Vô sinh ở nam giới đã trở thành nỗi lo của biết bao gia đình. Nam giới vô sinh có tinh trùng không là điều các cặp đôi mong con lo lắng. Tinh trùng là nhân tố quan trọng, đóng góp 1 nửa trong quá trình hình thành và phát triển của phôi thai. Cùng tìm hiểu nam giới vô sinh có tinh trùng không? Nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa vô sinh nam ở bài viết dưới đây.
Nam vô sinh có tinh trùng không?
Vô sinh là tình trạng sau hơn 1 năm chung sống nhưng người vợ không có tin vui. Mặc dù, hai vợ chồng vẫn quan hệ bình thường và không sử dụng các biện pháp tránh thai. Vô sinh hiếm muộn có thể là do người chồng hoặc người vợ hoặc cả 2 vợ chồng.
Vô sinh nam có liên quan đến việc sản xuất tinh trùng, chức năng tinh trùng bất thường hoặc sự tắc nghẽn ngăn cản việc vận chuyển tinh trùng. Do đó, quá trình thụ thai không xảy ra, làm mất khả năng sinh sản của nam giới.
Nam giới vô sinh có tinh trùng không là điều các cặp đôi mong con lo lắng. Tinh trùng là nhân tố quan trọng, đóng góp 1 nửa trong quá trình hình thành và phát triển của phôi thai. Vì vậy sức khỏe sinh sản của nam giới có tốt hay không phụ thuộc nhiều vào tình trạng hình thái và đặc điểm tinh trùng.
Sinh sản tự nhiên của nam giới phụ thuộc vào 2 đặc điểm:
- Nam giới phải có khả năng tạo ra tinh trùng khỏe mạnh để có thể thụ tinh với trứng.
- Nam giới cần có khả năng cương cứng, giao hợp xuất tinh để tinh trùng gặp được trứng.
- Nếu gặp vấn đề ở một trong 2 bước này, khả năng có thai tự nhiên sẽ giảm đi.
Nhiều trường hợp nam giới có tinh trùng nhưng vẫn hiếm muộn, nguyên nhân có thể do tinh trùng bất thường, dị dạng, điều này ảnh hưởng nhiều đến khả năng làm cha. Tinh trùng bất thường có thể do nhất thời hoặc mãn tính, biểu hiện biến đổi về cả số lượng và hình dạng (chất lượng). Hiện nay việc khảo sát hình thái của tinh trùng là những yếu tố đầu tiên để đánh giá về khả năng sinh sản của nam giới. Tinh trùng có những bất thường như không đầu, đầu to, không đuôi, đuôi kép, đầu kim… đều khó để thâm nhập vào trứng và thụ thai.
Với trường hợp nam giới qua 2 lần thử tinh dịch đồ cách nhau 2 tuần nhưng không tìm thấy tinh trùng sẽ được chẩn đoán là vô tinh (không có tinh trùng). Tỷ lệ vô tinh chiếm khoảng 1% dân số và chiếm tới 10-15% bệnh nhân vô sinh nam.
Các bệnh lý tinh trùng liên quan đến vô sinh thường gặp
Có tinh trùng nhưng ít và yếu
Có tinh trùng vẫn bị vô sinh là tình trạng mà nhiều nam giới đang phải đối mặt. Nam giới có tinh trùng trong tinh dịch nhưng vẫn khó thụ thai tự nhiên có thể do tinh trùng gặp vấn đề về số lượng, chất lượng.
Theo thống kê, tỷ lệ tinh trùng bất thường của nam giới nhiều hơn 4-10% so với tinh trùng bình thường khi làm kiểm tra tinh dịch ở phòng xét nghiệm. Có nhiều dạng bất thường tinh trùng, một số thuật ngữ chỉ tinh trùng bất thường hay gặp bao gồm:
Cực khoái khô hay Aspermia
Là tình trạng người đàn ông có thể đạt cực khoái, nhưng không xuất tinh. Nguyên nhân dẫn đến cực khoái khô có thể do xuất tinh ngược dòng, mắc rối loạn di truyền, bất thường bẩm sinh ở cơ quan sinh sản hoặc mắc rối loạn về chức năng tình dục mức độ nghiêm trọng…
Tinh dịch ít
Tổng lượng tinh trùng xuất ra ít hơn 1,5ml dung dịch, tình trạng này có thể do xuất tinh ngược dòng gây nên.
Mật độ tinh trùng thấp
Khi số lượng tinh trùng thấp hơn bình thường kèm theo những vấn đề liên quan đến sức khỏe tinh trùng như khả năng di động kém, hình dạng không bình thường. Mật độ tinh trùng thấp có thể do bệnh celiac, tác dụng phụ sau khi dùng một số loại thuốc, giãn tĩnh mạch thừng tinh, rối loạn nội tiết tố, bệnh lý ác tính… hoặc do môi trường sống, thói quen sinh hoạt…
Tinh trùng di động kém
Số tinh trùng di động được xem là thước đo khả năng sinh sản của nam giới. Theo công bố năm 2015 của Tổ chức Y tế thế giới WHO cho biết, nam giới có 5 triệu tinh trùng di động xếp vào nhóm vô sinh nam nặng, từ 5-20 triệu tinh trùng xếp vào nhóm vô sinh trung bình và hơn 20 triệu tinh trùng di động thì xếp vào nhóm bình thường.
