Tạo nhịp tim là quá trình sử dụng một thiết bị tạo nhịp phát xung điện 1 chiều với chu kỳ, thông qua dây điện cực kích thích trực tiếp cơ tim, khích lệ cơ tim co bóp theo chu kỳ đó. Việc đặt máy tạo nhịp tạm thời là một phương pháp can thiệp tim mạch cấp cứu thường được thực hiện trong trường hợp nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim và các tình trạng khẩn cấp khác.
Chức năng máy tạo nhịp tim tạm thời
Hiện nay, máy tạo nhịp tim tạm thời có khả năng:
- Phân tích hoạt động chức năng của hệ thống điện học của tim.
- Khi cần thiết, máy sẽ tạo ra những xung động hỗ trợ để duy trì hoạt động chức năng của tim.
- Gần đây, đã có bổ sung một số chỉ định mới cho máy tạo nhịp tim bao gồm trong điều trị suy tim, trong bệnh cơ tim phì đại có nghẽn đường ra thất trái và trong một số rối loạn nhịp nhanh khác,…
Dùng máy tạo nhịp tim khi nào?
Việc đặt máy tạo nhịp tim tạm thời được thực hiện như một thủ thuật cấp cứu trong các trường hợp tim mạch, nhằm tái tạo lại khử cực tim và kích thích cơ tim co bóp.
Hiện nay, có nhiều phương pháp đặt máy tạo nhịp tạm thời khác nhau bao gồm đặt qua da, đặt qua đường tĩnh mạch, đặt qua thực quản, đặt nội mạc cơ tim và đặt ngoại mạc. Trong số đó, phương pháp đặt qua đường tĩnh mạch là phổ biến nhất.
Khi đặt máy tạo nhịp tim tạm thời qua đường tĩnh mạch, quy trình này giảm thiểu biến chứng và mang lại hiệu quả tốt nhất trong việc tái tạo khử cực tim và co bóp cơ tim. Máy tạo nhịp sẽ được đưa vào buồng thất phải của tim qua đường tĩnh mạch trung tâm.
Các trường hợp được đặt máy tạo nhịp tim tạm thời bao gồm:
Trường hợp cấp cứu:
- Nhịp chậm;
- Nhịp chậm xoang;
- Suy nút xoang có triệu chứng;
- Block nhĩ thất có triệu chứng;
- Block nhĩ thất cấp II, Mobitz II;
- Block nhĩ thất cấp III;
- Nhịp nhanh;
- Quá liều thuốc có triệu chứng;
- Xoắn đỉnh;
- Block nhĩ thất và block nhánh mới trong , viêm nội tâm mạc, viêm cơ tim cấp;
- Tạo nhịp vượt tần số cho cơ tim nhanh trơ;
- Đặt máy trong mổ bệnh nhân block 2 nhánh;
- Sinh thiết nội mạc vùng cơ tim, giúp làm thông tim.
Dự phòng:
- Đặt máy tạo nhịp ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim;
- Vô tâm thu;
- Block nhĩ thất cấp II, Mobitz II;
- Block nhĩ thất cấp III;
- Block nhánh luân phiên;
- Suy nút xoang có triệu chứng;
- Nhịp chậm có triệu chứng;
- Trong can thiệp động mạch vành cấp;
- Thân chung động mạch vành;
- Động mạch vành phải.
Cách thực hiện đặt máy tạo nhịp tim qua đường tĩnh mạch
Thủ thuật được thực hiện tại nơi có đầy đủ trang thiết bị cấp cứu. Sau khi nhân viên y tế đã chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, bệnh nhân sẽ được sát khuẩn vùng định chọc. Sau đó, bác sĩ sẽ trải ga vô khuẩn để đảm bảo rằng tất cả các dụng cụ đều được vô khuẩn.
Bác sĩ sẽ lựa chọn tĩnh mạch phù hợp để thực hiện chọc, thường là tĩnh mạch vùng cổ (tĩnh mạch cảnh trong bên phải) hoặc tĩnh mạch vùng vai bên trái (tĩnh mạch dưới đòn bên trái). Cũng có trường hợp bác sĩ chọn chọc vùng tĩnh mạch cảnh trong bên trái hoặc tĩnh mạch dưới đòn phải và hiếm hơn là tĩnh mạch đùi hoặc tĩnh mạch cánh tay.
Sau khi chọc được tĩnh mạch, bác sĩ sẽ đưa dây điện cực vào buồng tim và nối nó với máy tạo nhịp tạm thời. Khi dây điện cực đã được đưa vào tim, bác sĩ sẽ theo dõi màn hình máy điện tâm đồ để đảm bảo rằng dây điện cực đã đặt ở đúng vị trí, thường là nằm gần thành tâm thất phải.
Bác sĩ sẽ cài đặt thông số cho máy tạo nhịp tạm thời là cường độ (output), tần số tạo nhịp và nhận cảm (sensitivity). Tần số tạo nhịp thường được cài đặt trong khoảng từ 60 – 80 nhịp/phút.
Sau khi đã cài đặt các thông số phù hợp cho máy tạo nhịp, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra sau khi đặt máy. Các phương pháp kiểm tra bao gồm chụp X-quang ngực thẳng, đo điện tâm đồ, và siêu âm tim để nhìn thấy vị trí của điện cực trong tâm thất phải.
Biến chứng
Các biến chứng có thể xuất hiện sau thủ thuật:
- Tràn khí hoặc tràn máu vào màng phổi.
- Thủng tim gây ra tràn máu vào màng tim.
- Rối loạn nhịp tim, đặc biệt là khi máy tạo nhịp gây ra rối loạn nhịp nặng hơn.
- Vấn đề về vị trí chọc mạch, bao gồm sự tụ máu tại vị trí chọc.
- Nhiễm trùng tại vị trí đặt máy, thuyên tắc mạch khí, và huyết khối tĩnh mạch.
Mặc dù là một biện pháp tạm thời, nhưng máy tạo nhịp tim tạm thời đóng góp vào việc cứu sống và mang lại cơ hội hồi phục cho những người mắc các rối loạn nhịp tim hay các tình trạng tim mạch khẩn cấp khác. Việc thực hiện máy tạo nhịp tim đòi hỏi sự chuyên nghiệp và tận tâm từ đội ngũ y tế, đồng thời, quan trọng nhất là sự đồng thuận và hỗ trợ từ gia đình bệnh nhân.
- Cách chăm sóc bệnh nhân sau đặt máy tạo nhịp tim
- Máy tạo nhịp tim vĩnh viễn: Theo dõi nhịp tim tự động
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên Y tế để được tư vấn cho từng trường hợp Bệnh cụ thể, tuyệt đối không làm theo hướng dẫn trong bài viết.
