Panthenol là một hợp chất thường gặp trong các sản phẩm dược mỹ phẩm chăm sóc da và cơ thể. Vậy Panthenol là gì? và có những tác dụng gì trong quá trình chăm sóc da? Hãy cùng Pharmacity tìm hiểu bài viết sau đây nhé.
Panthenol là gì?
Panthenol được gọi là “vị cứu tinh” của làn da bị hư tổn, da đang bị tổn thương hay da nhạy cảm. Panthenol là một hợp chất hóa học tự nhiên có mối liên hệ chặt chẽ với vitamin. Hay dễ hiểu hơn nó là chất dẫn xuất hòa tan của Provitamin B5, đó là acid pantothenic.
Công thức hóa học của Panthenol
Panthenol có tác dụng gì?
- Cấp ẩm, cấp nước cho làn da
Nhắc đến Panthenol thì đều nghĩ ngay đến công dụng nổi bật nhất chính là cấp nước, cấp ẩm cho da từ sâu bên trong. Cơ chế hoạt động của Panthenol là giữ, ngăn ngừa da thoát hơi nước và hút độ ẩm vào da. Chính vì thế, Panthenol thường có trong các sản phẩm dưỡng ẩm. Panthenol giúp cho làn da luôn căng mịn, mềm mại, tránh tình trạng da thô ráp, bong tróc. Bên cạnh đó, hợp chất này giúp bảo vệ làn da bình thường khỏi các tác nhân khiến da khô nhạy cảm, các chất tẩy rửa quá mạnh và duy trì lớp hàng rào tự nhiên.
- Trị mụn, kháng khuẩn, kháng viêm hiệu quả
Hầu hết các loại mụn trứng cá, mụn viêm, mụn bọc ở cằm, mụn bọc ở mũi và các loại mụn khác đều cho vi khuẩn P.Acnes gây nên. Qua nhiều nghiên cứu, Panthenol có vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình trị mụn và chăm sóc da sau mụn. Panthenol có thể loại bỏ, tiêu diệt vi khuẩn gây mụn khó chịu, đau nhức. Ngoài ra, Panthenol còn giúp kháng khuẩn, kháng viêm da khi bị mụn viêm lan rộng. Chúng giúp cho làn da mụn dịu nhẹ, dễ thở và làm lành vùng da mụn nhanh chóng hơn. Ngoài ra còn giúp trị mụn thâm, trị sẹo sau mụn hiệu quả.
- Phục hồi, tái tạo làn da bị thương tổn
Panthenol hỗ trợ làm lành các vết thương trên da khác nhau. Hoạt chất này củng cố lớp biểu bì, lớp sừng, kích thích quá trình tái tạo cấu trúc tế bào da như collagen. Nhờ đó, các tế bào da mới, da lành được nhanh chóng sản xuất và phát triển để thay thế các tế bào da bị tổn thương. Giúp cải thiện lại lớp hàng rào tự nhiên trên da.
- Giúp trẻ hóa da, làm mờ nếp nhăn
Hàm lượng và bào chế
Panthenol là một dạng tiền vitamin B5, có rất nhiều dạng thuốc với hoạt chất chính là Panthenol như:
- Pantothenic acid:
- Dạng viên nén hàm lượng 50 mg; 100 mg; 200 mg; 250 mg; 500 mg.
- Dạng viên nén giải phóng chậm hàm lượng 500 mg, 1000 mg.
- Calci pantothenat:
- Dạng viên nén hàm lượng: 10 mg; 25 mg; 50 mg; 100 mg; 218 mg; 500 mg; 545 mg.
- Dexpanthenol (dẫn chất alcol của D-pantothenic acid):
- Dạng viên nén hàm lượng 100 mg.
- Dạng ống tiêm 250 mg/ml (mỗi ống 2 ml).
- Dạng kem bôi tại chỗ 2%.
- Dạng thuốc phun bọt.
- Dạng gel nhỏ mắt 5%.
- Dạng dịch truyền tĩnh mạch: Phối hợp với các vitamin khác, chất điện giải.
- Dạng kem bôi da D-panthenol 5%.
Chỉ định
Thuốc Panthenol được các bác sĩ chỉ định trong các trường hợp tùy theo dạng thuốc:
- Dạng uống:
- Thiếu hụt acid pantothenic.
