Tiểu đường hay còn gọi đái tháo đường là loại bệnh ngày càng trở nên phổ biến ở người trên 40 tuổi và đang có xu hướng trẻ hóa. Bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm khó lường, hãy cùng Pharmacity tìm hiểu ngay.
Bệnh tiểu đường là gì? Có những loại nào?
Tiểu đường (hay còn gọi là đái tháo đường) là một bệnh mạn tính xảy ra khi tuyến tụy không sản xuất đủ insulin (insulin là một loại hormone điều chỉnh lượng đường trong máu) hoặc khi cơ thể không thể sử dụng hiệu quả insulin.
Tăng đường huyết là một dấu hiệu phổ biến của bệnh đái tháo đường không kiểm soát được và theo thời gian dẫn đến tổn thương nghiêm trọng đến nhiều hệ thống của cơ thể, đặc biệt là các dây thần kinh và mạch máu.
Phân loại bệnh tiểu đường
Có 03 loại bệnh tiểu đường thường gặp bao gồm: tiểu đường type 1, tiểu đường type 2 và tiểu đường thai kỳ.
- Tiểu đường type 1: Hay còn gọi là tiểu đường phụ thuộc insulin, người mắc bệnh bị thiếu insulin do tế bào beta của tuyến tụy bị phá hủy gây giảm tiết insulin hoặc không tiết ra insulin. Tiểu đường type 1 hiếm gặp hơn type 2 và thường xảy ra ở người trẻ.
- Tiểu đường type 2: Hay còn gọi là tiểu đường không phụ thuộc insulin, cơ thể người mắc bệnh vẫn có khả năng sản xuất insulin nhưng insulin không thể chuyển hóa (điều hòa) được lượng đường trong máu, do giảm chức năng của tế bào beta tuyến tụy tiến triển trên nền tảng kháng insulin. Hầu hết những người bị đái tháo đường thuộc tuýp 2, chiếm khoảng 90% đến 95% tổng số.
- Tiểu đường thai kỳ: Do tình trạng kháng insulin xảy ra trong quá trình mang thai, thường xuất hiện ở phụ nữ mang thai tuần thứ 24 trở lên và không có bằng chứng về đái tháo đường loại 1 hoặc loại 2 trước đó.
Ngoài ra, còn có bệnh tiểu đường thứ phát do các nguyên nhân như khiếm khuyết về gen, tiểu đường do các bệnh lý nội khoa hoặc do sử dụng thuốc, sử dụng hoá chất như glucocorticoid, điều trị HIV/AIDS hoặc sau cấy ghép mô,…
Dấu hiệu nhận biết bệnh tiểu đường sớm
Tiểu đường là một loại bệnh mãn tính, tuy nhiên nếu được phát hiện sớm, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh một cách hiệu quả, chủ động ứng phó với các biến chứng của bệnh.
- Khát nước nhiều, đi tiểu thường xuyên: Một trong những dấu hiệu sớm của bệnh tiểu đường là thường xuyên khát nước và đi tiểu nhiều hơn bình thường. Đối với người bị tiểu đường, lượng đường trong máu bị đẩy lên cao và thận không thể hấp thụ tất cả trở lại khiến cơ thể tạo ra nhiều nước tiểu, đồng thời cơ thể mất nước và cần bổ sung nhiều nước hơn.
- Cảm thấy đói và mệt: Khi cơ thể cần chuyển đổi thức ăn bạn ăn thành glucose để cung cấp năng lượng cho các tế bào. Các tế bào cần đến insulin để có thể hấp thụ glucose, vì vậy nếu không có đủ insulin cần thiết, năng lượng cạn kiệt khiến cơ thể cảm thấy đói dữ dội và mệt.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân: Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết bệnh tiểu đường sớm là sụt cân. Người bệnh ăn nhiều và uống nhiều nhưng cân nặng giảm, do cơ thể không có khả năng chuyển hóa glucose và gầy ốm nhiều vì cơ thể phải sử dụng các nhiên liệu thay thế được lưu trữ trong cơ và chất béo, và mất nước do đi tiểu thường xuyên.
