Bệnh trĩ là một tình trạng phổ biến và có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, trong đó đau rát là vấn đề đáng lo ngại mà nhiều người gặp phải. Bệnh trĩ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động đến tinh thần và chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân gây đau rát trong bệnh trĩ giúp chúng ta có thể điều trị hiệu quả và phòng ngừa tái phát. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các nguyên nhân gây đau rát ở người mắc bệnh trĩ và các triệu chứng đi kèm.
Những nguyên nhân gây đau rát ở người bệnh Trĩ
Áp Lực Tăng Cường Trong Tĩnh Mạch Trĩ
Một trong những nguyên nhân chính gây đau rát ở người mắc bệnh trĩ là áp lực gia tăng trong các tĩnh mạch trĩ. Khi các tĩnh mạch trong hậu môn và trực tràng bị căng thẳng do nhiều lý do, chúng có thể bị sưng và viêm. Theo nghiên cứu từ Mayo Clinic, khi tĩnh mạch trĩ bị căng thẳng, chúng có thể gây ra cảm giác đau rát và khó chịu. Áp lực này có thể là kết quả của việc ngồi lâu, táo bón, hoặc thai kỳ, khiến các mạch máu trong khu vực hậu môn bị tắc nghẽn và giãn ra.
Viêm Nhiễm và Tổn Thương Xung Quanh Trĩ
Viêm nhiễm là một yếu tố quan trọng khác gây đau rát trong bệnh trĩ. Các vết nứt hoặc viêm nhiễm có thể xảy ra xung quanh búi trĩ, dẫn đến đau đớn và cảm giác rát. Theo nghiên cứu từ Cleveland Clinic, sự hình thành nứt hậu môn do trĩ có thể gây đau dữ dội và cảm giác rát ở vùng hậu môn. Viêm có thể do việc dùng giấy vệ sinh cứng, vệ sinh không đúng cách hoặc nhiễm khuẩn.
Căng Cứng Của Các Búi Trĩ
Khi các búi trĩ bị sa xuống khỏi vị trí bình thường, chúng có thể trở nên cứng và gây ra cảm giác đau rát. Theo Harvard Health Publishing, sự sa xuống này thường xảy ra khi bệnh trĩ trở nặng và không được điều trị kịp thời. Các búi trĩ sa xuống có thể gây kích thích và tạo ra sự cọ xát với quần áo, ghế ngồi, dẫn đến cảm giác đau và rát.
Phương pháp tự nhiên giúp giảm đau và đau rát
Có một số phương pháp có thể thực hiện để nhanh chóng giảm bớt sự đau rát, khó chịu ở hậu môn như:
- Giữ cho khu vực hậu môn sạch sẽ: Điều quan trọng là giữ cho hậu môn sạch sẽ khỏi mọi chất phân, nhưng tránh sử dụng xà phòng có thể gây kích ứng thêm cho làn da nhạy cảm. Nước ấm có thể mang lại hiệu quả tốt. Thử ngâm mình trong bồn nước ấm trong 15 phút vài lần một ngày khi hậu môn bị kích ứng. Để khu vực này khô tự nhiên hoặc thấm nhẹ bằng khăn sạch thay, vì chà xát.
- Thoa kem hoặc thuốc mỡ tạo hàng rào bảo vệ: Bảo vệ làn da nhạy cảm, đau nhức của bạn khỏi tiếp xúc với phân bằng một lớp kem có thể làm giảm ngứa, đau rát và khó chịu ở hậu môn. Bác sĩ có thể đề nghị một loại kem kê đơn hoặc thuốc mỡ không kê đơn.
- Thoa bột: Thoa một ít bột ngô hoặc bột talc lên khu vực này để mang lại cảm giác thoải mái.
- Uống nhiều nước: Bạn nên uống từ 2 đến 3 lít nước hàng ngày để cải thiện tiêu hóa, hỗ trợ cho việc đi đại tiện được dễ dàng hơn.
- Đảm bảo thoáng khí: Độ ẩm có thể gây kích ứng thêm cho vùng da mỏng ở hậu môn. Mặc quần áo rộng rãi và đồ lót bằng cotton có thể cho phép không khí lưu thông và làm dịu cơn đau rát.
- Không lau bằng khăn giấy vệ sinh khô: Thay vì sử dụng giấy vệ sinh khô hãy thử một chiếc khăn ẩm, nhưng bạn cần chắc chắn rằng nó không chứa cồn, chất làm khô da vì có thể làm nặng thêm tình trạng da.
