Gãy xương đùi là gì? Những điều cần biết về gãy xương đùi

Gãy xương đùi là một tình trạng nghiêm trọng nhất thường gặp ở người lớn và trẻ em, có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ về gãy xương đùi sẽ giúp bạn có những biện pháp phòng ngừa và xử lý hiệu quả khi gặp phải tình trạng này.

Tổng quan chung

Gãy thân xương đùi (hay gãy xương đùi – Broken Thigbone/Femur) là tình trạng xương đùi bị nứt hoặc gãy hoàn toàn do chấn thương mạnh, mỗi vị trí gãy sẽ có đặc điểm và biện pháp xử trí khác nhau. Xương đùi là xương lớn và chắc nhất trong cơ thể, có vai trò quan trọng trong việc chịu lực và duy trì thăng bằng. Gãy xương đùi có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là tai nạn giao thông, té ngã hoặc chấn thương trong các hoạt động thể thao.

Triệu chứng

Triệu chứng của gãy xương đùi thường rất rõ ràng và dễ nhận biết. Các dấu hiệu bao gồm:

• Đau dữ dội: Đau là triệu chứng chính và xuất hiện ngay sau chấn thương. Đau có thể lan từ đùi xuống gối và chân.
• Sưng và bầm tím: Vùng bị gãy sẽ sưng to và bầm tím do chảy máu bên trong.
• Biến dạng chân: Chân bị gãy có thể ngắn hơn hoặc có hình dạng bất thường.
• Mất khả năng di chuyển: Người bị gãy xương đùi sẽ không thể di chuyển chân bị thương.
• Đau khi chạm vào: Vùng xung quanh nơi gãy sẽ rất nhạy cảm và đau khi chạm vào.

Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến gãy xương đùi, bao gồm:

• Tai nạn giao thông: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt là các vụ tai nạn xe máy và ô tô.
• Té ngã: Té ngã từ độ cao hoặc ngã trong nhà ở người già có thể gây gãy xương đùi.
• Chấn thương thể thao: Các môn thể thao có tính va chạm cao như bóng đá, bóng rổ, hoặc trượt tuyết có nguy cơ gây gãy xương đùi.
• Loãng xương: Ở người già, loãng xương làm xương yếu đi và dễ gãy hơn khi gặp chấn thương nhẹ.

Đối tượng nguy cơ

Gãy xương đùi có thể xảy ra ở bất kỳ ai, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn, bao gồm:

• Người già: Xương của người già yếu hơn và dễ gãy hơn do loãng xương.
• Trẻ em: Trẻ em thường hiếu động và dễ bị tai nạn, đặc biệt trong các hoạt động thể thao.
• Người chơi thể thao: Những người tham gia các môn thể thao va chạm mạnh có nguy cơ cao bị chấn thương xương.
• Người có tiền sử bệnh xương: Những người có các bệnh lý về xương như loãng xương, viêm xương tủy, hoặc ung thư xương có nguy cơ gãy xương cao hơn.

Chẩn đoán gãy xương đùi

Chẩn đoán gãy xương đùi thường bao gồm các bước sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng bên ngoài như sưng, biến dạng và mức độ đau.
• Chụp X-quang: X-quang giúp xác định vị trí và mức độ gãy xương.
• Chụp CT hoặc MRI: Trong một số trường hợp phức tạp, chụp CT hoặc MRI có thể được sử dụng để có hình ảnh chi tiết hơn về tổn thương.

Phòng ngừa bệnh

Phòng ngừa gãy xương đùi là rất quan trọng, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao như người già và trẻ em. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:

• Sử dụng thiết bị bảo hộ: 
  • Khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc lái xe, hãy sử dụng mũ bảo hiểm, bảo vệ đầu gối và khuỷu tay.
  • Khi làm việc trên cao, luôn trang bị đầy đủ vật dụng bảo hộ lao động để phòng tránh tai nạn và hạn chế rủi ro.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống đủ chất, đặc biệt là thực phẩm giàu canxi và khoáng chất như hải sản, cá, đậu, hạt, sữa và các chế phẩm từ sữa. Tập thể dục đều đặn với các bài tập như lên xuống cầu thang, squats, tập tạ.
• Phòng ngừa té ngã: Đối với người già, giữ nhà cửa sạch sẽ, không trơn trượt và sử dụng dụng cụ hỗ trợ đi lại nếu cần. Trang bị hệ thống chiếu sáng đầy đủ, bố trí nội thất khoa học, đảm bảo sàn nhà không bị ướt.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao, kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về xương.
• Tập luyện thể thao đúng cách: Khởi động trước khi tập, nghỉ giải lao giữa giờ, chọn bài tập phù hợp với sức khỏe và kết hợp đa dạng các bài tập như chạy bộ, bơi lội, tập tạ, đánh tennis.

Việc áp dụng các biện pháp này không chỉ giúp bạn giảm nguy cơ gãy xương đùi mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ sức khỏe toàn diện.

Điều trị

Điều trị gãy xương đùi phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Điều trị bảo tồn: Áp dụng cho các trường hợp gãy không phức tạp. Bệnh nhân sẽ được bó bột hoặc sử dụng nẹp để cố định xương. Với các loại gãy kín ít di lệch, gãy không hoàn toàn (các đường rạn, nứt xương) có thể cố định ở vị trí gãy tạm thời từ 12-16 tuần và chờ đợi sự liền xương.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật thường được áp dụng cho các trường hợp gãy phức tạp. Bác sĩ sẽ sử dụng các thiết bị như đinh, nẹp hoặc vít để cố định xương. Các kỹ thuật phẫu thuật bao gồm:
  • Nẹp xương bằng đinh nội tủy: Đinh nội tủy được đặt bên trong ống tủy xương đùi để giữ xương ổn định.
  • Nẹp và vít xương: Sử dụng nẹp và vít để cố định xương từ bên ngoài.
  • Phẫu thuật thay khớp: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, thay khớp háng có thể được thực hiện.
  • Xử trí gãy hở: cần xử trí vết thương thật tốt, tránh nhiễm trùng tại vết mổ lan tràn và xử trí đúng cách các vết thương phần mềm để tránh hậu quả xấu.
• Vật lý trị liệu: Sau khi xương đã liền lại, bệnh nhân cần tập vật lý trị liệu để khôi phục chức năng vận động của chân. Các bài tập vật lý trị liệu giúp:
  • Khôi phục chức năng vận động: Tăng cường cơ bắp và phục hồi khả năng di chuyển của chân.
  • Giảm đau và sưng: Các bài tập nhẹ nhàng giúp giảm đau và sưng sau phẫu thuật.
  • Tăng cường sức mạnh xương: Giúp xương trở nên chắc khỏe hơn sau khi đã liền lại.

Kết luận

Gãy xương đùi là một chấn thương nghiêm trọng nhưng có thể được điều trị hiệu quả nếu được chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng ngừa và xử lý khi gặp phải tình trạng này. Hãy luôn chú ý đến sức khỏe của mình và thực hiện các biện pháp an toàn trong cuộc sống hàng ngày để giảm nguy cơ gãy xương đùi. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đến gặp bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.