- Mắt có dấu hiệu mờ: Lượng đường trong máu tăng cao gây ảnh hưởng đến thần kinh và mạch máu của đáy mắt, võng mạc khiến giảm thị lực, hình ảnh mờ nhạt dần, không rõ.
- Vết thương lâu lành: Dấu hiệu thường gặp ở bệnh đái tháo đường type 2, lượng đường tăng cao theo thời gian sẽ ảnh hưởng đến lưu lượng máu của toàn bộ cơ thể, gây tổn thương hệ thần kinh, vì vậy vết thương thường lâu lành hơn bình thường.
- Da bị khô, ngứa: Khi ở giai đoạn sớm, người bị bệnh tiểu đường gặp các vấn đề về da như da bị khô, ngứa hoặc xuất hiện các mảng da thâm nám, sạm do nồng độ insulin trong máu tăng lên.
Tiểu đường thai kỳ thường không có dấu hiệu rõ ràng, phổ biến nhất là người bệnh cảm thấy khát nước hơn và đi tiểu nhiều hơn bình thường. Tiểu đường thai kỳ có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho mẹ và bé, vì vậy phụ nữ mang thai hãy làm xét nghiệm tiểu đường thai kỳ từ tuần thai thứ 24 – 28 để phát hiện và có biện pháp can thiệp kịp thời, đảm bảo an toàn.
Nguyên nhân gây nên bệnh tiểu đường
Tiểu đường type 1, nguyên nhân do các yếu tố di truyền, do hệ miễn dịch suy giảm hoặc do môi trường tác động.
Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường type 2 có thể do di truyền, người có thể trạng béo phì và ít vận động.
Phương pháp điều trị bệnh tiểu đường
Khi được kiểm tra và xác định bị bệnh tiểu đường, người bệnh được hướng dẫn chế độ ăn uống lành mạnh, hoạt động thể thao giúp kiểm soát lượng đường trong máu.
- Đối với tiểu đường type 1, người bệnh được chỉ định dùng insulin trong suốt quãng đời còn lại vì cơ thể đã không còn khả năng tự sản xuất insulin.
- Đối với tiểu đường type 2, duy trì chế độ dinh dưỡng và tập luyện để kiểm soát lượng đường kết hợp sử dụng thêm thuốc uống hoặc tiêm theo chỉ định để ổn định lượng đường trong máu.
- Đối với tiểu đường thai kỳ, mẹ cần hạn chế ăn tinh bột, chia nhỏ bữa ăn, bổ sung thức ăn nhiều chất xơ, rau tươi, ít chất béo và áp dụng điều trị bệnh theo hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ.
Gợi ý biện pháp phòng ngừa bệnh tiểu đường
Quá trình nghiên cứu cho thấy, chưa có cách ngăn ngừa bệnh đái tháo đường type 1, hầu như người mắc bệnh do tiền sử gia đình có người mắc bệnh hoặc do yếu tố môi trường.
Trong khi đó, để phòng ngừa bệnh tiểu đường bạn cần duy trì cân nặng hợp lý, ít ăn chất béo, bổ sung nhiều chất xơ, hạn chế đường và tinh bột, luyện tập thể dục thể thao thường xuyên.
Không chỉ ngăn ngừa bệnh, các cách trên giúp kiểm soát được tình trạng bệnh khi bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường type 2.
Không chỉ riêng người lớn tuổi, bệnh tiểu đường có thể gặp ở mọi đối tượng và ngày càng trẻ hóa. Vì vậy, nếu bạn nhận thấy cơ thể có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh tiểu đường kể trên, hãy đến bệnh viện để được xét nghiệm đường huyết, khám sàng lọc và phát hiện sớm, điều trị kịp thời.
Đồng thời, theo dõi sức khỏe định kỳ theo chỉ định của bác sĩ nhằm kiểm soát và nhận biết các dấu hiệu nguy cơ, biến chứng nguy hiểm do bệnh tiểu đường gây ra.
Nguồn: Tổng hợp
Bạn có thể xem thêm:
- Bí quyết sống khỏe cho bệnh nhân đái tháo đường
- Ăn trái cây tươi giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
- Một số thực phẩm nên tránh ở người đái tháo đường
