Phân biệt các loại ung thư gan

Ung thư gan là một bệnh lý nghiêm trọng xuất phát từ các tế bào gan, một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể. Gan không chỉ giúp lọc máu, mà còn tham gia vào quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng và thải độc. Khi các tế bào gan trở nên bất thường và phát triển không kiểm soát, chúng có thể hình thành các khối u, dẫn đến ung thư gan.

Ung thư gan là gì?

Ung thư gan là sự tăng trưởng bất thường của các mô trong gan. Ung thư gan nguyên phát xảy ra khi u phát sinh từ các tế bào của gan, còn ung thư gan là phát( di căn) xảy ra khi bệnh ung thư chính lan sang từ một phần khác của cơ thể và phát tán các tế bào ung thư vào trong gan. Ung thư gan phổ biến ở Châu Á hơn các quốc gia phương Tây

Triệu chứng của ung thư gan là gì?

Hầu hết các bệnh nhân không có các dấu hiệu và triệu chứng trong giai đoạn đầu của ung thư gan. Khi các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện, chúng có thể bao gồm:

• Giảm cân không rõ nguyên nhân
• Mất cảm giác ngon miệng
• Đau bụng trên
• Buồn nôn và nôn
• Suy nhược tổng thể mệt mỏi
• Sưng bụng
• Vàng da và lòng trắng của mắt
• Đi ngoài phân trắng, bạc màu

Nguyên nhân gây ung thư gan là gì?

Có 3 loại nguyên nhân chính gây ung thư gan nguyên phát:

• Viêm gan B mạn tính
• Viêm gan C mạn tính
• Bệnh gan gây ra bởi uống quá nhiều đồ uống có cồn

Các nguyên nhân khác ít phổ biến hơn và có thể bao gồm các bệnh di truyền về gan, xơ gan( sẹo ở gan), hoặc một chất độc có tên aflatoxin được tìm thấy trong đậu phộng, lúa mì, đậu nành và ngũ cốc mốc.

Các yếu tố gây ung thư

Giới tính, tuổi tác

Ung thư gan chủ yếu xảy ra ở nam giới. Thẻo  thống kê từ Globocan 2020, tại Việt Nam, tỷ lệ ung thư gan ở nam cao hơn 3 lần ở nữ( nam chiếm 20.5% và nữ chiếm 7.4%). Thông tin từ trường đại học USC phía Nam california cho thấy, hiện các nhà khoa học đang xem xét vai trò của horme người nàm và người nữ để lý giải điều này.

Theo tổ chức Mayfair Diagnostics (Canada), lối sống khác nhau giữa nam và nữ có thể là nguyên nhân chính dẫn đến sự chênh lệch về tỷ lệ mắc ung thư gan ở 2 đối tượng này. Ngoài thói quen hút thuốc, tiêu thụ thức uống có cồn, tác nhân tiềm ẩn gây nguy cơ mắc ung thư gan ở nam cao hơn ở nữ còn xuất phát từ việc nam giới ít kiểm tra sức khỏe định kỳ hơn nữ giới.

Bên cạnh đó tuổi tác cũng là yếu tố nguy cơ gây mắc ung thư gan do người cao tuổi dễ bị tổn thương gan hơn người trẻ.

Chủng tộc/ dân tộc

Tại Hoa Kỳ, tỷ lệ người mắc bệnh ung thư gan cũng khác nhau theo từng chủng tộc, xếp theo thứ tự từ cao đến thấp như sau: người Mỹ gốc Á và người đảo thái bình dương- người gốc Tây Ban Nha/ La Tinh- người mỹ gốc Ấn và thổ dân da đỏ Alaska- người mỹ gốc phi- người da trắng.

Ở Bắc mỹ, ung thư gan chiếm ít hơn 1% so với các loại ung thư khác trong khi ở châu phi, Đông Nam Á và Trung Quốc chiếm tới 50% các trường hợp ung thư. Để giải thích cho sự khác biệt này, các nhà nghiên cứu cho rằng nguy cơ mắc bệnh ung thư gan ở châu phi và châu Á cao do những người sống trong các khu vực này mang virus viêm gan B và bị xơ gan nhiều hơn

Viêm gan virus mạn tính

Tình trạng nhiễm trùng mạn tính do virus viêm gan B( HBV) hoặc virus viêm gan ( HCV) là yếu tố nguy cơ lớn nhất của ung thư gan trên toàn thế giới. Mỗi năm thế giớ có khoảng 1.3 triệu ca tử vong do ung thư biểu mô tế bào gan ( HCC) tiếm triển từ viêm gan virus mạn tính

Viêm gan virus C mạn tính là nguyên nhân phổ biến dẫn tới ung thư biểu mô tế bào gan ở Bắc mỹ, châu Âu và Nhật Bản, trong khi ở châu Á và châu Phi, viêm gan virus B mạn tính lại là bệnh tăng nguy cơ mắc ung thư gan. Nếu bị nhiếm cả HBV và HCV người bệnh có nguy cơ cao mắc viêm gan mạn tính, xơ gan, ung thư gan. Thậm chí nguy cơ cao hơn nữa nếu họ là những người nghiện rượu nặng.

HCV và HBV được xác định lây từ người  qua 3 đường; máu, tình dục và tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết cơ thể,… Bên cạnh đó cũng có thể xảy ra  trường hợp lây từ mẹ sang con.

Các loại virus khác như virus viêm gan A và virus viêm gan E cũng có thể gây viêm gan nhưng không diễn tiến thành viêm gan mạn tính hoặc xơ gan. Vì thế virus viêm gan A hay E không làm tăng nguy cơ bị ung thư gan.

Nghiện bia rượu

Mỗi ngày một người tiêu thụ trên 30 g rượu tương đương 375 ml sẽ có nguy cơ mắc bệnh viêm gan do rượu. Nếu uống 80g rượu/ ngày trong ít nhất 5 năm có nguy cơ mắc bệnh về gan. Nếu uống trên 60g rượu mỗi ngày trong 2-4 tuần sẽ gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ ở người khỏe mạnh. Nếu uống trên 80g/ ngày có thể viêm gan do rượu, trên 160g/ ngày có thể gây xơ gan trong vòng 10 năm. Do vậy nghiện rượu bia làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan.

Bệnh gan do rượu

Sử dụng thuốc lá

Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ mắc nhiều bệnh ung thư, trong đó có ung thư gan. Nguy  cơ mắc bệnh ung thư gan tỷ lệ thuận với số lượng thuốc là tiêu thụ mỗi ngày và số năm người đó đã hút.

Béo phì

Béo phì cũng là bệnh tăng nguy cơ mắc ung thư gan. Do khi bị béo phì, các chất béo dư thừa tích tụ trong gan dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ không do rượu hoặc xơ gan, từ đó có thể hình thành ung thư gan. 

Kết luận

Hiểu rõ về các loại ung thư gan và yếu tố nguy cơ giúp chúng ta nhận biết sớm và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Đừng quên thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ gan của bạn. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng hoặc lo lắng nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn kịp thời.