Lá mâm xôi là gì?
Cây mâm xôi (hay phúc bồn tử) có tên khoa học là Rubus alceaefolius Poir. (R.moluccanus L) thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae). Cây mâm xôi dại có nguồn gốc từ châu Âu, châu Mỹ và châu Á, sau đó được trồng chủ yếu ở các vùng ôn đới trên thế giới. Ở nước ta, cây mâm xôi xuất hiện nhiều ở các vùng núi, rừng thưa và dọc đường đi, phổ biến ở miền Bắc hơn so với miền Nam.
Đặc điểm thực vật lá mâm xôi là lá đơn, mọc so le. Phiến lá hình bầu dục, hình trứng hoặc gần tròn; chia thùy nông không đều. Gân lá hình chân vịt. Mép lá khía răng. Mặt trên lá màu lục sẫm, phủ lông lởm chởm. Mặt dưới lá có nhiều lông mềm, mịn, màu trắng xỉn. Cuống lá dài, có gai, có lá kèm nhưng rụng từ sớm.
Lá của mâm xôi theo truyền thống được bào chế dưới dạng dịch truyền hoặc rượu thảo dược để hỗ trợ các điều kiện hàng ngày của hệ thống sinh sản nữ. Lá mâm xôi cũng được sử dụng để biến thưởng thức dưới dạng trà thảo mộc.
Hàm lượng dinh dưỡng có trong lá mâm xôi
Lá mâm xôi chứa vitamin nhóm B, vitamin C và E, cũng như các khoáng chất canxi, kali, magie và kẽm. Lá cũng là nguồn cung cấp các hợp chất bảo vệ thực vật như bioflavonoid và tannin. Dịch truyền thảo dược không chứa caffeine.
Tác dụng của lá mâm xôi
- Hỗ trợ mang thai
Lá mâm xôi được cho là có tác dụng kích thích quá trình chuyển dạ và tăng khả năng mang thai ở người hiếm muộn. Lá còn có tác dụng giúp tăng cường và làm săn chắc cơ tử cung, hỗ trợ quá trình sinh nở diễn ra được thuận lợi hơn, nhờ chất kiềm đặc biệt gọi là fragine trong lá cây mâm xôi.
- Điều hoà huyết áp
Hàm lượng kali cao trong lá mâm xôi đặc biệt hiệu quả giúp giảm huyết áp và bảo vệ tim mạch chống lại tình trạng xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, và đột quỵ. Đặc biệt phù hợp cho người lớn tuổi để phòng ngừa nguy cơ đột quỵ, tai biến,..
- Hỗ trợ tiêu hoá
Được dùng để hỗ trợ chứng khó tiêu, đầy hơi và tiêu chảy , trà lá mâm xôi có thể giúp giảm đau. Trà được cho là có tác dụng lợi tiểu nhẹ, có thể giúp giảm đầy hơi do giữ nước.
- Tăng cường hệ thống miễn dịch
Lá mâm xôi là một trong những loại thực phẩm cung cấp lượng vitamin C dồi dào , giúp tăng cường đề kháng và kích thích sản xuất các tế bào bạch cầu trong cơ thể để chống lại các nguyên nhân gây bệnh từ bên ngoài.
- Kích thích khả năng sinh sản
Theo dân gian, trà mâm xôi được sử dụng để kích thích khả năng sinh sản ở nam và nữ, cân bằng mức độ hormone. Bởi tinh trùng gặp quá nhiều hợp chất estrogen khả năng sinh sản sẽ bị ảnh hưởng và ngược lại. Các hợp chất trong loại trà này có thể hạn chế sự mất cân bằng hormone hiệu quả.
- Giảm viêm
Trong lịch sử, dịch truyền lá mâm xôi đã được sử dụng làm thuốc rửa mắt cho các tình trạng viêm mắt như viêm kết mạc. Nó cũng đã được sử dụng tại chỗ để giảm bớt sự kích ứng của phát ban da .
Trà lá mâm xôi có thể giúp làm dịu các triệu chứng của viêm khớp, bệnh gút, đau đầu, sốt, và đau dạ dày do chất chống oxy hóa mạnh, các thành phần kháng viêm trong lá trà
- Giảm triệu chứng tiền kinh nguyệt
Lá mâm xôi còn có tác dụng làm giảm các triệu chứng của tiền kinh nguyệt (PMS), lạc nội mạc tử cung, mãn kinh hỗ trợ chữa vô sinh. Điều này là do trong lá cây mâm xôi chứa hàm lượng vitamin và khoáng chất cao, giúp cân bằng nội tiết tố, làm chắc thành tử cung và vùng xương chậu.
