Đau cổ tay sau sinh là gì? Những điều cần biết về đau cổ tay sau sinh

Hội chứng đau cổ tay sau sinh là tình trạng các ngón tay và bàn tay bị đau, tê bì, có khi còn lan rộng lên cẳng tay hay cánh tay. Hội chứng đau cổ tay sau sinh thường gặp ở giai đoạn cuối thai kỳ và sau sinh đối với phụ nữ mang thai.

Tổng quan chung

Đau cổ tay sau sinh là tình trạng thường gặp ở một số phụ nữ mới sinh. Triệu chứng điển hình nhất là người mẹ sẽ cảm thấy khó chịu, tê bì và đau nhiều ở cổ tay. Nguyên nhân gây ra tình trạng này là do cổ tay phải chịu nhiều áp lực khi nâng và bế con hay lặp đi lặp lại các chuyển động không tốt cho bàn tay và cổ tay.

Trong nhiều trường hợp, đau cổ tay sau khi sinh con là dấu hiệu của hội chứng viêm bao gân vùng mỏm trâm quay (hội chứng De Quervain) hay hội chứng ống cổ tay. Tùy theo nguyên nhân, cơn đau có thể khởi phát đột ngột, đau nhức dữ dội hay tiến triển từ từ, đau âm ỉ. Cơn đau có thể xuất hiện đồng thời với các triệu chứng khác như tê bì, khó gấp duỗi các ngón tay, nhất là vùng ngón cái (triệu chứng của tình trạng viêm gân gấp ngón tay cái).

Triệu chứng

Triệu chứng thường gặp

• Cơn đau bắt đầu từ từ, âm ỉ và tăng dần theo theo thời gian. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột và nghiêm trọng.
• Người bệnh đau nhiều hơn khi di chuyển ngón tay cái hay cổ tay.
• Cảm giác đau có thể lan rộng lên cánh tay.
• Một số trường hợp cơn đau có thể chỉ xuất hiện ở một phía cổ tay và ngón cái. Đôi khi triệu chứng tê bì, châm chích xuất hiện ở một số ngón tay hoặc cả bàn tay.
• Cơn đau giảm khi cổ tay nghỉ ngơi đúng cách và không lặp lại các động tác gây đau.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chủ yếu là do vùng cổ tay phải chịu nhiều áp lực khi nâng và bế con, hành động này lặp đi lặp lại sẽ không tốt cho bàn tay và cổ tay.

Bị đau cổ tay trong nhiều trường hợp còn là dấu hiệu của hội chứng ống cổ tay hoặc hội chứng viêm bao gân vùng mỏm trâm quay (hội chứng De Quervain).

Tùy thuộc nguyên nhân mà cơn đau có thể xuất hiện đột ngột, đau âm ỉ, tiến triển từ từ hoặc dữ dội.

Ngoài cảm giác đau, các mẹ còn bị tê bì, khó gấp duỗi các ngón tay, đặc biệt là ở ngón cái.

Hội chứng ống cổ tay

Một nguyên nhân khác dẫn đến đau cổ tay sau sinh là do có thể mắc hội chứng ống cổ tay dẫn tới tình trạng tê bì, châm chích, đau nhức vùng bàn tay. Những triệu chứng không xuất hiện đột ngột mà phát triển dần theo thời gian như thức giấc, gây mất ngủ. Những động tác gập hay ngửa cổ tay cũng sẽ làm tăng cảm giác tê bì và đau nhức.

Hội chứng De Quervain

Hội chứng De Quervain là tình trạng viêm hẹp bao gân vùng ngón tay cái, lớp bao gân bị viêm sẽ dày lên, sưng nề khiến sợi gân gặp nhiều khó khăn khi di chuyển. Cơn đau có thể trở nên trầm trọng khi gập, duỗi, xoay cổ tay hay nâng vật nặng. Chính vì thế khi sau sinh, việc chăm sóc em bé của phụ nữ có thể dẫn đến tình trạng làm việc đột ngột ở ngón cái, cổ tay gây nên tình trạng đau cổ tay sau sinh.

Đối tượng nguy cơ

Đau cổ tay sau sinh là tình trạng thường gặp ở một số phụ nữ mới sinh hoặc trong giai đoạn mang thai.

Chẩn đoán

Bác sĩ có thể phát hiện mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây đau cổ tay thông qua kiểm tra lâm sàng. Khi thăm khám, người bệnh sẽ được yêu cầu mô tả triệu chứng và vị trí đau tê. Ngoài ra, bác sĩ sẽ quan sát những biểu hiện bên ngoài như sưng, bầm tím… và ấn nhẹ để xác định bộ phận tổn thương. Nếu nghi ngờ tình trạng đau cổ tay sau sinh có liên quan tới hội chứng De Quervain, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện nghiệm pháp Finkelstein.

• Chụp X-quang: Phương pháp chẩn đoán này được chỉ định khi cổ tay bị đau nhiều, hạn chế tầm vận động có tiền căn chấn thương, hay đau kèm với sưng, cứng khớp. Kết quả chụp X-quang cho phép bác sĩ kiểm tra cấu trúc xương để xem xét người bệnh có bị gãy hoặc nứt xương không, kiểm tra tình trạng thoái hóa, bào mòn xương,…để đánh giá trực tiếp bệnh hoặc đôi khi để loại trừ các nguyên nhân khác.
• Điện cơ (EMG): Nếu nghi ngờ do tổn thương dây thần kinh, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh đo điện cơ, qua đó có thể đánh giá hoạt động của dây thần kinh, vị trí, mức độ và thời gian tổn thương của thần kinh.
• Siêu âm: Siêu âm tạo ra hình ảnh chi tiết về mô mềm gồm các gân, bao khớp, túi hoạt dịch,… tại khớp cổ tay, bàn tay. Từ đó, bác sĩ có thể xác định tình trạng cổ tay bị đau sau sinh có phải là do các nguyên nhân đến từ phần mềm như hội chứng De Quervain hay không.

