Ung thư tuyến giáp thường có tiên lượng tốt với khả năng điều trị khỏi bệnh cao nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm và can thiệp điều trị kịp thời, đúng phương pháp. Tuy nhiên, ung thư vẫn có nguy cơ tái phát trở lại sau khi bệnh nhân đã hoàn thành xong quá trình điều trị, ngay cả khi việc điều trị bệnh đã kết thúc từ 10 năm hay 20 năm trước đó. Vì thế, cần lưu ý các yếu tố nguy cơ gây tái phát và cách phòng ngừa ung thư tuyến giáp là rất quan trọng.
Yếu tố nguy cơ gây tái phát ung thư tuyến giáp
Số liệu từ các nghiên cứu cho thấy, u tuyến giáp sau mổ có tỷ lệ tái phát thấp (khoảng 30%). Các trường hợp ghi nhận tái phát chủ yếu diễn ra ở các bệnh nhân có u ác tính (ung thư). Bệnh nhân có u lành tính hiếm khi xảy ra tái phát sau mổ. Trong đó, tỷ lệ tái phát tại vùng cổ chiếm khoảng 80%, còn lại là tái phát tại các cơ quan khác như gan, xương phổi…
Yếu tố nguy cơ gây tái phát ung thư tuyến giáp
- Tiền sử gia đình: Những người có người thân trong gia đình mắc bệnh ung thư tuyến giáp có nguy cơ tái phát cao hơn.
- Đột biến gen: Một số đột biến gen có thể làm tăng nguy cơ tái phát ung thư tuyến giáp.
- Không tuân thủ điều trị: Việc không tuân thủ các chỉ dẫn điều trị, chẳng hạn như không tái khám định kỳ, không uống thuốc theo chỉ định có thể làm tăng nguy cơ tái phát.
- Tuyến giáp không được loại bỏ hoàn toàn: Nếu trong quá trình phẫu thuật, tuyến giáp không được loại bỏ hoàn toàn, các tế bào ung thư còn sót lại có thể phát triển lại.
Biến chứng của ung thư tuyến giáp
Ung thư tuyến giáp có thể gây ra các biến chứng do sự chèn ép và/hoặc xâm nhập vào các mô xung quanh.
- Khó nuốt và khó thở: Khi khối u phát triển, nó có thể chèn ép vào thực quản và khí quản, gây khó khăn trong việc nuốt và thở.
- Khản tiếng: Khối u có thể ảnh hưởng đến dây thanh quản, gây ra tình trạng khản tiếng hoặc mất tiếng.
- Di căn: Ung thư tuyến giáp có thể di căn đến các cơ quan khác như phổi và xương, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng hơn.
Bên cạnh đó, việc điều trị phẫu thuật ung thư tuyến giáp cũng có thể gây ra các biến chứng. Điều này một phần là do việc giải phẫu cổ có thể gây ra sự thay đổi.
Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm:
- Suy giáp.
- Chứng khó nuốt do tổn thương dây thần kinh thanh quản trên.
- Liệt dây thanh do tổn thương dây thần kinh thanh quản tái phát.
- Suy tuyến cận giáp do cắt bỏ tuyến cận giáp.
Dùng thuốc phóng xạ có thể có những hậu quả sau:
- Viêm tuyến giáp do bức xạ và nhiễm độc giáp thoáng qua ở những bệnh nhân đã trải qua phẫu thuật cắt tiểu thùy đơn giản.
- Buồn nôn, nôn, chán ăn và đau đầu (không phổ biến).
- Xơ phổi ở những bệnh nhân có di căn phổi lớn.
- Phù não ở bệnh nhân di căn não.
- Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, thiểu sản huyết thoáng qua hoặc kinh nguyệt không đều.
- Tăng nhẹ nguy cơ mắc bệnh bạch cầu hoặc ung thư biểu mô vú và bàng quang.
- Biến chứng nghiêm trọng nhất là di căn và tử vong. Các vị trí di căn thường xuyên nhất là phổi và xương, sau đó là não và gan. Khối u cũng có thể di căn đến các vị trí khác trên cơ thể.
Cách ngăn ngừa ung thư tuyến giáp tái phát
Sau khi điều trị u tuyến giáp, bệnh nhân cần tuân thủ các lời khuyên và hướng dẫn từ bác sĩ để đảm bảo hồi phục tốt nhất và duy trì sức khỏe. Để ngăn ngừa u tuyến giáp tái phát sau khi điều trị, bệnh nhân có thể thực hiện một số biện pháp và thay đổi lối sống sau đây:
- Tái khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ: Bằng việc đi tái khám định kỳ sau khi điều trị ung thư tuyến giáp, bệnh nhân sẽ được bác sĩ theo dõi và đánh giá một cách chính xác tình trạng sức khỏe cũng như khả năng tái phát bệnh. Đồng thời, người bệnh cũng cần chú ý tự theo dõi và phát hiện sớm những triệu chứng gợi ý bệnh ung thư tuyến giáp tái phát để đi thăm khám, kiểm tra và có kế hoạch điều trị kịp thời.
- Chế độ dinh dưỡng lành mạnh: đảm bảo chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, ăn đúng, đủ bữa và hợp vệ sinh. Trong chế độ dinh dưỡng cần tăng cường trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế sử dụng rượu, bia, thịt đỏ, thức ăn đã được chế biến sẵn, các loại đồ ăn cay, nóng nhiều dầu mỡ
- Duy trì lối sống tích cực: Không hút thuốc lá, hạn chế bia rượu. Nên dành thời gian cho việc duy trì tập thể dục thể thao vừa sức mỗi ngày. Kiểm soát cân nặng ở một mức phù hợp, tránh xảy ra tình trạng thừa cân, béo phì.
Giữ tinh thần tích cực, lạc quan, tránh bị stress, lo âu cũng có thể đóng góp vào việc giúp bệnh nhân ngăn ngừa nguy cơ ung thư tuyến giáp tái phát.
- Tuân thủ điều trị và uống thuốc theo chỉ định: Đảm bảo tuân thủ đúng các chỉ dẫn của bác sĩ, uống thuốc đúng liều và đúng giờ. Điều này giúp kiểm soát bệnh tốt hơn và giảm nguy cơ tái phát.
- Theo dõi và kiểm tra nồng độ hormone tuyến giáp: Việc kiểm tra định kỳ nồng độ hormone tuyến giáp giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.
Ung thư tuyến giáp tuy có thể được điều trị hiệu quả, nhưng nguy cơ tái phát vẫn là một thách thức lớn. Việc nắm rõ các yếu tố nguy cơ, biến chứng và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bạn giảm nguy cơ tái phát và duy trì sức khỏe tốt. Hãy luôn lắng nghe cơ thể mình và không ngần ngại tham khảo ý kiến bác sĩ khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp những thông tin hữu ích cho độc giả. Hãy chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe của bản thân. Nếu có điều kiện, nên tầm soát ung thư định kỳ để bảo vệ sức khỏe một cách tối ưu nhất.
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
