U lạc nội mạc tử cung là gì? Những điều cần biết về u lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung là một tình trạng phụ khoa phổ biến, ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ trên toàn thế giới. Hiểu rõ về bệnh lý này giúp phụ nữ có biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả, cải thiện chất lượng cuộc sống.

Tổng quan chung

Bệnh U lạc nội mạc tử cung (adenomyosis) là một tình trạng trong đó các tế bào nội mạc tử cung (tế bào dày đặc bao quanh tử cung) bắt đầu phát triển vào thành cơ tử cung (lớp cơ bên trong tử cung). Điều này có thể làm cho tử cung trở nên phình to và gây ra các triệu chứng như đau bụng hành kinh và xuất huyết nhiều hơn bình thường.

Bệnh U lạc nội mạc tử cung có thể được phân loại dựa trên mức độ bệnh:

• Nhẹ: Các biểu hiện nhẹ và không gây ra nhiều triệu chứng.
• Trung bình: Triệu chứng đau và xuất huyết có thể gây ra sự không thoải mái.
• Nặng: Triệu chứng nặng nề, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân.

Triệu chứng

Triệu chứng của bệnh U lạc nội mạc tử cung có thể thay đổi từ nhẹ đến nặng và có thể khác nhau ở mỗi người. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của bệnh U lạc nội mạc tử cung:

Đau bụng kinh: 

Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Đau có thể làm cho cuộc sống hàng ngày của phụ nữ trở nên khó khăn hơn. Đau có thể là:

• Đau bụng dưới kéo dài trước và trong suốt chu kỳ kinh nguyệt.
• Đau cấp tính mạnh trong các ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt.

Xuất huyết nhiều:

• Xuất huyết kinh nguyệt nhiều hơn thường lệ, có thể kéo dài hơn 7 ngày.
• Xuất hiện xuất huyết giữa chu kỳ kinh nguyệt.

Thay đổi về chu kỳ kinh nguyệt:

• Chu kỳ kinh nguyệt không đều.
• Chu kỳ kéo dài hơn hoặc ngắn hơn bình thường.

Đau trong quan hệ tình dục:

• Quan hệ tình dục có thể trở nên đau đớn hoặc không thoải mái.

Đau khi đi tiểu và đại tiện:

• Đặc biệt trong kỳ kinh nguyệt.

Đau bụng dưới, vùng chậu:

• Đau bụng dưới mạn tính, đặc biệt là trong thời gian kinh nguyệt.
• Đau bụng dưới kéo dài sau kỳ kinh nguyệt.

Khả năng sinh sản giảm hoặc vô sinh:

• U lạc nội mạc tử cung có thể làm giảm khả năng thụ tinh và sinh sản.
• Có thể gây ra vấn đề về tỷ lệ thai nghén hoặc tỷ lệ sinh sản thấp.

Triệu chứng khác:

• Thay đổi tâm trạng và mệt mỏi.
• Đau lưng dưới.
• Đau khi đi tiểu hoặc tiểu buốt.

Nguyên nhân

Nguyên nhân bệnh U lạc nội mạc tử cung vẫn chưa được rõ ràng, nhưng có một số yếu tố có thể đóng vai trò trong sự phát triển của bệnh, bao gồm:

• Sự biến đổi hormone: Sự biến đổi hormone, đặc biệt là estrogen, được cho là một yếu tố quan trọng trong phát triển của bệnh U lạc nội mạc tử cung. Sự tăng của estrogen có thể kích thích sự phát triển của tế bào nội mạc tử cung.
• Tác động gen: Có yếu tố di truyền trong việc phát triển bệnh U lạc nội mạc tử cung. Nếu trong gia đình có người mẹ, chị em hoặc người thân có bệnh U lạc nội mạc tử cung, nguy cơ mắc bệnh có thể tăng.
• Tổn thương tử cung: Sự tổn thương hoặc phẫu thuật trước đó trên tử cung có thể tăng nguy cơ mắc bệnh U lạc nội mạc tử cung.
• Tuổi: Bệnh U lạc nội mạc tử cung thường xuất hiện ở phụ nữ trong độ tuổi từ 30 đến 50, nhưng có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào.
• Sự phát triển của tế bào nội mạc tử cung: Sự phát triển của tế bào nội mạc tử cung vào trong thành cơ tử cung thay vì ra ngoài có thể góp phần vào sự hình thành của bệnh.
• Tác động vi khuẩn: Một số nghiên cứu gần đây đã chỉ ra mối liên kết giữa vi khuẩn trong tử cung và sự phát triển của bệnh U lạc nội mạc tử cung, nhưng cần thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn về điều này.
• Hệ miễn dịch suy giảm: Hệ miễn dịch không nhận diện được mô nội mạc tử cung ở vị trí sai.