- Chăm sóc da
Lá mâm xôi chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp làm giảm các dấu hiệu lão hóa bằng cách chống lại các gốc tự do trong cơ thể.
Lượng vitamin C và vitamin E cao trong lá mâm xôi cần thiết cho sức khỏe làn da, nhờ vào khả năng tăng sinh collagen và giảm thiểu tổn thương da do tia UV gây ra, làm dịu chứng viêm do bệnh vẩy nến, mụn trứng cá và bệnh chàm, có thể được sử dụng tại chỗ hoặc uống với dạng trà.
Cách dùng lá mâm xôi hiệu quả
Đối với phụ nữ mang thai, thời gian tối ưu nhất để bắt đầu uống trà từ lá mâm xôi là vào tuần thứ 32. Liều lượng an toàn của chiết xuất lá mâm xôi đỏ trong trường hợp này là 2.4mg, tương đương với 1–3 tách trà mỗi ngày.
Nếu mẹ đang mang thai muốn dùng trà sớm hơn thời gian trên, nên khám khảo ý kiến của bác sĩ. Nếu có thể chỉ nên uống duy nhất một tách mỗi ngày để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi trong bụng.
Tuy nhiên, các bà mẹ mang thai nên tránh sử dụng trà lá mâm xôi trong một số trường hợp:
- Quá sớm trong thai kỳ và quá gần ngày dự sinh.
- Tiền sử sinh non: trà lá mâm xôi kích kích các cơn co thắt sớm.
- Nếu có dự định hoặc bắt buộc phải sinh mổ: vì nó có thể cản trở quá trình phẫu thuật và quá trình hồi phục.
- Tình trạng bệnh lý: mẹ mang thai mắc một số bệnh lý như huyết áp cao, tiểu đường thai kỳ, rối loạn chức năng thận nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống trà.
Người lớn và trẻ em một ngày có thể uống từ 1 – 3 tách trà.
Lá mâm xôi gây ra những tác dụng phụ nào?
- Rối loạn tiêu hóa: Sử dụng quá nhiều có thể gây ra tiêu chảy hoặc đau bụng.
- Tác dụng phụ với phụ nữ mang thai: Dùng quá liều có thể ảnh hưởng đến thai kỳ, do đó cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Lưu ý khi dùng lá mâm xôi
Ở người trưởng thành khỏe mạnh, trà lá mâm xôi dường như là một loại thảo dược an toàn, dịu nhẹ khi sử dụng với lượng vừa phải 1-3 cốc mỗi ngày. Tuy nhiên, nó không được khuyến khích cho trẻ em hoặc thanh thiếu niên dưới 18 tuổi.
Những người có tiền sử bệnh ung thư vú, lạc nội mạc tử cung, tình trạng nhạy cảm với hormone, ung thư buồng trứng, ung thư tử cung, u xơ tử cung tránh dùng phẩm từ lá mâm xôi.
Lá mâm xôi nhìn chung rất tốt cho phụ nữ, tuy nhiên chỉ nên sử dụng ở mức độ vừa phải và có sự chỉ định của bác sĩ cùng với việc ăn kèm đa dạng các loại thực phẩm để bổ sung dinh dưỡng.
Câu Hỏi Thường Gặp
- Lá mâm xôi có thể dùng hàng ngày không? Có, nhưng cần sử dụng đúng liều lượng và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bất kỳ lo ngại nào về sức khỏe.
- Lá mâm xôi có an toàn cho phụ nữ mang thai không? Có, nhưng nên sử dụng với liều lượng hợp lý và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
- Có thể sử dụng lá mâm xôi để làm đẹp da không? Có, lá mâm xôi chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp cải thiện sức khỏe da và làm giảm các dấu hiệu lão hóa.
Lá mâm xôi thực sự là một nguồn dinh dưỡng tuyệt vời với nhiều lợi ích cho sức khỏe và làm đẹp. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa các lợi ích và tránh các tác dụng phụ không mong muốn, bạn cần sử dụng lá mâm xôi đúng cách và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết. Hãy bổ sung lá mâm xôi vào chế độ dinh dưỡng của bạn ngay hôm nay để tận hưởng những lợi ích tuyệt vời mà loại thảo dược này mang lại.
