Hướng dẫn cách chăm sóc người bệnh suy hô hấp

Suy hô hấp (hội chứng suy phổi) nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến thiếu oxy trầm trọng, ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn, gây ra các tổn thương ở não, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Chuyên gia khuyến cáo người bệnh cần nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường ở đường hô hấp để phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Việc điều trị đòi hỏi song song là sự hỗ trợ chăm sóc đặc biệt từ gia đình bệnh nhân. Vậy chăm sóc người bị suy hô hấp như thế nào là đúng? Người chăm sóc cần những lưu ý gì? Chúng ta cùng tìm hiểu thông qua bài viết hôm nay nhé!

Suy hô hấp là gì?

Bệnh suy hô hấp là một tình trạng mà hệ thống hô hấp của cơ thể không hoạt động hiệu quả, dẫn đến khả năng hít thở kém hoặc không đủ để cung cấp đủ oxy đến cơ thể. Đây là một bệnh lý nghiêm trọng và có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

Hội chứng này được chia ra làm 2 loại cấp tính và mạn tính. Thông thường khi nhắc tới tình trạng suy phổi này, tức là người ta muốn nhắc tới tình trạng cấp tính. Về mặt thực hành, suy hô hấp được định nghĩa bởi PaO2 (áp lực riêng khí oxy trong động mạch) < 60mmHg và/hoặc PaCO2 (áp lực riêng khí carbon dioxide trong động mạch) > 50mmHg.

Các nguyên nhân có thể gây ra bệnh suy hô hấp là gì?

Bệnh suy hô hấp có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các yếu tố môi trường, lối sống, yếu tố di truyền và các bệnh lý khác:

• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính gây ra suy hô hấp. Thuốc lá chứa các chất hóa học độc hại có thể gây ra viêm và tổn thương cho phế quản và phế nang, dẫn đến việc suy giảm chức năng phổi.

• Nhiễm khuẩn huyết là nguyên nhân phổ biến nhất của Hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (Acute respiratory distress syndrome – ARDS).
• Chấn thương ở đầu, ngực hoặc các chấn thương nặng khác do tai nạn, té ngã làm tổn thương trực tiếp phổi hoặc vùng não kiểm soát nhịp thở.
• Ô nhiễm không khí: Tiếp xúc với ô nhiễm không khí, như khói xe, khói công nghiệp, và khói thuốc lá trên không gian mở, có thể gây ra viêm và tổn thương cho phế quản và phế nang, dẫn đến suy giảm chức năng phổi.
• Môi trường làm việc: Tiếp xúc với các chất hóa học độc hại và bụi mịn trong môi trường làm việc như hóa chất, khói, bụi gỗ, và bụi amiăng có thể gây ra các vấn đề hô hấp và suy giảm chức năng phổi.
• Di truyền: Các yếu tố di truyền có thể góp phần vào việc phát triển bệnh suy hô hấp. Các loại bệnh như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và hen suyễn (Asthma) có thể được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
• Bệnh lý khác: Các bệnh lý như viêm phổi, viêm phế quản, bệnh màng phổi và bệnh phổi fibrosis có thể gây ra suy hô hấp do tổn thương phế quản và phế nang.
• Tuổi tác: Tuổi tác là một yếu tố rủi ro cho việc phát triển bệnh suy hô hấp do sự giảm dần của chức năng phổi và hệ thống hô hấp liên quan đến quá trình lão hóa.

Cách chăm sóc người bị bệnh suy hô hấp như thế nào?

