Suy thận mạn tính giai đoạn 5, hay còn gọi là suy thận giai đoạn cuối, là tình trạng nghiêm trọng khi chức năng lọc của thận giảm xuống dưới 15 ml/phút. Bệnh nhân đồng thời xuất hiện nhiều triệu chứng lâm sàng do các cơ quan bị nhiễm độc, nhất là tim mạch, tiêu hóa, thần kinh, da và máu. Hiểu rõ về nguyên nhân mắc bệnh, biểu hiện và các phương pháp điều trị sẽ giúp bệnh nhân và gia đình có sự chuẩn bị tốt hơn trong quá trình điều trị và chăm sóc.
Biểu hiện của suy thận giai đoạn cuối
Suy thận giai đoạn cuối là chứng bệnh không khó nhận biết bởi các dấu hiệu biểu hiện rõ rệt gồm có:
- Giảm lượng nước tiểu: Người bệnh giảm đáng kể lượng nước tiểu do sự suy giảm khả năng lọc của thận và thậm chí có dấu hiệu khó đi tiểu
- Mệt mỏi và yếu sức: Do thận không thể loại bỏ các chất thải và độc tố ra khỏi cơ thể, bệnh nhân thường cảm thấy mệt mỏi, yếu ớt.
- Phù nề: Chân, mắt cá chân và mặt có thể bị sưng do cơ thể giữ lại quá nhiều nước.
- Ngứa da: Tích tụ chất thải trong máu có thể gây ngứa da, da của bệnh nhân khô và ngứa, dễ bầm tím khi có tác động nhẹ.
- Huyết áp cao: Thận bị hư hỏng có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng tăng huyết áp.
- Rối loạn vị giác và ăn uống: Mất vị giác, ăn không ngon, chán ăn, buồn nôn hoặc nôn.
- Da khô và ngứa: Da của bệnh nhân khô và ngứa, dễ bầm tím khi có tác động nhẹ.
- Thường xuyên khát nước và lú lẫn: Người bệnh thường xuyên thấy khát nước, xuất hiện tình trạng lú lẫn đầu óc, mất tập trung.
- Vấn đề về xương khớp và giới tính: Người bệnh hay gặp các vấn đề về xương khớp, rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ hay chứng “bất lực” ở nam giới.
Những triệu chứng của bệnh suy thận giai đoạn cuối thường có tiến triển nhanh chóng nên bạn sẽ phải đến ngay các cơ sở y tế để được chữa trị kịp thời.
Nguyên nhân mắc bệnh suy thận giai đoạn cuối
Hầu hết các bệnh về thận có tiến triển khá nhanh. Bệnh sẽ tấn công vào các nephron, các đơn vị lọc nhỏ nhất của thận, làm giảm chức năng lọc máu, lâu dần bệnh nhân mất hẳn chức năng này và trở thành bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến suy thận mãn tính giai đoạn cuối là tăng huyết áp và tiểu đường.
- Bệnh tiểu đường (đái tháo đường): Đây là nguyên nhân hàng đầu gây suy thận, do lượng đường trong máu cao kéo dài gây tổn thương các mạch máu nhỏ trong thận.
- Tăng huyết áp: Huyết áp cao làm tổn thương các mạch máu của thận, giảm khả năng lọc của thận.
Ngoài hai nguyên nhân chính kể trên, còn có những nguyên nhân khác dẫn đến suy thận mãn tính giai đoạn cuối như:
- Bệnh cầu thận: Các bệnh lý liên quan đến cầu thận như viêm cầu thận mạn tính, hội chứng thận hư cũng là nguyên nhân gây suy thận.
- Bệnh thận đa nang: Đây là bệnh di truyền, gây hình thành nhiều nang trong thận, làm giảm chức năng thận theo thời gian.
- Viêm thận bể thận mạn tính: Viêm nhiễm kéo dài làm tổn thương mô thận, gây suy giảm chức năng.
- Thuốc và chất độc: Sử dụng lâu dài một số loại thuốc như NSAIDs, thuốc kháng sinh mạnh hoặc tiếp xúc với chất độc hại có thể gây tổn thương thận.
- Tắc nghẽn đường tiểu: Sỏi thận, u tuyến tiền liệt hoặc các khối u khác có thể gây tắc nghẽn, dẫn đến tổn thương thận.
Phương pháp điều trị
Việc điều trị suy thận giai đoạn cuối chủ yếu nhằm duy trì chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân. Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Lọc máu: Đây là phương pháp phổ biến nhất, giúp loại bỏ các chất độc và chất thải ra khỏi cơ thể.
- Lọc máu chu kỳ (Hemodialysis): Máu được dẫn ra khỏi cơ thể qua máy lọc máu để loại bỏ các chất thải trước khi trở lại cơ thể.
- Lọc màng bụng (Peritoneal Dialysis): Sử dụng màng bụng của bệnh nhân để lọc máu.
- Ghép thận: Đây là phương pháp thay thế chức năng thận hiệu quả nhất, nhưng yêu cầu phải tìm được thận phù hợp và có khả năng chống lại sự đào thải của cơ thể.
- Quản lý triệu chứng và điều trị hỗ trợ: Bao gồm kiểm soát huyết áp, điều chỉnh chế độ ăn uống, sử dụng thuốc để giảm các triệu chứng và biến chứng liên quan.
Kết luận
Suy thận giai đoạn cuối là một căn bệnh nghiêm trọng nhưng với sự tiến bộ của y học, nhiều bệnh nhân vẫn có thể duy trì cuộc sống ổn định nhờ các phương pháp điều trị hiện đại. Việc nắm rõ các nguyên nhân, biểu hiện và phương pháp điều trị sẽ giúp bệnh nhân và người thân chuẩn bị tốt hơn và có những quyết định đúng đắn trong quá trình điều trị. Để có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát các bệnh lý nền như tiểu đường và tăng huyết áp là rất quan trọng. Hãy luôn theo dõi sức khỏe định kỳ và tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế để bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân.
