Viêm họng là “vị khách” thường xuyên ghé thăm mỗi khi thời tiết thay đổi, ảnh hưởng đến cả trẻ em và người lớn. Bệnh gây ra cảm giác khó chịu, đau rát ở cổ họng, khiến cơ thể mệt mỏi, ảnh hưởng đến sinh hoạt và công việc.
Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị viêm họng sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về căn bệnh phổ biến này.
Bệnh viêm họng là gì?
Viêm họng là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc họng và hầu, thường do nhiễm khuẩn hoặc nhiễm virus gây ra. Khi bị bệnh, bạn sẽ cảm thấy đau rát ở cổ họng, đặc biệt là khi nuốt. Thông thường, bệnh sẽ tự khỏi hẳn sau một tuần, mà không để lại biến chứng gì. Đối với những trường hợp nặng, bệnh có thể gây viêm amidan. Bệnh có thể tồn tại ở dạng cấp tính hay mãn tính.
Nguyên nhân gây ra bệnh viêm họng và triệu chứng
Đây là chứng bệnh thường gặp và xảy ra do nhiều yếu tố, thông thường bệnh phát sinh nhiều nhất khi vào mùa đông có tiết trời hanh khô.
Do virus, vi khuẩn:
Khoảng 80% các loại virus có khả năng cao gây viêm họng như: virus cúm A và virus cúm B, coronavirus và parainfluenza virus,… thường gây lở loét lạnh. Ngoài ra một số loại vi khuẩn: phế cầu, tụ cầu và nguy hiểm nhất là liên cầu khuẩn β tan huyết trong nhóm A gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Yếu tố môi trường: Ô nhiễm không khí, khói thuốc lá, hóa chất.
Do các yếu tố khác:
- Chất kích thích hoặc chất gây dị ứng như: thuốc lá, rượu bia, thuốc xịt chứa hóa chất, đồ ăn cay nóng,… làm cháy lớp lót ở niêm mạc họng dẫn đến viêm.
- Thời tiết nóng bức sử dụng máy điều hòa nhiệt độ nhiều, khi nhiệt độ thay đổi đột ngột khiến cơ thể không thích nghi kịp, nên dễ gây viêm họng.
- Bệnh trào ngược dạ dày thực quản: Do axit dạ dày trào ngược lên thực quản nên khi bị bệnh này, cổ họng bạn sẽ luôn cảm thấy nóng rát.
- Nhiễm HIV: Những người bị nhiễm HIV thường có hệ thống miễn dịch suy yếu. Do đó, họ dễ bị vi khuẩn tấn công và gây viêm họng mãn tính hoặc tái phát do nhiễm trùng.
- Khối u tồn tại ở cổ họng, lưỡi có thể khiến bạn bị bệnh này.
Triệu chứng phổ biến của viêm họng có thể bao gồm:
- Đau rát, ngứa họng
- Khó nuốt
- Sưng và đỏ tại vùng hầu họng
- Sốt
- Ho khan
- Mệt mỏi
Các loại viêm họng thường gặp và cách nhận biết
Viêm họng cấp tính
Viêm họng cấp tính là loại bệnh khá phổ biến, có thể xuất hiện riêng biệt nhưng thường xuất hiện cùng với các bệnh viêm VA, viêm amidan, phát ban, cúm, sởi, bạch hầu, ho gà, vincent, tinh hồng nhiệt hoặc một số bệnh về máu. Bệnh dễ lây khi tiếp xúc qua đường dịch mũi, họng hay nước bọt. Trên lâm sàng thường phân ra hai loại là: viêm họng đỏ và viêm họng trắng.
Viêm họng cấp tính là dạng bệnh rất hay gặp trong mùa lạnh. Các bác sĩ thường chẩn đoán viêm họng cấp dựa vào các triệu chứng toàn thân như cảm giác ớn lạnh, gai rét kèm theo nhức mỏi người (khi viêm họng do virus), xuất hiện Hội chứng nhiễm khuẩn như sốt, môi khô, lưỡi bẩn (khi viêm họng do vi khuẩn). Các triệu chứng cơ năng khác bao gồm họng đỏ, có mảng trắng hoặc mủ, sưng hạch bạch huyết với cảm giác khô rát và đau họng, nuốt đau nhói lên tai.
Giai đoạn đầu của viêm họng cấp có thể xuất hiện triệu chứng ho khan sau đó ho có đờm, có thể kèm theo khàn tiếng (nếu bị viêm lan xuống họng thanh quản).
Viêm họng mạn tính
Viêm họng mạn tính là tình trạng viêm lan tỏa ở họng, rất hay gặp và thường phối hợp với các bệnh viêm mũi, viêm xoang mạn tính hay đôi khi với viêm thanh, khí phế quản mạn tính. Viêm họng mạn tính được thể hiện dưới 3 hình thức: Xuất tiết, quá phát và teo. Thể điển hình là viêm họng mạn tính tỏa lan, viêm họng mạn tính khu trú gồm có viêm VA mạn tính và viêm amidan mạn tính.