- Một số trường hợp viêm dây thần kinh ngoại biên, chuột rút cơ chân ở người mang thai và nghiện rượu, hội chứng nóng rát ở chân, viêm lưỡi không khỏi khi điều trị bằng những vitamin khác.
- Dạng gel:
- Tổn thương giác mạc không viêm tái diễn ở người mang kính áp tròng.
- Phụ trị tổn thương giác mạc do nhiễm vi khuẩn, nấm hay virus.
- Dạng kem bôi:
- Tổn thương da: bỏng da, phỏng nắng, trầy xước da, mảng ghép da chậm lành.
- Phòng và điều trị da khô rát, nứt nẻ hoặc bị xây xát
- Da khô
- Chăm sóc vú ở phụ nữ cho con bú và do đau rát núm vú, rạn da do mang thai
- Chăm sóc và bảo vệ da trẻ em khỏi bị tổn thương do độ ẩm của tã, phòng và điều trị da khi bị xây xát, nổi mẩn đỏ.
- Dạng tiêm:
- Dùng dự phòng ngay sau khi phẫu thuật lớn vùng bụng để giảm thiểu khả năng liệt ruột. Mất trương lực ruột gây chướng bụng; hậu phẫu hoặc sau sinh vẫn giữ được tình trạng đầy hơi, hoặc sự chậm trễ sau phẫu thuật trong việc phục hồi nhu động ruột; liệt ruột.
- Dạng bình xịt:
- Chỉ định trong điều trị hỗ trợ các vết thương ở da và niêm mạc, các thương tổn ngoài da như: da bị trầy xước, các vết bỏng, các vết thương vô khuẩn do phẫu thuật, các mảnh da ghép chậm lành, da bị cháy nắng, da trở nên kém đàn hồi, xuất hiện nhiều vết rạn và nứt nẻ, các bệnh lý da có nang và bọng nước, các khiếm khuyết biểu mô, nhiễm Herpes labialis Solaris.
Panthenol có thể dùng ngoài da chữa bỏng
Các trường hợp chống chỉ định
- Bệnh nhân bị dị ứng hay có tiền sử dị ứng với bất kỳ thành phần hay tá dược nào của thuốc Panthenol
- Dạng bình xịt không xịt vào mắt, mũi, họng.
Liều dùng panthenol phù hợp cho từng nhóm đối tượng
Người lớn
10 mg calci pantothenat tương đương với 9,2 mg acid pantothenic.
- Đường uống: 5 – 10 mg acid pantothenic/ngày bổ sung dinh dưỡng cho người bệnh có hấp thu đường tiêu hóa bình thường.
- Tiêm hoặc tiêm truyền: Điều trị tăng kích thích nhu động ruột: Tiêm bắp, liều bắt đầu 250 mg – 500 mg dexpanthenol, nhắc lại sau 2 giờ, sau đó cứ 4 – 12 giờ dùng một liều khi cần.
- Truyền tĩnh mạch chậm: 500 mg dexpanthenol. Nếu không thấy đỡ chướng bụng hoặc liệt ruột nhanh, phải chuyển sang các phương pháp điều trị khác.
- Dùng bôi tại chỗ: Khi sử dụng Panthenol tại chỗ để chữa ngứa và bệnh về da, bôi kem có chứa 2% dexpanthenol vào vùng da bị tổn thương, ngày 1 đến 2 lần, hoặc nhiều hơn nếu cần thiết.
- Vết bỏng trên da nhẹ: Sau khi đã sát trùng sạch vùng bị tổn thương, thoa một lớp thuốc dày lên bề mặt.
- Ngừa và trị phỏng do ánh nắng: thoa một lớp thuốc mỏng lên vùng da bị tổn thương.
- Điều trị thiếu hụt dịch nhầy của cổ tử cung: Bôi một hoặc nhiều lần trong ngày theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Dùng nhỏ mắt: Nhỏ một giọt gel vào túi kết mạc một ngày 4 lần và trước khi đi ngủ.
Trẻ em
- Điều trị nhu động ruột tăng kích thích (theo chỉ định của bác sĩ): 11 mg – 12,5 mg dexpanthenol/kg cân nặng dùng tiêm bắp, tiêm nhắc lại sau 2 giờ, sau đó cứ 4 đến 12 giờ dùng một liều khi cần thiết.
