạch cổ: tuy nhiên triệu chứng này không gặp ở hầu hết các bệnh nhân, hạch cổ nổi rõ khi các vi khuẩn hay virus đã vượt qua được hàng rào bảo vệ thứ nhất của cơ thể và đang tấn công vào hàng rào bảo vệ thứ hai chính là hạch, làm cho các hạch này sưng cứng và nổi rõ lên bề mặt da.
Giai đoạn toàn phát
Các triệu chứng dần xuất hiện rõ hơn, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người bệnh. Hầu hết ung thư lưỡi được bắt gặp ở giai đoạn này:
- Giai đoạn này triệu chứng đau lưỡi vẫn xuất hiện nhưng cường độ tăng cao và liên tục, gây cản trở cho hoạt động nói và nhai. Khi sử dụng các loại thực phẩm nóng, cay sẽ khiến cơ đau lan đến tận tai.
- Tăng tiết nước bọt, máu chảy trong miệng khi bệnh nhân nhổ ra thì thấy có máu lẫn trong nước bọt.
- Hơi thở có mùi hôi do các tế bào lưỡi chết đang diễn ra quá trình phân hủy tạo mùi hôi.
- Khó nói, khó nuốt: lưỡi của người bệnh như bị cố định, khít hàm khó di chuyển dẫn đến triệu chứng này.
- Sụt cân: do gặp các vấn đề như đau lưỡi ảnh hưởng ít nhiều đến cảm giác ngon miệng khi ăn và đau khi nuốt nên người bệnh bỏ ăn dẫn đến sụt cân.
- Xuất hiện các vết loét to nhỏ trên bề mặt lưỡi: Các vết loét phát triển và lan rộng ảnh hưởng đến vận động lưỡi, bên trên vết loét là lớp da mỏng nên rất dễ gây chảy máu. Ngoài ra một số bệnh nhân không xuất hiện vết loét mà có các khối u nhọt khi nhấn vào sẽ có dịch màu trắng như mủ chảy ra.
Giai đoạn tiến triển
Ở giai đoạn này bệnh tiến triển nhanh và theo chiều hướng xấu. Các vết loét ăn sâu vào lưỡi gây đau đớn dữ dội, chảy máu và gây nhiễm khuẩn. Vùng hoại tử ngày càng mở rộng dẫn đến miệng có mùi hôi khó chịu. Trong giai đoạn này việc đến thăm khám bác sĩ rất quan trọng, tuy nhiên việc thăm khám cũng làm tăng đau đớn cho người bệnh, do đó thường phải gây tê để khám.
Giai đoạn cuối
Đây là giai đoạn cuối cùng của ung thư lưỡi, là lúc căn bệnh này đến đỉnh điểm các triệu chứng nặng và rầm rộ:
- Rối loạn tiêu hóa: ăn mau no, chướng bụng, đầy hơi, đi phân lẫn máu, buồn nôn,…
- Mệt mỏi: bệnh nhân sức khỏe ngày càng suy kiệt, mệt mỏi thường xuyên và cường độ tăng dần.
- Sụt cân nhanh: do việc tiếp nhận thức ăn ngày càng khó khăn, và đau đớn nên việc ăn uống của bệnh nhân bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
- Tổn thương lưỡi: phần lưỡi tự do là nơi bị tổn thương nặng nề nhất, phần dưới lưỡi, đầu lưỡi và bề mặt lưỡi cũng bị tổn thương.
Ung thư lưỡi là một bệnh lý nghiêm trọng nhưng có thể kiểm soát nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh qua từng giai đoạn là rất quan trọng. Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được tư vấn và chẩn đoán chính xác. Chăm sóc sức khỏe và duy trì lối sống lành mạnh là cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh ung thư lưỡi. Hãy luôn quan tâm đến sức khỏe của mình và chia sẻ thông tin này với những người xung quanh để cùng nhau bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