Mặc dù có các yếu tố nguy cơ như trên, nhưng không phải tất cả phụ nữ có các yếu tố này đều mắc bệnh U lạc nội mạc tử cung. Đồng thời, cũng có phụ nữ không có yếu tố nguy cơ nhưng vẫn mắc bệnh này.

Đối tượng nguy cơ

Có một số đối tượng phụ nữ có nguy cơ cao hơn mắc bệnh U lạc nội mạc tử cung. Dưới đây là một số đối tượng nguy cơ:

• Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản: Bệnh U lạc nội mạc tử cung thường xuất hiện ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là từ 25 đến 35 tuổi. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể xảy ra ở phụ nữ ở mọi độ tuổi.
• Người có tiền sử gia đình: Nếu có người mẹ, chị em hoặc người thân trong gia đình mắc bệnh U lạc nội mạc tử cung, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng cao.
• Người đã có thai nhiều lần hoặc chưa từng sinh con: Phụ nữ đã có nhiều thai kỳ hoặc chưa từng mang thai có nguy cơ cao hơn mắc bệnh U lạc nội mạc tử cung.
• Người đã phẫu thuật trên tử cung: Các phẫu thuật trước đó trên tử cung, chẳng hạn như phẫu thuật lấy thai nạo hút, cũng có thể tăng nguy cơ mắc bệnh này.
• Người có tình trạng hormone bất thường: Bất kỳ sự biến đổi nào về hormone, chẳng hạn như tăng sản xuất estrogen, cũng có thể tăng nguy cơ mắc bệnh U lạc nội mạc tử cung.
• Người có các bệnh liên quan đến tử cung: Những người có các vấn đề khác liên quan đến tử cung như u tử cung (leiomyoma) cũng có nguy cơ cao hơn mắc bệnh U lạc nội mạc tử cung.

Người có tình trạng viêm nhiễm tử cung: Có nghiên cứu chỉ ra mối liên kết giữa vi khuẩn trong tử cung và sự phát triển của bệnh U lạc nội mạc tử cung.

Chẩn đoán

Chẩn đoán bệnh U lạc nội mạc tử cung thường được đặt dựa trên sự kết hợp của các yếu tố sau:

• Tiểu sử và triệu chứng: Bác sĩ sẽ thăm khám và thu thập thông tin về tiểu sử y tế của bệnh nhân, bao gồm các triệu chứng mà bệnh nhân đang gặp phải như đau kinh, xuất huyết nhiều và thay đổi về chu kỳ kinh nguyệt.
• Khám lâm sàng: Khám lâm sàng giúp bác sĩ kiểm tra tử cung và cơ tử cung của bệnh nhân để phát hiện bất thường.
• Siêu âm tử cung: Siêu âm tử cung là một công cụ quan trọng để chẩn đoán bệnh U lạc nội mạc tử cung. Nó có thể hiển thị sự phình to của tử cung và sự hiện diện của các vùng tối tương ứng với tế bào nội mạc tử cung đã lan rộng vào thành cơ tử cung.
• Nội soi ổ bụng: Là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất, cho phép bác sĩ nhìn trực tiếp các mô nội mạc tử cung bên ngoài tử cung.
• MRI (cộng hưởng từ hạt nhân): MRI có thể được sử dụng để xác định chẩn đoán chính xác hơn, đặc biệt đối với các trường hợp phức tạp hoặc khi cần xác định rõ hơn về phạm vi và tính chất của bệnh.
• Các xét nghiệm khác: Một số xét nghiệm khác như xét nghiệm máu để đo huyết thanh chứa hormone có thể được thực hiện để loại trừ các nguyên nhân khác của triệu chứng.
• Có thể cần thực hiện hysteroscopy: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể thực hiện hysteroscopy để kiểm tra tử cung và lấy mẫu tế bào cho xét nghiệm cận lâm sàng.

