Hội chứng ruột kích thích: Hiểu biết và cách chăm sóc

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn tiêu hóa phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người trên toàn thế giới. Với các triệu chứng khó chịu và đôi khi gây đau đớn, việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị IBS là vô cùng cần thiết. Bài viết này Pharmacity sẽ cung cấp cho bạn những thông tin quan trọng nhất về hội chứng IBS nhé.

Nguyên nhân gây ra IBS

Hội chứng ruột kích thích là một tình trạng phức tạp với nhiều nguyên nhân tiềm ẩn. Nguyên nhân gây ra IBS vẫn chưa được xác định rõ nhưng các yếu tố dưới đây có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

• Tâm lý bất ổn: stress, căng thẳng là một trong những nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích. Lúc này, các hoạt động của hệ tiêu hóa đều bị suy giảm, thức ăn không được hấp thụ hoàn toàn.
• Rối loạn nội tiết tố: gây ra sự thay đổi bất thường hormone, từ đó gây ra việc rối loạn chức năng hệ tiêu hóa, tăng cao khả năng bị thay đổi nhu động ruột dẫn đến hội chứng ruột kích thích.
• Rối loạn nhu động ruột: Sự co thắt bất thường của các cơ trong ruột có thể gây ra các triệu chứng của IBS. Các cơ này có thể co bóp mạnh hơn hoặc yếu hơn bình thường, dẫn đến tiêu chảy hoặc táo bón.
• Tăng nhạy cảm của ruột: Một số người có ruột nhạy cảm hơn, phản ứng mạnh mẽ với các kích thích bình thường như ăn uống hoặc căng thẳng, gây ra đau bụng và khó chịu.
• Thay đổi trong vi sinh vật đường ruột: Sự mất cân bằng vi khuẩn trong ruột cũng được xem là một yếu tố gây ra IBS. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng những người mắc IBS có số lượng vi khuẩn có lợi ít hơn so với người bình thường.
• Thực phẩm: Chế độ ăn ít chất xơ, nhiều thịt , cá và các loại thực phẩm khó tiêu. Cùng với thói quen ăn uống không đúng giờ hoặc bỏ bữa cũng đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh
• Di truyền: Tiền sử gia đình có người bị bệnh tiêu hóa cũng là một yếu tố làm tăng cao nguy cơ nhạy cảm của đường ruột khiến bạn dễ bị hội chứng ruột kích thích hơn những người khác
• Tác dụng phụ của thuốc: Uống thuốc trong thời gian dài sẽ gây ảnh hưởng xấu đến đường ruột, giảm hiệu suất tiêu hóa và làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích
• Nhiễm khuẩn đường tiêu hóa: Đường ruột bị nhiễm khuẩn và kí sinh trùng sẽ dẫn đến các tình trạng khó chịu như: đau bụng, tiêu chảy,…Ngoài ra đây còn là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích.

Triệu chứng phổ biến IBS

Triệu chứng của hội chứng ruột kích thích rất đa dạng và có thể thay đổi theo từng người. Dưới đây là những triệu chứng phổ biến nhất của IBS:

• Đau bụng: Đây là triệu chứng chính và phổ biến nhất của IBS. Đau thường xuất hiện ở vùng bụng dưới và có thể giảm bớt sau khi đi tiêu.
• Thay đổi thói quen đi tiêu: IBS có thể gây ra tiêu chảy, táo bón hoặc xen kẽ giữa hai tình trạng này. Một số người có thể cảm thấy muốn đi tiêu ngay sau khi ăn.
• Đầy hơi và chướng bụng: Nhiều người bị IBS cảm thấy bụng căng và đầy hơi, điều này thường liên quan đến sự tích tụ khí trong ruột.
• Cảm giác đi tiêu không hết: Sau khi đi tiêu, người bị IBS thường cảm thấy ruột vẫn còn đầy và muốn đi tiêu thêm.
• Chất nhầy trong phân: Một số người có thể thấy có chất nhầy trong phân của họ.

Các phương pháp điều trị IBS hiệu quả

Mặc dù không có phương pháp chữa trị hoàn toàn cho hội chứng ruột kích thích nhưng có nhiều cách giúp kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là một số phương pháp điều trị hiệu quả:

Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống

• Bổ sung chất xơ hòa tan như yến mạch, cà rốt, đậu hà lan, táo, những hoa quả thuộc họ cam quýt có thể giúp làm giảm triệu chứng chung của hội chứng ruột kích thích, nên chia nhỏ bữa ăn. Tránh ăn thức ăn chiên xào, cay nóng hoặc những thực phẩm chứa nhiều chất xơ không hòa tan làm trầm trọng thêm các triệu chứng khó tiêu, đau quặn bụng…cắt giảm đồ uống có chứa caffeine kích thích đường ruột.
• Ăn uống đúng giờ và không bỏ bữa: Việc duy trì một thói quen ăn uống đều đặn có thể giúp kiểm soát triệu chứng IBS.
• Cung cấp đủ nước cho cơ thể: Nên uống ít nhất 2 lít nước/ngày

Giảm căng thẳng, stress

• Tập hít thở sâu: Biện pháp này giúp người bệnh ổn định tâm lý và hỗ trợ nhu động ruột hoạt động tốt hơn.
• Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày: Đi bộ, yoga, thiền… là những hình thức vận động tốt cho người bệnh.
• Tâm lý trị liệu: Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) và các phương pháp trị liệu tâm lý khác có thể giúp người bệnh quản lý căng thẳng và lo âu, từ đó giảm nhẹ triệu chứng IBS.

Điều trị bằng thuốc

Nếu xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng, cần thăm khám bác sĩ để được điều trị triệu chứng bằng các loại thuốc: 

• Thuốc giảm đau và chống co thắt đại tràng: Hạn chế những cơn co thắt bụng và quặn bụng
• Thuốc nhuận tràng: Cải thiện tình trạng táo bón, làm mềm phân, dễ đi tiêu
• Thuốc chống trầm cảm: ổn định tâm lý cho người bệnh
• Thuốc cầm tiêu chảy: Giảm số lần đi tiêu, cải thiện triệu chứng tiêu chảy

Sử dụng men vi sinh (probiotics)

 Men vi sinh có thể giúp cải thiện hệ vi khuẩn đường ruột và giảm triệu chứng IBS ở một số người.

Liệu pháp dinh dưỡng

Làm việc với chuyên gia dinh dưỡng để xác định và tránh các thực phẩm gây triệu chứng có thể là một phần quan trọng trong quản lý IBS.

Châm cứu

Một số nghiên cứu cho thấy châm cứu có thể giúp giảm triệu chứng IBS ở một số người.

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một tình trạng phức tạp và đa dạng, nhưng với sự hiểu biết đúng đắn và các phương pháp điều trị phù hợp, người bệnh có thể kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Quan trọng là mỗi người cần tìm ra phương pháp điều trị và quản lý phù hợp nhất với mình. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp vấn đề về IBS, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn và hỗ trợ kịp thời. Điều này không chỉ giúp giảm bớt các triệu chứng mà còn mang lại cuộc sống khỏe mạnh và thoải mái hơn.