Viêm tụy mạn là những tổn thương tụy kéo dài, thường có nguyên nhân từ viêm tụy cấp. Viêm tụy mạn nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách sẽ gây nên nhiều hệ lụy cho sức khỏe người bệnh. Chính vì vậy, việc hiểu biết nguyên nhân để phòng tránh là vô cùng quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu về bệnh viêm tụy qua bài viết dưới đây.
Nguyên nhân viêm tụy mạn tính
Có nhiều nguyên nhân gây viêm tụy mạn tính, trong đó phải kể đến nguyên nhân viêm tụy mạn là do viêm tụy cấp không điều trị dứt điểm với các lý do như: Người bệnh tự điều trị, đổi và ngừng thuốc, điều trị dở dang, không đúng phương pháp điều trị…
Ngoài ra, viêm tụy mạn tính còn do các nguyên nhân khác như:
- Do nghiện rượu: Đây là một trong những nguyên nhân chính gây viêm tụy, chiếm khoảng 80 – 90% các trường hợp. Rượu làm tổn thương các tế bào tụy, gây xơ hóa dẫn đến viêm tụy mạn tính
- Do sỏi tụy: Người ta tìm thấy người bệnh bị sỏi tụy sẽ gây viêm tụy mạn tính. Nguyên nhân này cũng chiếm khoảng 80 – 90% các trường hợp dẫn đến viêm tụy mạn tính;
- Do rối loạn chuyển hóa: Viêm tụy mạn tính có thể do rối loạn chuyển hóa, nhất là thiếu hụt α1 Antitrypsin, gây ứ trệ, nhiễm trùng… dẫn đến sự tự tiêu hủy của tụy, nên bị viêm tụy mãn tính;
- Do suy dinh dưỡng: Bệnh gặp ở những người suy dinh dưỡng, một số bệnh tự miễn hoặc có thể gặp ở bệnh nhân tăng mỡ máu (loại Triglycerid máu) gây nên viêm tụy mạn.
- Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân khác như: Do một số loại thuốc, tiếp xúc với một số hóa chất, tổn thương do tai nạn xe hoặc chấn thương vùng bụng, những bệnh lý di truyền, một số thủ thuật ngoại khoa, bệnh nhiễm trùng, dị dạng tụy hay ruột…
Biểu hiện bệnh viêm tụy mạn tính
Các triệu chứng của viêm tụy mạn thường không đặc hiệu. Tuy nhiên cần nghĩ tới bệnh lý này khi có các biểu hiện dưới đây, đặc biệt là ở người bệnh có yếu tố nguy cơ như uống rượu với số lượng lớn trong thời gian dài.
- Đau bụng kéo dài: đây là triệu chứng gây khó chịu nhất cho người bệnh và cũng là chỉ định thường gặp nhất cho điều trị phẫu thuật. Đau nhiều gây nên chán ăn, do đó dẫn đến suy dinh dưỡng và giảm cân. Vị trí đau thường ở thượng vị (mặc dù đau lan tỏa cả vùng bụng trên cũng có thể gặp) do đó đau thường được chẩn đoán là do
- Suy dinh dưỡng: Do đau nhiều và thành mạn tính, vì vậy, bệnh nhân không dám ăn nhiều thức ăn, thêm vào đó do viêm tụy mạn tính nên các men tiêu hóa của tuyến tụy tiết ra thiếu làm việc hấp thu chất dinh dưỡng bị hạn chế vì vậy càng làm bệnh nhân dễ gầy và sút cân, ngay cả khi ăn vẫn ngon miệng và chế độ ăn vẫn bình thường. Nếu những tế bào sản xuất insulin của tuỵ cũng bị tổn thương, đái tháo đường sẽ hình thành ở giai đoạn này.
- Tiêu phân mỡ: Đây là một trong những dấu hiệu viêm tụy mạn. Thường phân có chất nhầy mỡ như chất nhầy mũi, màu phân nhạt, mùi khó chịu, lỏng khó để thải ra hết. Nguyên dân là do thiếu men tụy gây nên tình trạng này.
- Vàng da: Vàng da do viêm tụy mạn tính chỉ là vàng nhẹ và trong một khoảng thời gian ngắn. Vàng da có thể xuất hiện sau cơn đau vài giờ, nhưng thường không có sốt. Vàng da ở thể viêm tụy mãn tính khác với vàng da trong sỏi mật, lần lượt có các triệu chứng điển hình như: đau, sốt, vàng da.
Các triệu chứng về rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, nôn xảy ra khi có cơn đau, ngoài ra ít thấy rõ rệt. Khám lâm sàng ngoài cơn đau ít khi phát hiện những dấu hiệu gì đặc hiệu.
Biến chứng dễ gặp của viêm tụy mạn tính tái phát
Bệnh viêm tụy mạn là sự phá hủy, xơ hoá nhu mô tụy, tổn thương lan toả hoặc khu trú thành từng ổ. Có thể gây canxi hoá lan toả hoặc canxi hoá khu trú ở ống tụy làm hẹp lòng ống tụy làm suy giảm chức năng nội tiết và ngoại tiết của tụy. Hậu quả lớn nhất của viêm tụy mạn là hạn chế hoặc không sản xuất insulin dẫn đến bệnh đái tháo đường không đảm bảo chức năng tiết men tiêu hóa để tiêu hóa thức ăn, dẫn đến người bệnh suy dinh dưỡng hoặc gây nên các hậu quả của bệnh đái tháo đường (tổn thương mắt, tăng huyết áp, loét bàn chân…).
Điều đáng quan ngại nhất của viêm tụy mạn tính là gây tử vong. Theo một số tác giả, có tới 4% phát triển thành ung thư tụy trong 20 năm.
Trên đây là những chia sẻ về bệnh viêm tụy mạn. Hy vọng bài viết sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc.