Nguyên nhân chủ yếu do tiếp xúc lâu dài với các yếu tố kích thích như rượu, khói thuốc, hóa chất hoặc do viêm mũi xoang mạn tính, đặc biệt là viêm xoang sau. Ngoài ra còn do các vấn đề cơ địa như dị ứng, tạng khớp, suy gan, đái tháo đường.
Bác sĩ thường chẩn đoán viêm họng mạn tính dựa vào các triệu chứng toàn thân. Ví dụ điển hình là viêm họng mạn tính tỏa lan thường gây cho người bệnh cảm giác cay họng, khô họng, ngứa và vướng họng. Những cảm giác này rất rõ ràng vào buổi sáng lúc mới thức dậy. Bệnh nhân thường phải cố ho khạc, đằng hắng để làm long đờm; khi nuốt có cảm giác vướng và đau; ho húng hắng; giọng nói trầm đục. Những bệnh nhân có thói quen uống rượu, hút thuốc lá hoặc nói nhiều thì các triệu chứng trên lại tăng thêm.
Viêm họng xung huyết
Viêm họng xung huyết xuất hiện khá phổ biến trong thời điểm chuyển mùa. Thời tiết thay đổi thất thường khiến cơ thể không kịp thích ứng dễ bị ảnh hưởng đến sức khỏe, suy giảm sức đề kháng, dẫn đến hệ hô hấp bị tổn thương gây ra viêm họng xung huyết. Ngoài ra, bệnh còn thường gặp ở những người suy gan, rối loạn nội tiết, rối loạn dạ dày ruột. Đây là loại viêm họng khá nguy hiểm cần được nhanh chóng chữa trị.
Bệnh nhân mắc viêm họng xung huyết thường có cảm giác nóng cay trong họng kèm theo cơn ngứa, ho từng cơn. Cơn ho thường xuất hiện lúc bắt đầu đi ngủ. Để quá trình điều trị mang lại hiệu quả thì cần xác định đúng nguyên nhân để có phương pháp điều trị phù hợp.
Viêm họng giả mạc
Viêm họng giả mạc còn được gọi với tên khác là viêm họng bạch hầu, là một dạng bệnh viêm họng khá hiếm gặp. Nguyên nhân mắc bệnh viêm họng giả mạc là khi cơ thể bị tác động bởi trực khuẩn Klebs – Loeffler. Dấu hiệu nhận biết đặc trưng là tại vùng niêm mạc họng sẽ xuất hiện màng giả mạc với màu trắng xám, dày, bám chắc vào niêm mạc họng và rất khó bóc, có thể lan rộng xuống thanh quản, dễ gây biến chứng khó thở viêm thanh quản cấp. Người bệnh cũng có thể bị sốt cao trên 38,5 độ C. Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều độ tuổi khác nhau, tuy nhiên từ 2 – 7 tuổi là độ tuổi thường mắc bệnh nhất.
Viêm họng do liên cầu khuẩn
Viêm họng do liên cầu khuẩn là tình trạng họng đau rát do vi khuẩn Streptococcus gây ra. Bất kỳ độ tuổi, giới tính nào cũng đều có thể mắc viêm họng do liên cầu khuẩn. Tuy nhiên, độ tuổi mắc bệnh phổ biến nhất là ở trẻ từ 5 đến 15 tuổi. Thể viêm họng này rất nguy hiểm, nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng như viêm thận, viêm tai giữa cấp, áp xe amidan, sốt thấp khớp.
Người bệnh thường có các biểu hiện như nôn, đau đầu, amidan viêm to. Các triệu chứng thường nghiêm trọng hơn so với viêm họng do virus.
Các biểu hiện để nhận biết viêm họng do liên cầu khuẩn gồm họng đỏ, có mủ, sưng hạch bạch huyết.
Viêm họng là một bệnh lý phổ biến và có nhiều nguyên nhân cũng như triệu chứng đa dạng. Hiểu rõ về các loại viêm họng và cách nhận biết sẽ giúp chúng ta có biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Để bảo vệ sức khỏe hầu họng, hãy duy trì lối sống lành mạnh, tránh xa các yếu tố kích thích và tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ khi cần thiết. Chăm sóc tốt cho bản thân sẽ giúp bạn tránh xa được những phiền toái do viêm họng gây ra.
Hy vọng bài viết này cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích và dễ hiểu về các loại viêm họng và cách nhận biết. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ với chuyên gia y tế để được giải đáp. Chúc các bạn luôn có một sức khỏe tốt!
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
