Nguyên nhân chảy máu cam ở trẻ em cha mẹ nào cũng nên biết

Chảy máu cam nếu ở mức độ nhẹ, máu nhanh cầm không quá đáng ngại. Nhưng nếu chảy máu cam ồ ạt, tái lại thường xuyên có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tâm lý của trẻ. Khi cha mẹ biết rõ nguyên nhân chảy máu cam ở trẻ em, cha mẹ có thể hướng dẫn con cách phòng tránh cũng như giúp con điều trị sớm các vấn đề về sức khỏe nếu có.

Chảy máu cam là tình trạng gì?

Chảy máu cam ở trẻ em hay chảy máu mũi là tình trạng máu chảy ra từ đường mũi do các mạch máu hoặc lớp niêm mạc mũi bị tổn thương. Máu cam có thể chảy ra từ một hoặc cả hai bên hốc mũi. Thông thường, tình trạng chảy máu xuất phát từ một bên mũi. Khi máu chảy nhanh và nhiều có thể chảy qua cả bên mũi còn lại. Ngoài chảy ra phía ngoài lỗ mũi, máu có thể chảy xuống họng.

Chảy máu cam cần được phân biệt với máu chảy ra từ đường hô hấp dưới; máu chảy ra từ đường tiêu hóa rồi thoát qua đường mũi. Đây là những tình trạng y tế có nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng khác nhau nên cần được đánh giá khác nhau. Theo các bác sĩ, chảy máu cam được phân thành hai dạng:

• Chảy máu mũi trước: Máu chảy ra từ lỗ mũi phía trước, thường xuất phát từ vị trí trước dưới vách ngăn mũi. Đây là nơi tập trung nhiều mạch máu nông. Chảy máu ở vị trí này, lượng máu chảy ra đa phần là ít và tự cầm.
• Chảy máu mũi sau: Đây là trường hợp máu từ đường mũi chảy xuống phía họng. Dòng máu sẽ thường xuất phát từ nhánh sau ngoài của động mạch bướm khẩu cái. Chảy máu mũi sau thường khiến bệnh nhân khạc ra máu, có trường hợp sẽ chảy máu nặng.

Nguyên nhân chảy máu cam ở trẻ em

Một số nguyên nhân thường gặp nhất dẫn đến việc chảy máu cam ở trẻ em như:

Các nguyên nhân xuất phát từ mũi

Các vấn đề tự phát tại mũi chiếm phần lớn nguyên nhân gây chảy máu cam ở trẻ. Trong đó có:

• Chảy máu cam tự phát chiếm phần lớn các trường hợp chảy máu cam ở trẻ. Nguyên nhân có thể do điều kiện thời tiết nắng nóng khiến các mao mạch ở mũi bị giãn nở quá mức dẫn đến bị vỡ và chảy máu. Điều này cũng giải thích vì sao mùa hè có nhiều người chảy máu cam hơn.
• Thói quen dùng tay ngoáy mũi cũng có thể gây tổn thương niêm mạch mũi, mạch máu mũi, điểm mạch vách ngăn mũi cũng làm tăng nguy cơ chảy máu. Không chỉ chảy máu, người có thói quen này còn dễ bị viêm loét niêm mạc mũi.
• Các chấn thương mũi xảy ra trong đời sống hàng ngày, khi tham gia giao thông, khi lao động cũng có thể đi cùng triệu chứng chảy máu mũi.
• Dị vật bị lọt và mắc kẹt trong mũi nếu không được xử lý đúng cách cũng có thể gây chảy máu mũi.
• Một số trẻ được cha mẹ cho dùng quá nhiều thuốc xịt mũi khiến niêm mạc mũi bị khô và dễ chảy máu.

