Mất trí nhớ tạm thời là gì? Những điều cần biết về mất trí nhớ tạm thời

Triệu chứng

Triệu chứng của mất trí nhớ tạm thời là không thể tạo ra những ký ức mới và nhớ về quá khứ gần đây. Khi triệu chứng được xác nhận, việc loại trừ các nguyên nhân mất trí nhớ tạm thời là rất quan trọng. Bên cạnh các chỉ định cận lâm sàng cần thiết, bác sĩ thường dựa vào những dấu hiệu và triệu chứng dưới đây để chẩn đoán chứng mất trí nhớ tạm thời để có cách can thiệp phù hợp:

• Lú lẫn đột ngột bao gồm mất trí nhớ được nhìn thấy bởi một nhân chứng.
• Tỉnh táo và biết mình là ai mặc dù bị mất trí nhớ tạm thời. Người bệnh có thể nhận thức bình thường, chẳng hạn như khả năng nhận biết và gọi tên các đồ vật quen thuộc…
• Không có dấu hiệu tổn thương ở một vùng não cụ thể, chẳng hạn như không thể cử động tay/chân, không thể kiểm soát cử động hoặc khó hiểu từ ngữ.

Nhiều triệu chứng và tiền sử có thể góp phần giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh mất trí nhớ tạm thời bao gồm:

• Các triệu chứng mất trí nhớ tạm thời kéo dài không quá 24 giờ và thường ngắn hơn.
• Ký ức trở lại dần dần.
• Gần đây không gặp chấn thương ở đầu.
• Không gặp triệu chứng co giật trong thời gian bị mất trí nhớ.
• Không có tiền sử mắc bệnh động kinh hoạt động.

Một dấu hiệu phổ biến khác của bệnh mất trí nhớ tạm thời do không có khả năng tạo ký ức mới bao gồm việc đặt câu hỏi lặp đi lặp lại, thường là cùng một câu hỏi, ví dụ như “tôi đang làm gì ở đây?” hoặc “làm thế nào chúng ta đến được đây?”.

Nguyên nhân

Đến nay vẫn chưa có bất kỳ câu trả lời chính xác nào cho vấn đề này. Nhưng tham khảo ý kiến chuyên gia, ta có thể biết một phần nguyên nhân gây mất trí tạm thời có liên quan đến chứng đau nửa đầu mặc dù cả hai bệnh lý này đều chưa rõ do yếu tố nào gây nên. Sau đây là một vài sự kiện dẫn đến khả năng mất trí nhớ tạm thời ở bạn:

• Hưng phấn quá độ hoặc sử dụng rượu bia, ma túy, chất kích thích khi quan hệ tình dục.
• Hoạt động về thể chất quá mức chịu đựng của cơ thể.
• Ngâm mình trong nước nóng hoặc lạnh một cách đột ngột.
• Bị chấn thương nhẹ ở đầu.
• Sau khi tiến hành các thủ thuật ý khoa, điển hình là nội soi hay chụp động mạch,…
• Chịu cú sốc về mặt tâm lý hoặc có cảm xúc buồn đau (do tin xấu, mâu thuẫn,…) xảy ra một cách đột ngột.
• Làm việc quá sức mà không có chế độ nghỉ ngơi hợp lý.

Đối tượng nguy cơ

• Mặc dù tăng huyết áp và cholesterol máu cao có sự liên quan chặt chẽ đến bệnh đột quỵ. Nhưng đây không là yếu tố nguy cơ gây cơn mất trí nhớ tạm thời. Có lẽ là do cơn mất trí nhớ tạm thời không liên quan đến sự lão hóa của mạch máu. 
• Giới tính dường như cũng được xem là yếu tố nguy cơ của bệnh.

Các yếu tố nguy cơ rõ ràng nhất bao gồm:

• Tuổi tác. Những người từ 50 tuổi trở lên có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với những người trẻ.
• Tiền căn đau nửa đầu (Migraine). Nếu từng hoặc đang điều trị đau nửa đầu, thì nguy cơ mắc bệnh thường cao hơn bình thường.