Dựa trên kết quả của các phương pháp chẩn đoán trên, bác sĩ có thể đưa ra kết luận chẩn đoán về bệnh U lạc nội mạc tử cung và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Phòng ngừa bệnh

Hiện chưa có cách phòng ngừa tuyệt đối u lạc nội mạc tử cung, nhưng có thể giảm nguy cơ bằng các biện pháp sau:

• Duy trì lối sống lành mạnh:

• • Đảm bảo bạn duy trì một lối sống lành mạnh bằng cách ăn uống cân đối, giàu chất dinh dưỡng, hạn chế đồ ăn nhanh, đồ uống có gas và đồ uống có cồn.
  • Thực hiện thường xuyên hoạt động thể chất để duy trì cân nặng và giảm căng thẳng.
• Kiểm soát hormone: Nếu có vấn đề về chu kỳ kinh nguyệt hoặc hormone, hãy thảo luận với bác sĩ để kiểm soát hormone một cách hiệu quả.
• Sử dụng biện pháp tránh thai có chứa hormone: Sử dụng các biện pháp tránh thai như viên uống tránh thai hoặc thuốc tránh thai có chứa hormone có thể giúp kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt và giảm nguy cơ phát triển bệnh U lạc nội mạc tử cung.
• Điều trị các vấn đề tử cung kịp thời: Điều trị kịp thời các vấn đề liên quan đến tử cung như viêm nhiễm tử cung để giảm nguy cơ phát triển bệnh U lạc nội mạc tử cung.
• Theo dõi sức khỏe sinh sản định kỳ: Định kỳ kiểm tra sức khỏe sinh sản và thăm khám phụ khoa định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề và điều trị kịp thời.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Nếu bạn có thừa cân hoặc béo phì, việc giảm cân có thể giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh U lạc nội mạc tử cung.
• Hạn chế sử dụng hóa chất có hại: Hạn chế tiếp xúc với các chất hóa học có thể gây hại cho cơ thể, như thuốc trừ sâu, chất làm sạch có hại, hoá chất trong môi trường làm việc, v.v.
• Thực hiện các biện pháp bảo vệ tử cung khi mang thai: Tránh những vấn đề có thể gây tổn thương cho tử cung trong quá trình mang thai và sinh nở.

Điều trị như thế nào?

Điều trị u lạc nội mạc tử cung tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và mong muốn của người bệnh về việc có con. Điều trị bệnh U lạc nội mạc tử cung có thể bao gồm các phương pháp sau đây:

Quản lý triệu chứng:

• Dùng thuốc giảm đau như paracetamol, ibuprofen để giảm đau kinh.
• Sử dụng thuốc tránh thai hoặc các loại thuốc có chứa hormone để kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt và giảm triệu chứng.
• Dùng thuốc chống viêm non steroid (NSAIDs) để giảm đau và viêm nếu cần thiết.

Điều trị bằng hormone:

• Thuốc tránh thai: Việc sử dụng thuốc tránh thai có chứa hormone estrogen và progestin có thể giúp giảm kích thước của tử cung và làm giảm các triệu chứng.
• Thuốc progestin: Được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với estrogen để kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt và giảm triệu chứng.
• Thuốc làm giảm sản xuất estrogen: Đặc biệt hiệu quả ở phụ nữ tiền mãn kinh.

Phẫu thuật:

• Uống thuốc để tiền mãn kinh: Trong một số trường hợp, uống thuốc tiền mãn kinh (gonadotropin-releasing hormone agonists – GnRH agonists) để tạm thời tạo ra trạng thái giống như mãn kinh, giảm kích thước của tử cung và giảm triệu chứng.
• Phẫu thuật loại bỏ tử cung (hysterectomy): Đối với những trường hợp nặng và không phản ứng với các phương pháp điều trị khác, phẫu thuật loại bỏ tử cung có thể được khuyến khích.

Thực hiện tiểu phẫu:

• Tiểu phẫu để loại bỏ u nội mạc tử cung: Đây là một lựa chọn nếu có u nội mạc tử cung gây ra các triệu chứng nghiêm trọng.
• Hysteroscopy và ablation tử cung: Các phương pháp này nhằm loại bỏ tế bào nội mạc tử cung và có thể giảm triệu chứng như đau kinh và xuất huyết.

Điều trị thay thế hormone sau phẫu thuật: Nếu phẫu thuật loại bỏ tử cung được thực hiện, hormone thay thế có thể được sử dụng để giảm các triệu chứng mãn kinh.

Nếu bạn hoặc người thân gặp vấn đề với bệnh U lạc nội mạc tử cung, quan trọng nhất là nên tham khảo với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp nhất dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể. Đây chỉ là một số tổng quan và không thay thế được tư vấn từ các chuyên gia y tế.

Kết luận

U lạc nội mạc tử cung là một bệnh lý phức tạp và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của phụ nữ. Việc hiểu rõ về bệnh, nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời là rất quan trọng. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ u lạc nội mạc tử cung, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và điều trị. Luôn nhớ rằng, sức khỏe là tài sản quý giá nhất, hãy chăm sóc bản thân và yêu thương cơ thể mình.