Các bệnh liên quan đến mũi

Một số bệnh lý ở mũi cũng có thể là nguyên nhân chảy máu cam ở trẻ em. Các bệnh thường gặp nhất có thể kể đến như:

• Viêm xoang ở trẻ em, cảm lạnh, polyp mũi,… Các bệnh này thường đi kèm phản ứng viêm. Khi có tình trạng viêm nhiễm, các mạch máu tăng sinh hoặc viêm thành mạch máu. Khi đó, chỉ tác động nhỏ từ việc ngoáy mũi hay xì mũi cũng có thể gây chảy máu cam.
• Khối u mũi xoang gây chảy máu mũi tuy ít gặp nhưng vẫn có thể xảy ra. Trong trường hợp này, các triệu chứng đi kèm sẽ bao gồm nghẹt mũi, dịch mũi lẫn máu.
• Cấu trúc mũi bất thường: Vách ngăn mũi bị lệch, thủng hoặc có gai sẽ hạn chế luồng không khí đi vào mũi. Điều này khiến niêm mạc mũi bị khô và dễ chảy máu.
• Trẻ em mới trải qua phẫu thuật hoặc đặt ống sonde mũi dạ dày cũng có thể bị chảy máu mũi như một biến chứng y khoa.

Nguyên nhân toàn thân gây chảy máu cam ở trẻ

Nguyên nhân chảy máu cam ở trẻ em nhiều trường hợp cũng là nguyên nhân toàn thân như:

• Trẻ bị rối loạn đông cầm máu do các bệnh như sốt xuất huyết, xuất huyết giảm tiểu cầu, bệnh Hemophilia,… thường gây chảy máu tự phát và thường là chảy máu lan toàn cả 2 bên lỗ mũi.
• Trẻ đang dùng thuốc chống đông máu chức năng đông cầm máu cũng bị giảm khiến máu mũi dễ chảy khi có tác động hoặc khi tăng huyết áp.
• Chỉ số huyết áp trẻ em tăng cao có thể khiến mạch máu mũi bị vỡ tự phát. Trường hợp tăng huyết áp kèm chảy máu cam thường gặp ở tình huống cấp cứu.
• Trẻ bị thiếu vitamin C cũng dễ bị chảy máu cam. Hai loại vitamin này có vai trò quan trọng trong việc tăng sức bền thành mạch và ổn định quá trình đông máu. Thiếu một trong hai loại sẽ khiến thành mạch dễ bị vỡ gây xuất huyết.

Trẻ chảy máu cam cha mẹ cần làm gì?

Chảy máu cam ở trẻ em có nguy hiểm không? Trong hầu hết trường hợp, lượng máu chảy ra ít và có thể tự cầm. Tuy nhiên, không thể loại trừ các trường hợp máu cam chảy nhiều hoặc chảy máu mũi tái lại liên tục. Khi thấy con bị chảy máu cam, cha mẹ cần làm những việc sau:

• Trấn an để trẻ không hoảng sợ.
• Giữ trẻ ngồi hoặc đứng, đầu nghiêng nhẹ về phía trước.
• Cha mẹ dùng ngón tay cái và ngón tay trỏ bóp chặt 2 bên cánh mũi trẻ trong khoảng 10 phút. Ngay cả khi chỉ bị chảy máu 1 bên mũi cũng cần bóp chặt cả hai bên và không bóp phần xương sống mũi.
• Sau 10 phút cha mẹ thả tay ra và theo dõi. Nếu máu chưa ngừng tiếp tục lặp lại các bước trên.
• Sau khi máu ngừng chảy, hãy để trẻ nghỉ ngơi ở tư thế nằm. Nếu bé bị máu có xu hướng chảy xuống cổ họng hãy cho bé nằm nghiêng sẽ tránh máu chảy xuống cổ, bé nuốt phải sẽ nôn ói.

Có một sai lầm rất phổ biến mà các bậc cha mẹ cần biết. Nhiều người có thói quen vo tròn giấy nhét vào mũi để ngăn chảy máu đồng thờ yêu cầu con ngửa cổ lên trời. Cách làm này vừa khó cầm máu vừa làm tăng nguy cơ máu chảy xuống họng.

Điều trị chảy máu cam ở trẻ cần căn cứ vào nguyên nhân chảy máu cam ở trẻ em. Trong hầu hết các trường hợp, chúng ta có thể xử lý tại nhà. Tuy nhiên, nếu nghi ngờ chảy máu do dị vật hoặc bệnh lý, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám kỹ càng. Nếu sau 20 phút sơ cứu, trẻ không cầm máu được hoặc máu chảy nhanh và nhiều, cha mẹ hay đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể tìm hiểu trẻ hay chảy máu cam nên ăn gì để giúp con phòng ngừa tái lại nhiều lần sau đó.

• Bé hay chảy máu cam là thiếu chất gì?
• Cách sơ cứu khi chảy máu cam