Chẩn đoán

Chẩn đoán bệnh mất trí nhớ tạm thời giúp bác sĩ loại trừ các tình trạng nghiêm trọng hơn như đột quỵ, co giật hoặc chấn thương đầu… Dưới đây là một số phương pháp có thể được áp dụng để chẩn đoán chứng mất trí nhớ tạm thời: 

• Chẩn đoán bằng việc khám sức khỏe: Để xem người bệnh có bị mất trí nhớ tạm thời không, bác sĩ sẽ khám và kiểm tra thần kinh, khả năng phản xạ, chức năng cảm giác, trương lực cơ, sức mạnh cơ bắp, tư thế, dáng đi, sự phối hợp và cân bằng. Bác sĩ cũng có thể đặt câu hỏi để kiểm tra khả năng tư duy, phán đoán và trí nhớ của người bệnh.
• Kiểm tra hình ảnh học: Kiểm tra hình ảnh học như chụp CT, MRI, đo điện não… giúp bác sĩ phát hiện những bất thường của lưu lượng máu. Phương pháp xét nghiệm máu cũng có thể được áp dụng để nhận biết người bệnh có bị mất trí nhớ tạm thời hay không.
  • Chụp cắt lớp vi tính (CT): Bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh chụp CT với nhiều góc độ khác nhau để hiển thị hình ảnh cắt ngang của não và hộp sọ. Đồng thời, hình chụp CT có thể cho thấy những bất thường trong cấu trúc não, bao gồm các mạch máu bị vỡ, hẹp hoặc giãn quá mức và những cơn đột quỵ trong quá khứ… Qua đó, bác sĩ có thể chẩn đoán người bệnh có bị chứng mất trí nhớ tạm thời không.
  • Chụp cộng hưởng từ (MRI): Kiểm tra mức độ mất trí nhớ tạm thời bằng phương pháp chụp này tạo ra hình ảnh chi tiết, cắt ngang của não. Chụp MRI cho ra hình ảnh 3D với nhiều góc độ khác nhau. Có thể không cần chụp MRI nếu người bệnh đã chụp CT vào thời điểm xảy ra cơn đau và kết quả chụp CT không cho thấy bất kỳ vấn đề nào trong não.
  • Đo điện não đồ (EEG): Nhằm ghi lại hoạt động điện của não thông qua các điện cực gắn trên da đầu. Người bệnh động kinh thường có những thay đổi về sóng não, ngay cả khi họ không bị động kinh. Chỉ định cận lâm sàng này có thể được chỉ định nếu người bệnh có nhiều hơn một đợt mất trí nhớ tạm thời.

Phòng ngừa bệnh

Vì nguyên nhân gây ra chưa được rõ ràng cùng với tỷ lệ tái phát khá thấp nên việc tìm ra một cách để phòng ngừa hoàn toàn chứng bệnh này là không khả thi. Nếu phát hiện bản thân bị mất đi ký ức sau khi thực hiện một sự kiện nào đó (ví dụ như vận động mạnh hoặc thay đổi thân nhiệt đột ngột,…) thì hãy hạn chế lặp lại vận động đó. Thêm nữa, việc tìm đến cơ sở y tế uy tín, để được thăm khám và điều trị.

Điều trị như thế nào?

Không cần điều trị cho tình trạng mất trí nhớ tạm thời vì nó sẽ tự hết trong vòng 24 giờ. Tuy nhiên, điều trị cho một nguyên nhân nghi ngờ là gây mất trí nhớ có thể là cần thiết.

Tóm lại, chứng mất trí nhớ tạm thời không gây nên những vấn đề nghiêm trọng về thực thể nhưng có thể ảnh hưởng đến tinh thần của người bệnh, khiến họ suy sụp và tổn thương, nhất là trong những lúc đột ngột mất trí nhớ, hoang mang và lo lắng.