Trước đây, bạo lực học đường thường được nhìn thấy là những cuộc tấn công vào thân thể, bắt nạt bằng vũ lực khiến nạn nhân bị tổn thương về thể xác. Nhưng thực tế hiện nay, bạo lực học đường còn biến tấu thành nhiều hình thức khác nhau khó nhận biết hơn như cô lập, chê bai, chửi bới, thóa mạ một cá nhân, thậm chí là xâm hại về thể chất, tình dục…
Theo số liệu thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong năm 2022 có đến hơn 1.600 vụ ẩu đả ở trong và ngoài trường học. Trung bình, cứ 5.200 học sinh lại có một vụ đánh nhau; cứ hơn 11 nghìn học sinh có một em bị buộc thôi học vì đánh nhau; cứ 9 trường có một trường có học sinh đánh nhau. Con số này có thể chênh lệch ít nhiều so thực tế nhưng chắc chắn rằng, nó đang ngày một tăng lên và để lại hậu quả ngày càng nặng nề. Trên mạng xã hội, tần suất các video, hình ảnh bạo lực học đường xuất hiện ngày một nhiều với những hình ảnh khiến bậc phụ huynh nào cũng bất ngờ và không dám tin đấy là con mình. Chưa kể những vụ bắt nạt bằng lời nói, nạn nhân âm thầm chịu đựng do đối tượng bắt nạt thường có hội, nhóm tuy không có tổn thương về thể chất nhưng sẽ để lại những hậu quả về bệnh tâm lý khó có thể chữa lành.
Tâm lý đối với nạn nhân
Những học sinh bị bạo lực tinh thần, bạo lực lời nói sẽ cảm thấy tự ti. lo lắng, buồn rầu, trầm cảm và bị cách ly. Nhiều trẻ có thể thấy mặc cảm, suy sụp luôn sống trong ám ảnh và sự sợ hãi. Đặc biệt tình trạng này có thể kéo dài đến suốt đời, làm cho các em sống cách biệt với thế giới, không dám hòa nhập vào môi trường xung quanh, học tập sa sút. Nhiều trẻ khó mở lòng kể về sự đe dọa, áp lực từ bạo lực học đường với người lớn nên không thể giải tỏa hay tự xử lý được tình trạng tồi tệ.
Bên cạnh đó không chỉ những nạn nhân trực tiếp, những học sinh chứng kiến bạo lực cũng bị ảnh hưởng đến tâm lý khiến các em sợ hãi, e ngại. Nếu những kẻ bạo lực không bị trừng phạt, trẻ có thể bị ảnh hưởng, lâu dần hình thành khuynh hướng và hành vi bạo lực, trở thành người bạo lực trong tương lai.
Tâm lý đối với thủ phạm
Thủ phạm của bạo lực học đường thường có những vấn đề tâm lý riêng, có thể do môi trường gia đình không lành mạnh, bị ảnh hưởng bởi bạo lực, hoặc thiếu sự quan tâm và giám sát từ người lớn. Họ có thể sử dụng bạo lực như một cách để giải tỏa căng thẳng hoặc thể hiện quyền lực. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự can thiệp kịp thời và đúng cách từ gia đình, nhà trường và các chuyên gia tâm lý. Giáo dục về lòng nhân ái, kỹ năng giải quyết xung đột và sự hỗ trợ tâm lý là những biện pháp quan trọng để giúp thủ phạm nhận thức được hành vi sai trái và thay đổi tích cực.
Cách phòng ngừa
Phòng ngừa bạo lực học đường cần sự hợp tác chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng. Các biện pháp phòng ngừa có thể bao gồm:
- Giáo dục và nâng cao nhận thức: Tổ chức các buổi hội thảo, chuyên đề về bạo lực học đường để nâng cao nhận thức của học sinh, phụ huynh và giáo viên về hậu quả của bạo lực và cách phòng ngừa.
- Tạo môi trường học tập an toàn: Xây dựng một môi trường học đường an toàn, thân thiện, nơi mà học sinh cảm thấy được bảo vệ và tôn trọng.
- Hỗ trợ tâm lý: Cung cấp các dịch vụ tư vấn tâm lý cho học sinh để họ có thể chia sẻ và giải quyết các vấn đề tâm lý một cách hiệu quả.
- Phát triển kỹ năng xã hội: Giảng dạy các kỹ năng xã hội, kỹ năng giải quyết xung đột và lòng nhân ái để học sinh biết cách ứng xử và giải quyết mâu thuẫn mà không cần dùng đến bạo lực.
Kết luận
Bạo lực học đường là một vấn đề phức tạp, ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý và tương lai của cả nạn nhân lẫn thủ phạm. Việc hiểu rõ và xử lý đúng đắn tâm lý của những người liên quan, cùng với việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, là yếu tố then chốt để giảm thiểu tình trạng này. Chúng ta cần tạo ra một môi trường học tập an toàn, nơi mà học sinh có thể phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tâm hồn. Điều này đòi hỏi sự chung tay của gia đình, nhà trường và cộng đồng, cùng nhau xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho thế hệ trẻ.