Quái tinh
Nếu phần lớn tinh trùng có hình dạng bất thường sẽ được gọi là quái tinh. Hình dạng tinh trùng bình thường sẽ có đầu bầu dục, đuôi dài, nếu tinh trùng bị quái tinh sẽ có hình dạng đầu kỳ lạ, có thêm đầu, không đầu, thêm đuôi hoặc mất đuôi. Phần lớn nguyên nhân dẫn đến quái tinh thường do di truyền.
Thiểu nhược quái tinh
Khi cả số lượng, độ di động và hình dạng đều bất thường được xem là thiểu nhược quái tinh, đây là nguyên nhân phổ biến gây vô sinh nam.
Tinh trùng hoại tử hay tinh trùng có mủ
Tình trạng này được xem là nguyên nhân hiếm gặp gây vô sinh, khiến tinh trùng bị chết, hiện vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây nên tình trạng này.
Tăng bạch cầu trong tinh dịch hay còn gọi là mủ tinh dịch
Tinh trùng trong trường hợp này không hẳn bất thường nhưng tinh dịch có một số vấn đề, lượng tế bào bạch cầu cao có thể gây tổn thương tinh trùng và làm giảm khả năng sinh sản.
Không có tinh trùng
Sau khi làm 2 lần tinh dịch đồ cách nhau 2 tuần mà không phát hiện có tinh trùng, người đàn ông được xác định là vô tinh (không có tinh trùng) Nguyên nhân gây vô sinh được chia làm hai loại gồm:
Vô tinh bế tắc (OA)
Lúc này quá trình sinh tinh vẫn diễn ra bình thường nhưng tinh trùng không thể xuất ra ngoài do tắc nghẽn, thường với trường hợp bệnh nhân không có ống dẫn tinh, sau triệt sản, viêm nhiễm hoặc biến chứng sau phẫu thuật vùng bẹn bìu.
Vô tinh không bế tắc (NOA)
Vô tinh không bế tắc là tình trạng quá trình sinh tinh gặp tổn thương hoặc đình trệ. Bệnh nhân bị tình trạng này thường do bất thường di truyền,giãn tĩnh mạch thừng tinh, tinh hoàn ẩn, teo tinh hoàn, suy dịnh dục…
Nguyên nhân ảnh hưởng đến tình trạng tinh trùng bất thường
Hiện nay, nguyên nhân dẫn đến tình trạng tinh trùng bất thường vẫn chưa được xác định rõ, tuy nhiên một số yếu tố sau được cho là có ảnh hưởng đến số lượng, chất lượng và hình thái của tinh trùng:
Yếu tố y tế:
- Rối loạn nội tiết tố: Hormone đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất tinh trùng. Sự mất cân bằng nội tiết tố có thể dẫn đến vô sinh.
- Bệnh lý hệ thống sinh sản: Các bệnh như viêm nhiễm, giãn tĩnh mạch thừng tinh, tắc ống dẫn tinh có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất và vận chuyển tinh trùng.
- Di truyền: Một số bệnh di truyền có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
Yếu tố lối sống:
- Thói quen xấu: Hút thuốc, uống rượu và sử dụng ma túy có thể gây tổn hại đến chất lượng tinh trùng.
- Căng thẳng và chế độ ăn uống: Căng thẳng kéo dài và chế độ ăn uống không lành mạnh cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Phương pháp chẩn đoán
Xét nghiệm tinh dịch đồ:
Để chẩn đoán tình trạng tinh trùng bất thường, vô tinh bác sĩ sẽ tiến hành phân tích tinh dịch đồ để kiểm tra.
Để kết quả tinh dịch đồ chính xác nhất, người nam nên kiêng xuất tinh 3-5 ngày trước khi lấy mẫu. Mẫu sau khi được thu thận sẽ được soi dưới kính hiển vi để phân tích về số lượng, hình dạng, độ di động…
Với trường hợp nam giới qua 2 lần thử tinh dịch đồ cách nhau 2 tuần nhưng không tìm thấy tinh trùng sẽ được chẩn đoán là vô tinh (không có tinh trùng).
Xét nghiệm hormone: Kiểm tra mức độ hormone liên quan đến việc sản xuất tinh trùng.
Siêu âm: Kiểm tra cấu trúc của cơ quan sinh dục.
Biện pháp phòng ngừa
Rất nhiều trường hợp tinh trùng bất thường không thể ngăn ngừa được. Nhưng các chuyên gia cũng cho rằng một số biện pháp sau đây có thể giúp bạn tăng cường sức khỏe tổng thể, bao gồm cả sức khỏe sinh sản, để gia tăng cơ hội làm cha.
- Tránh hút thuốc, uống rượu, sử dụng các chất kích thích.
- Duy trì cân nặng ở giới hạn cho phép.
- Tránh để tinh hoàn bị tăng nhiệt độ kéo dài.
- Hạn chế tiếp xúc với các loại hóa chất, tia phóng xạ.
- Tập luyện thể dục, giải tỏa căng thẳng.
- Theo dõi, điều trị các vấn đề sinh sản ở cơ sở y tế chuyên khoa.
Vô sinh nam là một vấn đề phức tạp và có nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học và việc duy trì một lối sống lành mạnh, nam giới có thể cải thiện khả năng sinh sản của mình. Nếu bạn hoặc người thân gặp vấn đề về vô sinh, hãy tìm đến các chuyên gia y tế để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Chúng tôi hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết và hữu ích về vấn đề vô sinh nam và các biện pháp phòng ngừa. Hãy luôn chăm sóc sức khỏe của mình và duy trì một lối sống lành mạnh để đảm bảo khả năng sinh sản tốt nhất.
