Viêm lưỡi gà là gì? Những điều cần biết về viêm lưỡi gà

Triệu chứng viêm lưỡi gà

Khi bị viêm, lưỡi gà có thể bị sưng đỏ và phình to hơn bình thường. Các triệu chứng thường gặp của bệnh viêm lưỡi gà bao gồm:

• Ngứa, rát hoặc đau họng
• Xuất hiện các đốm nhỏ trên cổ họng
• Ngủ ngáy
• Khó nuốt
• Khó thở
• Có thể nôn ra máu, sốt
• Cảm thấy nghẹn
• Tiết nhiều nước bọt

Nguyên nhân viêm lưỡi gà

Theo các chuyên gia, có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng lưỡi gà bị sưng viêm. Các tác nhân gây viêm gồm có:

Yếu tố môi trường và lối sống

Một số yếu tố môi trường và lối sống có thể khiến cho lưỡi gà bị kích ứng dẫn tới sưng viêm, chẳng hạn như:

• Dị ứng: Bụi, vảy da động vật, phấn hoa và một vài loại thực phẩm có thể gây ra phản ứng dị ứng ở một số người. Phản ứng dị ứng này sẽ dẫn đến tình trạng sưng ở nhiều bộ phận khác nhau trên cơ thể, bao gồm cả lưỡi gà.
• Thuốc: Tác dụng phụ của một số loại thuốc có thể khiến lưỡi gà sưng đỏ.
• Mất nước: Cơ thể thiếu nước có thể dẫn đến tình trạng viêm lưỡi gà. Thói quen uống rượu có thể dẫn đến mất nước và khiến lưỡi gà bị sưng.
• Tiếp xúc với hóa chất: Tiếp xúc với các hóa chất độc hại có thể gây ra nhiều phản ứng, bao gồm cả việc làm lưỡi gà sưng lên. Thuốc lá và cần sa cũng là những chất độc hại có thể gây nên tình trạng này.
• Ngủ ngáy: Ngủ ngáy có thể gây sưng lưỡi gà, tuy nhiên trường hợp này rất hiếm. Nguyên nhân là do ngáy có thể tạo ra những rung động mạnh khiến lưỡi gà bị ảnh hưởng.

Nhiễm trùng gây viêm lưỡi gà 

Một số bệnh nhiễm trùng có thể khiến lưỡi gà bị kích thích, dẫn đến tình trạng viêm và sưng. 

• Các bệnh do nhiễm virus thường gặp nhất gây viêm lưỡi gà bao gồm cảm lạnh, cúm, tăng bạch cầu đơn nhân do nhiễm khuẩn và viêm thanh khí phế quản.
• Viêm họng liên cầu khuẩn cũng có thể khiến lưỡi gà bị kích ứng và viêm làm sưng đau lưỡi gà. Vi khuẩn Streptococcus là tác nhân phổ biến nhất gây ra căn bệnh này.
• Viêm amidan ở mức độ nghiêm trọng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến lưỡi gà. Cụ thể, viêm amidan sẽ khiến lưỡi gà bị kích thích, thậm chí là bị sưng.
• Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục cũng có thể là tác nhân khiến lưỡi gà bị viêm. Những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương do HIV và mụn rộp sinh dục có nguy cơ mắc bệnh tưa miệng cao hơn. Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng sưng lưỡi gà.

Chấn thương

Chấn thương lưỡi gà có thể xuất phát từ một vấn đề sức khỏe hoặc một thủ thuật y khoa, như:

• Nôn ói thường xuyên hoặc axit do trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có thể khiến cổ họng và lưỡi gà bị kích ứng.

• Đặt ống khí quản trong quá trình phẫu thuật.
• Cắt amidan (vị trí amidan nằm ở cả 2 bên của lưỡi gà)
• Phỏng do uống nhầm hóa chất hay dùng đồ ăn thức uống quá nóng.

Yếu tố di truyền

Phù mạch di truyền có thể gây sưng phồng lưỡi gà, cổ họng, mặt, tay và chân. Tuy nhiên, căn bệnh này lại tương đối hiếm gặp. Theo Hiệp hội Phù mạch Di truyền Hoa Kỳ, tỷ lệ xảy ra tình trạng này chỉ khoảng 1/10.000 – 1/50.000 người.