Nhớ rằng việc chăm sóc người bệnh suy hô hấp đòi hỏi sự chăm sóc toàn diện từ cả gia đình và người chăm sóc chuyên nghiệp. Hãy luôn hỏi ý kiến của bác sĩ nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc lo lắng nào. Dưới đây là số số lưu ý mà người nhà cần quan tâm trong việc chăm sóc người suy hô hấp:

• Mức oxy và cacbon đi-ô-xít cần một thời gian dài mới khôi phục về trạng thái bình thường. Do đó, người bệnh cần thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày một cách chậm hơn, tránh làm các triệu chứng khó thở tái diễn.
• Bỏ thói quen hút thuốc lá là cách phòng tránh các bệnh lý đường hô hấp cho bản thân, gia đình và những người xung quanh.
• Sử dụng máy tạo ẩm hoặc đặt một bát nước ở gần bếp lửa để giữ cho không khí không quá khô. 
• Độ ẩm quá cao hoặc quá thấp đều có thể gây khó chịu cho người bệnh suy hô hấp. Sử dụng thiết bị đo độ ẩm và điều chỉnh nó cho phù hợp.
• Hãy giúp họ vệ sinh cá nhân, thay đổi nền, giữ gọn tóc, và giúp họ vận động nhẹ nhàng để duy trì sự linh hoạt.
• Theo dõi các triệu chứng như khó thở, ho, ho có đờm, và cảm giác mệt mỏi. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
• Đôi khi, việc bệnh nhân cảm thấy cô đơn hoặc lo lắng có thể làm tăng thêm căng thẳng và khó thở. Hãy dành thời gian để lắng nghe và cung cấp sự ủng hộ tinh thần cho họ.
• Đảm bảo họ có chế độ dinh dưỡng cân đối và phong phú, uống đủ nước, và tránh các thực phẩm hoặc chất gây kích ứng. 
• Đảm bảo rằng họ tuân thủ lịch trình điều trị, bao gồm việc sử dụng thuốc đúng cách và tham gia các buổi kiểm tra y tế định kỳ.
• Sự lạc quan và tích cực có thể giúp nâng cao tinh thần và sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Việc chăm sóc người bệnh suy hô hấp đòi hỏi sự chú ý đặc biệt để đảm bảo họ được thoải mái và an toàn. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng trong việc chăm sóc người bệnh suy hô hấp.

Lưu ý quan trọng trong việc chăm sóc người bệnh suy hô hấp

• Theo dõi các biểu hiện của suy hô hấp như khó thở, ho, ho có đờm, mệt mỏi, hoặc cảm giác khó chịu khác. Ghi chép lại các biểu hiện này và báo cáo cho bác sĩ nếu có bất kỳ sự thay đổi nào.
• Hãy giúp người bệnh tìm vị trí thoải mái nhất khi nằm, có thể là đặt gối dưới đầu hoặc sau lưng để hỗ trợ cho việc hít thở.
• Nếu người bệnh cần sử dụng máy oxy, hãy học cách sử dụng và điều chỉnh máy đúng cách. Đảm bảo luôn có đủ lượng oxy trong bình và kiểm tra máy thường xuyên. 
• Sử dụng máy tạo ẩm hoặc đặt một bát nước ở gần bếp lửa để giữ cho không khí không quá khô, điều này giúp làm dịu các đường hô hấp.
• Hỗ trợ người bệnh trong việc thở bằng cách sử dụng các thiết bị hỗ trợ như ống dẫn khí hoặc máy hít thở.

• Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá, bụi bẩn, hoặc các chất gây kích ứng khác có thể làm trầm trọng hơn tình trạng suy hô hấp.
• Da của người bệnh suy hô hấp có thể trở nên khô và dễ bị tổn thương. Hãy giữ da của họ luôn sạch sẽ và ẩm mịn bằng cách sử dụng kem dưỡng da và bôi thêm dầu hoặc kem chống nứt da nếu cần thiết.
• Hỗ trợ người bệnh trong việc thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân như tắm rửa, thay đổi quần áo, và làm sạch môi trường sống.
• Hãy hỗ trợ và động viên người bệnh suy hô hấp để giữ cho tinh thần của họ lạc quan và tích cực.

Hãy đến ngay cơ sở y tế khi có các triệu chứng bất thường ở đường hô hấp trong quá trình chăm sóc bệnh nhân. Thông qua thăm khám, chẩn đoán và các phương pháp cận lâm sàng xác định tình trạng và mức độ bệnh, bác sĩ sẽ có tư vấn hướng điều trị phù hợp giúp giải quyết các triệu chứng, ngăn ngừa nguy cơ suy phổi xảy ra.