Trong cuộc sống, sức khỏe của xương và hệ thống thận rất quan trọng để duy trì sự cân bằng và chất lượng cuộc sống. Bệnh loạn dưỡng xương, mặc dù không phổ biến, lại ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và sự phát triển của các bệnh nhân. Bài viết sau sẽ cung cấp thông tin những điều cần biết về loạn dưỡng xương
Tổng quan chung loạn dưỡng xương
Loạn dưỡng xương là bệnh lý liên quan đến quá trình phát triển và tái tạo xương, dẫn đến sự gia tăng đáng kể về khối lượng xương và các mô liên quan, nhưng chất lượng xương bị giảm. Bệnh thường xuất hiện ở người già, có thể ảnh hưởng đến nhiều khu vực khác nhau của xương trong cơ thể.
Loạn dưỡng xương thường là một biến chứng của bệnh thận. Trong những trường hợp này, nó được gọi là loạn dưỡng xương do thận. Loạn dưỡng xương do thận có thể gây biến dạng xương, chậm phát triển, đau xương và cơ, khuỵu gối và chân vòng kiềng. Đôi khi bệnh gan cũng có thể gây ra chứng loạn dưỡng xương hay còn gọi là chứng loạn dưỡng xương do gan.
Loạn dưỡng xương thường liên quan đến các tình trạng như loãng xương (sức mạnh của xương giảm), viêm xương xơ hóa (xương mềm, biến dạng) và nhuyễn xương (xương mềm và yếu do thiếu vitamin D, canxi hoặc phốt phát). Bệnh nhuyễn xương ở trẻ em được gọi là bệnh còi xương.
Điều trị chứng loạn dưỡng xương bao gồm điều trị tình trạng ảnh hưởng đến sự phát triển của xương và điều trị bất kỳ triệu chứng nào khi chúng xuất hiện.
Triệu chứng loạn dưỡng xương
Loạn dưỡng xương có nhiều triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào mức độ của bệnh. Một vài dấu hiệu thường gặp bao gồm:
- Đau nhức xương khớp: đay là triệu chứng phổ biến nhất, có thể đau nhẹ đến đau âm ỉ. Có thể xuất hiện tình trạng cứng khớp khi chạm vào xương.
- Xương giòn hơn dễ gãy: vì xương bị giảm chất lượng nên chúng dễ gãy hơn và thời gian phục hồi cũng lâu hơn so với bình thường. Người bị loạn dưỡng xương thường dễ gãy xương trong các hoạt động hàng ngày.
- Xương bị biến dạng: do quá trình tái tạo xương không đồng đều, các xương có thể bị biến dạng hoặc cong vẹo.
- Chiều cao bị sụt giảm do các đốt sống bị biến dạng hoặc biến mất, người bệnh có thể bị giảm chiều cao do cột sống bị co rút.
- Phong tỏa thần kinh: xương bị phình to lên, nó có thể nén hoặc phong toả các dây thần kinh, gây ra các triệu chứng như đau, tê liệt hoặc mất cảm giác.
- Mất trí nhớ: Loạn dưỡng xương cũng có thể gây ra mất trí nhớ, tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và các bệnh liên quan đến não.
Nếu như bạn mắc một trong số các triệu chứng trên, hãy nhanh chóng đến bệnh viện để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân loạn dưỡng xương
Một vài nguyên nhân thường gặp gây ra bệnh loạn dưỡng xương bao gồm:
- Di truyền: Loạn dưỡng xương có thể được truyền từ cha mẹ sang con cái theo cách di truyền.
- Bệnh lý nội tiết: ảnh hưởng từ các bệnh lý nội tiết như bệnh Cushing, bệnh Addison hoặc suy giáp có thể gây ra loạn dưỡng xương.
- Thiếu vitamin D và canxi: Vitamin D và canxi là hai yếu tố quan trọng trong quá trình tái tạo xương, do đó thiếu chúng có thể gây ra loạn dưỡng xương.
- Chấn thương: Chấn thương trực tiếp vào xương có thể gây ra loạn dưỡng xương.
- Sử dụng corticosteroid: Sử dụng corticosteroid trong thời gian dài có thể làm giảm khả năng tái tạo xương.