Lưỡi gà lớn bất thường là một tình trạng di truyền hiếm gặp khác. Cũng như viêm lưỡi gà, nó có thể gây cản trở quá trình hô hấp. Khi cần thiết, phẫu thuật là lựa chọn duy nhất để giải quyết vấn đề này.

Đối tượng nguy cơ 

Bất cứ ai cũng có thể bị viêm lưỡi gà. Tuy nhiên, tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ em cao hơn so với người lớn. Các yếu tố làm tăng nguy cơ viêm lưỡi gà gồm có:

• Dị ứng
• Hút thuốc lá kể cả thuốc lá thụ động
• Tiếp xúc với hóa chất và các chất gây kích ứng khác trong môi trường
• Hệ miễn dịch suy yếu, dễ bị nhiễm trùng.

Chẩn đoán viêm lưỡi gà

Khi nhận thấy lưỡi gà bị sưng viêm, bạn nên đến gặp bác sĩ nếu có kèm theo triệu chứng sốt và sưng cổ họng, bởi đây rất có thể là dấu hiệu của một vấn đề y tế tiềm ẩn gây sưng lưỡi gà. 

Khi đi khám, bạn cần cung cấp đầy đủ thông tin bệnh sử của mình cho bác sĩ. Các thông tin quan trọng nhất bao gồm:

• Các loại thuốc kê đơn và không kê đơn mà bạn đã sử dụng
• Thói quen hút thuốc lá của bản thân (nếu có)
• Các loại thực phẩm gần đây bạn đã dùng
• Loại hóa chất hoặc các chất bất thường mà bạn đã tiếp xúc (nếu có)
• Các triệu chứng khác, chẳng hạn như đau bụng, sốt hoặc mất nước…

Bác sĩ có thể kiểm tra cổ họng và mũi của bạn nhằm xác định xem nguyên nhân gây sưng có phải là do bệnh cúm, vi khuẩn và nấm hay không. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể được yêu cầu xét nghiệm máu để loại trừ các tác nhân truyền nhiễm khác.

Trong trường hợp không xác định được nguyên nhân, bạn có thể cần gặp bác sĩ chuyên khoa dị ứng. Xét nghiệm máu và xét nghiệm lẩy da có thể cần thực hiện để giúp xác định hóa chất và loại thực phẩm gây ra phản ứng dị ứng ở cổ họng của bạn.

Phòng ngừa viêm lưỡi gà

Viêm lưỡi gà là triệu chứng của nhiều tình trạng khác nhau, vì vậy bạn không thể ngăn ngừa hoàn toàn. Tuy nhiên bạn có thể áp dụng những cách sau để giảm thiểu rủi ro mắc viêm lưỡi gà:

• Không hút thuốc lá;
• Tránh các chất gây dị ứng như khói bụi, phấn hoa, thức ăn,…
• Tránh các chất kích thích/ hóa học và các tác nhân môi trường gây viêm lưỡi gà;
• Quan hệ tình dục an toàn (vì viêm lưỡi gà có thể liên quan đến một số bệnh lây truyền qua đường tình dục).

Điều trị viêm lưỡi gà như thế nào?

Viêm lưỡi gà không phải là một vấn đề sức khỏe phổ biến và có thể tự thuyên giảm theo thời gian mà không cần điều trị. Viêm lưỡi gà cũng được điều trị bằng các biện pháp khắc phục tại nhà. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sự can thiệp của y tế là điều cần thiết. Phương pháp điều trị viêm lưỡi gà sẽ được lựa chọn tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

• Nhiễm trùng

Viêm lưỡi gà do nhiễm virus có xu hướng tự hồi phục mà không cần điều trị. Trong khi đó, đối với tình trạng nhiễm khuẩn, việc dùng thuốc kháng sinh theo đơn của bác sĩ có thể giúp ích cho bạn.

• Dị ứng

Việc lưỡi gà bị sưng viêm liên quan đến dị ứng có thể được điều trị bằng thuốc kháng histamin hoặc steroid. Sốc phản vệ là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Các bác sĩ thường sử dụng epinephrine để điều trị phản ứng này.

• Phù mạch di truyền

Phù mạch di truyền có thể được điều trị bằng các loại thuốc sau:

• Thuốc ức chế C1 esterase
• Thuốc ức chế kallikrein huyết tương
• Chất đối kháng thụ thể bradykinin
• Androgen