Ảnh hưởng của gan nhiễm mỡ và tiểu đường trong cơ thể chúng ta

Cơ thể chúng ta là một hệ thống hoạt động sống phức tạp với hàng ngàn quá trình chuyển hóa diễn ra liên tục. Gan là cơ quan trung tâm của quá trình chuyển hóa. Gan không chỉ tham gia vào việc xử lý thức ăn mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng đường huyết. Tuy nhiên, khi gan gặp vấn đề, như bệnh gan nhiễm mỡ sự cân bằng phức tạp này có thể bị đảo lộn, tác động đến nguy cơ tiểu đường.

Hiểu về bệnh gan nhiễm mỡ

Trong gan, thường có một lượng mỡ dự trữ cố định. Lượng mỡ này thường chiếm khoảng 2 – 4% lá gan. Tuy nhiên, khi tỷ lệ mỡ trong gan tăng lên từ 5% trở lên so với trọng lượng tổng của gan, thì đó là dấu hiệu của bệnh gan nhiễm mỡ. 

Bệnh này được phân thành hai nhóm chính: Gan nhiễm mỡ do tác động của rượu và gan nhiễm mỡ không liên quan đến rượu.

Bệnh được chia thành ba cấp độ khác nhau từ 1 đến 3. Ở mỗi cấp độ bệnh, triệu chứng và mức độ tác động đến sức khỏe của bệnh nhân sẽ có sự khác biệt.

Hiểu về bệnh tiểu đường

Tiểu đường là tình trạng mà mức đường trong máu thường xuyên tăng cao. Bệnh này được phân thành hai nhóm chính là tiểu đường type 1 và tiểu đường type 2.

Nguyên nhân của tiểu đường có thể xuất phát từ việc cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không phản ứng tốt với insulin. Tình trạng đường huyết duy trì ở mức cao trong thời gian dài, nếu không được kiểm soát, có thể gây ra nhiều biến chứng đối với tim, thận, mắt, hệ thần kinh và đặt người bệnh vào tình trạng nguy hiểm.

Hiểu về hoạt động insulin trong cơ thể

Để hiểu rõ về mối liên hệ phức tạp giữa gan nhiễm mỡ và tiểu đường, bạn cũng cần hiểu hơn về vai trò quan trọng của insulin. Insulin là một hormone được sản xuất bởi tuyến tụy, nó đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh quá trình chuyển hóa carbohydrate trong cơ thể, từ việc biến đổi chất béo và gan thành năng lượng ATP để cung cấp cho các hoạt động của cơ thể.

Khi chúng ta tiêu thụ một lượng lớn tinh bột (sau bữa ăn), tế bào beta trong tuyến tụy sẽ tự động sản xuất insulin. Hormone này sẽ ảnh hưởng đến quá trình lưu trữ và dự trữ glucose trong cơ thể, đặc biệt là ở gan và mô mỡ.

Khi nồng độ glucose trong máu tăng, glucose sẽ được lưu trữ dưới dạng glycogen trong gan. Khi cơ thể cần năng lượng, như khi bạn đang đói, glycogen sẽ được chuyển hóa trở lại thành glucose và được đưa vào máu để duy trì mức đường huyết ổn định.

Ảnh hưởng của gan nhiễm mỡ và tiểu đường trong cơ thể chúng ta

Gan nhiễm mỡ đóng một vai trò quan trọng trong việc gây ra bệnh tiểu đường. Một nghiên cứu thực hiện vào năm 2019 đã phát hiện ra rằng tỉ lệ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không liên quan đến rượu (NAFLD) ở bệnh nhân mắc tiểu đường type 2 gấp đôi so với tỷ lệ trong dân số chung. Trong số này, tỉ lệ bệnh nhân mắc gan nhiễm mỡ không do rượu bị tiểu đường type 2 là 55,5%, trong khi tỉ lệ người mắc bệnh viêm gan thoái hóa mỡ do rượu là 37,2%.

Những người mắc bệnh NAFLD có khả năng cao hơn để phát triển bệnh tiểu đường type 2 so với người bình thường. Khi mức độ mỡ trong gan tăng lên (gây tăng LDL cholesterol và giảm HDL cholesterol), có thể xảy ra hiện tượng đề kháng insulin. Điều này dẫn đến sự rối loạn trong quá trình chuyển hóa đường trong cơ thể, góp phần vào việc phát triển bệnh tiểu đường hoặc làm tăng tình trạng bệnh đái tháo đường sẵn có.

Tiểu đường cũng có khả năng tạo điều kiện cho bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu phát triển. Khi bệnh đái tháo đường không được kiểm soát tốt, mức đường trong máu tăng cao. Điều này có thể dẫn đến việc các phân tử đường bám vào các thụ thể trong gan, những thụ thể này thường có nhiệm vụ loại bỏ cholesterol xấu như LDL và VLDL. Hiện tượng này dẫn đến suy giảm chức năng chuyển hóa cholesterol bởi tế bào gan, góp phần vào sự tích tụ mỡ trong gan và phát triển bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Đối với những người đã từng mắc bệnh gan nhiễm mỡ không liên quan đến rượu, bệnh đái tháo đường có thể làm tình trạng bệnh trở nên nặng hơn, tăng nguy cơ phát triển viêm gan thoái hóa mỡ, xơ gan và ung thư gan. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những bệnh nhân mắc cả hai tình trạng này thường có diễn biến nặng hơn so với những người chỉ mắc bệnh đái tháo đường. Trong các trường hợp này, việc sinh thiết gan đã cho thấy có tới 17% bị xơ hóa gan.

Việc duy trì cân bằng dinh dưỡng, hoạt động thể chất và chăm sóc sức khỏe tinh thần là điều vô cùng quan trọng để giúp bạn hạn chế nguy cơ diễn tiến của cả hai tình trạng này. Hiểu rõ hơn về tác động của gan nhiễm mỡ và tiểu đường trong cơ thể chúng ta sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hoạt động của cơ thể từ đó xây dựng lối sống lành mạnh và chăm sóc sức khỏe của mình.

• Nguyên nhân gan nhiễm mỡ do đâu?
• Bệnh gan nhiễm mỡ độ 3 là gì? Có nguy hiểm không?
• Bị gan nhiễm mỡ uống gì hết?