- Tuổi tác: Loạn dưỡng xương thường xuất hiện ở những người lớn tuổi do sự giảm chất lượng và khả năng tái tạo của xương.
Đối tượng nguy cơ loạn dưỡng xương
Khoảng 15% người Mỹ trưởng thành mắc bệnh thận mãn tính. Hầu hết những người mắc bệnh này đều có khả năng mắc chứng loạn dưỡng xương do thận ở một mức độ nào đó. Tổn thương xương trở nên nghiêm trọng hơn sau khi bị suy thận và lọc máu lâu dài.
Chẩn đoán loạn dưỡng xương
Các nhà cung cấp xét nghiệm sử dụng để chẩn đoán tình trạng này bao gồm:
- Xét nghiệm máu: Chúng bao gồm các phép đo canxi, phốt pho, vitamin D và hormone tuyến cận giáp. Xét nghiệm máu cũng có thể đo các dấu hiệu khác, chẳng hạn như phosphatase kiềm, giúp chuyển hóa xương (tái tạo). Nếu bạn mắc bệnh thận mãn tính, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ thực hiện xét nghiệm máu thường xuyên để tìm kiếm những thay đổi ở các mức này.
- Sinh thiết xương: Sinh thiết bao gồm việc thu thập một mẫu mô nhỏ để phân tích trong phòng thí nghiệm. Sinh thiết xương có thể giúp bác sĩ kiểm tra mật độ và cấu trúc xương, nhưng chúng hiếm khi được sử dụng.
- Kiểm tra mật độ xương: Còn được gọi là quét DEXA , xét nghiệm này đo độ chắc khỏe của xương và nguy cơ gãy xương.
- Xét nghiệm hình ảnh: Chụp X-quang , chụp CT và MRI có thể giúp bác sĩ đánh giá những thay đổi của xương. Các nhà cung cấp cũng sử dụng chụp CT và siêu âm tim để tìm kiếm tình trạng vôi hóa trong mạch máu của bạn.
Phòng ngừa bệnh loạn dưỡng xương
Loạn dưỡng xương là một bệnh lý nghiêm trọng và yêu cầu chăm sóc và điều trị chuyên môn. Tuy nhiên, một số biện pháp tại nhà có thể hỗ trợ quá trình điều trị của bệnh nhân. Dưới đây là một số lời khuyên để chữa trị loạn dưỡng xương tại nhà:
- Ăn uống lành mạnh, bổ sung các thực phẩm giàu vitamin D và canxi giúp xương chắc khỏe.
- Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên.
- Tránh sử dụng thuốc corticosteroid trong thời gian dài và hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây loạn dưỡng xương như hút thuốc lá và uống rượu.
- Tránh các hoạt động có nguy cơ gây chấn thương, chẳng hạn như đi xe đạp hoặc tham gia các môn thể thao mạo hiểm.
Điều trị loạn dưỡng xương như thế nào?
Việc điều trị của bạn sẽ phụ thuộc vào mức độ tổn thương xương và bệnh thận cũng như tốc độ luân chuyển xương cao hay thấp. Các loại phương pháp điều trị chính bao gồm:
- Thay đổi chế độ ăn uống: Bác sĩ có thể đề xuất chế độ ăn ít phốt pho. Điều này bao gồm hạn chế thực phẩm chế biến và đóng gói thường có hàm lượng phốt pho bổ sung cao. Bạn cũng có thể phải hạn chế thực phẩm có hàm lượng phốt pho cao tự nhiên nếu bạn mắc bệnh thận tiến triển.
- Thuốc và chất bổ sung: Những thứ này có thể giúp cân bằng lượng khoáng chất và hormone. Chúng bao gồm bổ sung canxi và vitamin B. Nồng độ canxi cao kéo dài có thể dẫn đến tốc độ luân chuyển xương thấp và bệnh xương bất động.
- Phẫu thuật tuyến cận giáp: Phẫu thuật là một lựa chọn nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.
Kết luận
Loạn dưỡng xương là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh thận mãn tính, nhưng với sự hiểu biết đúng đắn và quản lý kịp thời, người bệnh có thể giảm thiểu các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ của bạn về bất kỳ mối quan tâm nào bạn có về tình trạng sức khỏe của mình.