Phòng ngừa bệnh

Để ngăn ngừa hội chứng đau cổ tay sau sinh, mẹ bỉm nên có chế độ ăn uống lành mạnh, hợp lý và duy trì cân nặng ổn định.

• Hạn chế ăn muối, chất béo và đường.
• Nên ăn nhiều trái cây, uống nhiều nước, ăn nhiều rau củ mỗi ngày.
• Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu vitamin B6 như bơ, tỏi, vừng, hạt hướng dương, thịt nạc, rau có màu xanh đậm, cá thu, cá ngừ, cá hồi… nhằm tăng cường sức khỏe hệ thần kinh.
• Luôn giữ cổ tay ở tư thế thư giãn ở mức trung bình.
• Khi hoạt động sử dụng nhiều đến bàn tay, nên nghỉ ngơi thường xuyên từng thời gian ngắn.

Hội chứng  đau cổ tay sau sinh gây tê bì thậm chí gây đau bàn tay vì vậy ảnh hưởng nặng nề đến phụ nữ mang thai và sau sinh. Khi thấy xuất hiện bất cứ dấu hiệu nào, bạn nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh tổn thương.

Điều trị như thế nào?

Lời khuyên dành cho các bà mẹ mắc hội chứng đau cổ tay sau sinh là cần chú ý đến vị trí tương đối của tay. Các bà mẹ hoàn toàn có thể tìm cách bế hoặc ẵm trẻ mà không làm cổ tay bị cong quá mức. Sử dụng những chiếc gối ngủ hoặc chăn trong khi cho con bú đều có thể cho phép người mẹ bế bé một cách thoải mái và không ảnh hưởng quá nhiều đến cổ tay. Ngoài ra sử dụng một chiếc địu cũng là phương pháp hiệu quả cần được nhắc đến.

Cho bé bú nằm, tiếp tục chú ý đến vị trí của cổ tay. Nếu hội chứng ống cổ tay biểu hiện nặng, cần sử dụng một chiếc kẹp cổ tay được thiết kế đặc biệt để giữ cổ tay ở vị trí cố định trong khi vẫn đang cho bé bú. Một số phương pháp điều trị được chứng minh là hiệu quả cho hội chứng ống cổ tay bao gồm:

• Để cổ tay được nghỉ ngơi, tránh thực hiện các hoạt động làm trầm trọng hơn triệu chứng bệnh.
• Áp dụng các bài tập kéo dài, tăng cường kết hợp mát xa cổ tay.
• Sử dụng một số loại thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen.
• Sử dụng một số loại thuốc lợi tiểu
• Tiêm steroid (phương pháp này an toàn đối với những bà mẹ đang cho con bú).
• Bổ sung vitamin B6
• Tập một số bài tập yoga và các bài tập thư giãn khác
• Châm cứu

Một số bác sĩ có thể đưa ra đề nghị điều trị bằng các thuốc kháng viêm NSAIDs hoặc tiêm cortisone tại chỗ để giúp giảm hiện tượng viêm của các gân trong ống cổ tay và các thuốc tăng dẫn truyền thần kinh như vitamin B, nivalin, nucleo CMP.

Một số trường hợp vẫn sử dụng các biện pháp trên nhưng không có hiệu quả thì cần có sự can thiệp y khoa. Các bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt đứt mạch máu giữ gân gấp nhằm giảm áp lực lên dây thần kinh giữa, tới cánh tay và vào tay của bệnh nhân. Tuy nhiên, trước khi tiến hành thủ thuật, bệnh nhân cần trao đổi, thảo luận trước với bác sĩ chăm sóc sức khỏe của họ khi kiểm tra sau sinh sáu tuần. Ngoài ra, vẫn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ nếu cơn đau và tê làm cản trở giấc ngủ hoặc thói quen hàng ngày của người bệnh. Đặc biệt lưu ý, bạn không được tùy ý dùng bất kỳ loại thuốc giảm đau nào mà không hỏi ý kiến bác sĩ.

Việc chăm sóc trẻ trong thời gian sau sinh cần cũng phải lưu ý. Các bà mẹ nên sử dụng gối ngủ, gối cho con bú đặc biệt, chăn gấp,…để mẹ giữ bé mà cổ tay không bị uốn cong quá mức trong thời gian dài.

Hội chứng đau cổ tay sau sinh  không phải hội chứng hiếm gặp ở những bà mẹ sau sinh, thậm chí cả trong thời kỳ mang thai. Hội chứng đau cổ tay sau sinh tuy không nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng nhưng có thể khiến các sản phụ khó chịu và gặp nhiều bất tiện trong cuộc sống. Do liên quan đến dây thần kinh và các mạch máu nên triệu chứng của hội chứng đau cổ tay sau sinh thường trở nên nghiêm trọng nếu các bà mẹ thường xuyên phải gập cổ tay trong quá trình cho con bú. Việc điều trị hội chứng đau cổ tay sau sinh chủ yếu yêu cầu bệnh nhân cần để cổ tay được nghỉ ngơi, thậm chí cần nẹp cố định cổ tay. Thuốc điều trị hội chứng là đa phần là các thuốc chống viêm và các thuốc tăng dẫn truyền thần kinh như vitamin B6, Nivalin….