- Với trẻ sơ sinh: Thoa một lớp mỏng thuốc Panthenol lên vùng mông bị hăm đỏ sau khi đã vệ sinh hằng ngày và sau mỗi lần thay tã cho trẻ.
Đối tượng khác
- Bà mẹ đang cho con bú cần dùng thuốc Panthenol bôi: Sau khi cho trẻ bú xong, thoa một lớp mỏng thuốc lên núm vú bị tổn thương và xoa nhẹ cho thuốc thấm đều. Nhớ lau sạch vùng bôi thuốc trước khi cho trẻ bú trở lại.
Giải đáp thắc mắc trong quá trình sử dụng Panthenol
Trước khi sử dụng cần lưu ý điều gì?
- Không được tiêm Panthenol để điều trị tắc ruột cơ học. Đối với liệt ruột, cần chú ý đến cung cấp nước và điện giải, chống thiếu máu, giảm protein huyết, chống nhiễm khuẩn, tránh dùng thuốc làm giảm nhu động ruột.
- Bệnh nhân hen hoặc mắc các bệnh phế quản-phổi: Khi dùng Panthenol, bệnh nhân hen hoặc mắc các bệnh phế quản – phổi không nên hít khí đẩy, vì điều này có thể gây tình trạng kích ứng lớp màng nhầy, thậm chí có thể làm khởi phát cơn hen.
- Panthenol kéo dài thời gian chảy máu nên phải sử dụng thận trọng ở những người có bệnh ưa chảy máu hoặc có nguy cơ chảy máu.
- Đối với những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh sáng (như mặt và da) hoặc vùng da có lông, nên dùng Bepanthen Cream có công thức nhẹ hơn và thấm nhanh chóng hơn.
- Khi dùng Panthenol spray cho vùng hậu môn và sinh dục cùng lúc với việc sử dụng bao cao su, độ bền của bao cao su có thể giảm do thuốc có chứa paraffin, do đó ảnh hưởng tới hiệu quả bảo vệ của bao cao su.
- Trẻ em phải dùng thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Tránh tiếp xúc các dạng thuốc không phải gel nhỏ mắt với mắt.
Panthenol tương tác với những thuốc nào?
- Không dùng Panthenol cùng với Neostigmin hoặc trong vòng 12 giờ sau khi dùng neostigmin hoặc những thuốc tác dụng giống thần kinh đối giao cảm khác.
- Các thuốc kháng cholinesterase dùng cho mắt (ví dụ: echothiophate iodid, isoflurophate) khi phối hợp cùng với Panthenol gây co đồng tử.
- Không dùng Panthenol trong vòng 1 giờ sau khi dùng succinylcholine, vì Panthenol kéo dài tác dụng gây dãn cơ của succinylcholine.
Thuốc dùng cho tóc, cho móng được không?
Các sản phẩm chăm sóc tóc bao gồm panthenol vì nó có khả năng cải thiện mái tóc của bạn:
- Sáng bóng
- Mềm mại
- Chắc khoẻ
Móng tay của bạn được làm từ các protein keratin, giống như tóc của bạn. Vì vậy, panthenol có thể củng cố móng tay và móng chân của bạn. Bạn có thể tìm thấy nó trong các phương pháp điều trị làm bóng và chắc móng, hoặc trong các loại kem dưỡng da tay và dầu biểu bì.
Một nghiên cứu cho thấy rằng bôi panthenol lên móng có thể giúp móng ngậm nước và ngăn ngừa gãy.
Cách bảo quản thuốc panthenol như thế nào?
- Với các dạng thông thường: bảo quản nơi khô ráo thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Bình xịt: không được để dưới ánh nắng mặt trời và tránh nhiệt độ cao hơn 50°C. Không được cố dùng lực để mở bình hoặc đốt nóng bình ngay cả khi đã sử dụng hết. Bình khí dung chỉ được bỏ đi khi được xả hết hoàn toàn. Không xịt vào ngọn lửa hoặc vào các vật phát nóng đỏ. Để xa các nguồn dễ bắt cháy. Không hút thuốc.
