Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng thường gặp hơn ở những người có thói quen sống không lành mạnh và tiền sử gia đình. Khi có các triệu chứng cảm cúm, sổ mũi dài ngày không chữa khỏi, người bệnh nên đi khám kiểm tra tai mũi họng để được loại trừ ung thư vòm họng.

Ung thư vòm họng là gì?

Ung thư vòm họng còn được gọi là ung thư biểu mô vòm họng, là một loại ung thư hiếm gặp. 

Nó ảnh hưởng đến mô nối sau mũi với sau miệng. Khu vực này được gọi là vòm họng và nó nằm ngay phía trên vòm miệng, ở đáy hộp sọ của bạn. Khi bạn hít vào bằng mũi, không khí sẽ đi qua mũi, vòm họng và vào cổ họng trước khi đến phổi.

Ung thư vòm họng bắt đầu khi các tế bào bất thường trong vòm họng của bạn bắt đầu phát triển ngoài tầm kiểm soát và hình thành các khối u ung thư có thể lan đến các hạch bạch huyết, gan, phổi và xương.

Chú thích: Ung thư vòm họng bắt đầu ở vòm họng của bạn (phần màu vàng). Nó bắt đầu khi các tế bào bất thường trong vòm họng của bạn nhân lên và hình thành các khối u ung thư (hình nhỏ) có thể lan đến gan, phổi và xương của bạn.

Ung thư vòm họng được chia là 4 giai đoạn. Các giai đoạn ung thư vòm họng được xác định bởi kích thước và vị trí của khối u cũng như mức độ lan rộng của các tế bào ung thư.

• Giai đoạn 0: Ung thư chỉ ảnh hưởng đến lớp tế bào trên cùng bên trong vòm họng của bạn.
• Giai đoạn 1: Khối u đã phát triển vào các cấu trúc lân cận, chẳng hạn như phía sau cổ họng hoặc khoang mũi của bạn.
•  Giai đoạn 2: Ung thư đã lan đến một hoặc nhiều hạch bạch huyết ở một bên cổ của bạn.
• Giai đoạn 3: Ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết ở hai bên cổ của bạn.
• Giai đoạn 4: Khối u đã lan đến hộp sọ, mắt, dây thần kinh sọ, tuyến nước bọt hoặc phần dưới cổ họng của bạn. Nó có thể đã lan đến những vùng xa hơn trên cơ thể bạn như phổi hoặc gan.

Trong hầu hết các trường hợp, những người bị ung thư vòm họng sẽ nhận thấy một khối u ở sau gáy. Có thể có một hoặc nhiều cục u và chúng thường không gây đau đớn. Những khối này xuất hiện khi ung thư lan đến các hạch bạch huyết ở cổ của bạn và khiến chúng sưng lên.

Một số triệu chứng ban đầu của ung thư vòm họng như:

• Ù tai , hoặc ù tai
• Mất thính lực 
• Một cảm giác đầy trong tai của bạn
• Nhiễm trùng tai không biến mất
• Nhức đầu 
• Nghẹt mũi 
• Chảy máu cam 
• Khó mở miệng
• Đau mặt
• Tê mặt
• Khó thở hoặc nói

Nhiều triệu chứng ban đầu của ung thư vòm họng giống như triệu chứng của các bệnh khác. Có một hoặc nhiều triệu chứng này không có nghĩa là bạn bị ung thư vòm họng. Nhưng bạn hãy đến bệnh viện để khám và được tư vấn bởi bác sĩ nếu bạn có các triệu chứng kéo dài hơn hai tuần hoặc triệu chứng lặp lại thường xuyên.

Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư

Các kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ suy dinh dưỡng ở các bệnh nhân ung thư dao động từ 20 – 80% và làm tăng nguy cơ bất lợi trong quá trình điều trị bệnh; tăng nguy cơ mắc các bệnh khác; tăng thời gian nằm viện, chi phí điều trị bệnh cũng như tỷ lệ tử vong.

Đối với người khỏe mạnh, một chế độ ăn cân đối, hợp lý đã rất quan trọng, cần thiết, và đối với người bệnh ung thư lại càng quan trọng hơn. Bởi bệnh tật và liệu trình điều trị làm thay đổi thói quen ăn uống, thay đổi tính thích nghi của cơ thể đối với thức ăn và dinh dưỡng.

Dinh dưỡng đủ

• Ngăn ngừa sụt cân, giảm suy dinh dưỡng trong bệnh viện
• Đạt và duy trì cân nặng cơ thể ở mức tối ưu
• Tăng hiệu quả trong điều trị ung thư.
• Nâng cao sức đề kháng.
• Giúp mau hồi phục và chóng lành vết thương.
• Nâng cao chất lượng cuộc sống

Dinh dưỡng đúng

• Điều trị bệnh
• Phòng biến chứng: các phương pháp điều trị ung thư như phẫu thuật, hóa chất, xạ trị nhằm tiêu diệt tế bào ung thư đều có tác dụng phụ gây chán ăn, thay đổi cân nặng, khô miệng, nôn, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, mệt mỏi, suy kiệt…

Do đó, chế độ ăn hợp lý đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát các tác dụng phụ của điều trị. Bởi vậy, cần coi ăn uống như là THUỐC điều trị bệnh cả khi nằm viện và ra viện.

Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư vòm họng

Xạ trị ung thư vòm họng có thể làm cho cổ họng của bạn rất đau. Bạn có thể gặp khó khăn khi nuốt trong một thời gian. Điều này có thể rất khó giải quyết và có thể khiến bạn thất vọng. Nó thường trở nên tốt hơn trong vòng một tháng sau khi kết thúc điều trị. Nhưng đối với một số người có thể mất nhiều thời gian hơn.

Bệnh nhân ung thư vòm họng nếu còn nuốt được thì nên ăn mềm (cháo/súp, xay nhỏ) ngay từ khi được phát hiện bệnh để tránh làm tổn thương khối u hoặc tổ chức xung quanh, chia nhỏ bữa ăn, ăn nhiều nhất có thể bất cứ lúc nào muốn ăn và ăn ngon miệng. Cần gặp chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn và xây dựng chế độ ăn phù hợp với tình trạng bệnh và tình trạng dinh dưỡng. Thức ăn phải đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Trong trường hợp khối u làm hẹp gây khó nuốt, không nuốt được, tổn thương do xạ trị hoặc bệnh nhân chỉ ăn dưới 60% nhu cầu dinh dưỡng thì nên mở thông dạ dày để nuôi dưỡng càng sớm càng tốt. Tránh để đến khi suy dinh dưỡng hoặc giảm cân mất kiểm soát mới mở thông dạ dày thì việc nuôi dưỡng trở nên khó khăn hơn.

Bổ sung vi chất dinh dưỡng là cần thiết với các bệnh nhân ung thư nói chung. Việc bổ sung vi chất dinh dưỡng cần có tư vấn của bác sĩ điều trị hoặc bác sĩ dinh dưỡng. Bên cạnh việc bổ sung đủ dinh dưỡng thì hoạt động thể lực mức độ vừa phải và giữ cho tinh thần thoải mái cũng giúp cho việc điều trị bệnh đạt hiệu quả hơn.