- Làm dịu bằng thuốc tê: Xoa kem hoặc thuốc mỡ có chứa nước cây phỉ có thể gây tê tại chỗ và giảm đau rát, khó chịu ở hậu môn, trong khi kem hydrocortisone có thể làm giảm ngứa hậu môn. Tuy nhiên, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các loại kem này.
- Tránh tái chấn thương: Nếu bạn vẫn cố gắng đi đại tiện trong khi bệnh trĩ hoặc vết nứt hậu môn đang lành, có thể bạn sẽ bị đau dữ dội. Bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh trĩ khác hoặc nứt hậu môn lại trước khi nó được chữa lành. Uống thuốc làm mềm phân có thể giúp đi tiêu dễ dàng hơn giúp cho tình trạng nứt hậu môn và bệnh trĩ lành nhanh hơn.
- Chườm túi nước đá: Điều này không chỉ có công hiệu giảm đau rát khó chịu ở hậu môn mà còn giúp giảm sưng đau do trĩ.
- Uống thuốc giảm đau: Ngoài các cách làm giảm đau rát hậu môn dùng ngoài trên, cũng có thể kết hợp sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn như Ibuprofen hoặc Acetaminophen.
Các biện pháp chăm sóc và xử lý nhanh chóng cơn đau
Ở tình trạng trĩ nhẹ, các triệu chứng có thể giảm bớt bằng cách thay đổi một số thói quen hàng ngày. Đầu tiên, bạn cần bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ như rau củ, trái cây và ngũ cốc để làm mềm phân. Bạn cũng cần uống nhiều nước nhằm giảm táo bón và đi cầu dễ dàng hơn.
Bên cạnh đó, thực hiện một số điều dưới đây có thể giúp bạn dễ chịu hơn:
- Giảm thời gian ngồi trên bồn cầu.
- Khi có cảm giác muốn đi cầu, hãy đi ngay lập tức.
- Khi ngồi đi cầu, kê chân lên một chiếc ghế đẩu nhỏ để thay đổi vị trí của trực tràng, giúp việc đi cầu dễ dàng hơn.
- Nếu bạn đang mang thai, hãy ngủ nghiêng để giảm bớt một số áp lực xung quanh hậu môn.
- Hãy hỏi bác sĩ về việc sử dụng thuốc làm mềm phân hoặc chất bổ sung chất xơ.
- Rửa và sử dụng khăn ẩm để lau khu vực hậu môn sau khi đi cầu.
- Mỗi lần đi tắm, hãy ngồi trong bồn nước ấm trong khoảng 10 phút để làm dịu khu vực hậu môn.
- Sử dụng thuốc bôi để giảm bớt sự khó chịu. Tuy nhiên, tránh sử dụng các sản phẩm có chứa steroid vì sử dụng lâu dài có thể gây mỏng da quanh hậu môn.
Nếu những cách trên không làm giảm triệu chứng, búi trĩ không biến mất hoặc bạn bị chảy máu hoặc đau dữ đội, hãy đến gặp bác sĩ để được điều trị bằng các biện pháp can thiệp như:
- Thắt búi trĩ bằng dây thun
- Liệu pháp làm xơ hoá búi trĩ
- Cắt búi trĩ bằng một số phương pháp phẫu thuật
Cần lưu ý, triệu chứng chảy máu khi đi cầu là một dấu hiệu của các bệnh lý về đường ruột khác, chẳng hạn như ung thư đại tràng hay ung thư hậu môn. Việc đi khám không chỉ giúp điều trị bệnh trĩ nhanh hơn, giảm các biến chứng mà còn giúp loại trừ các nguyên nhân bệnh lý nghiêm trọng khác.
Tóm lại, đau rát khi mắc bệnh trĩ là một triệu chứng phổ biến nhưng có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc hiểu rõ các nguyên nhân gây ra cơn đau rát như áp lực trong tĩnh mạch trĩ, viêm nhiễm và sự căng cứng của các búi trĩ sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về bệnh này. Bằng cách áp dụng những phương pháp điều trị hiệu quả như thay đổi chế độ ăn uống, sử dụng sản phẩm hỗ trợ, hoặc trong những trường hợp nghiêm trọng, thực hiện phẫu thuật, bạn có thể giảm bớt cơn đau và ngăn ngừa sự tái phát của bệnh. Hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ để chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất cho tình trạng của bạn.
