Xốp xơ tai là bệnh lý chuyển hóa xương gây ra cứng khớp xương khiến người bệnh mất dần thính giác. Nguyên nhân bệnh xốp xơ tai hình thành chưa được chỉ rõ và các triệu chứng cũng rất khó phân biệt được với những căn bệnh mất thính giác thông thường. Hãy cùng Pharmacity tìm hiểu về căn bệnh này qua bài viết sau.
Tổng quan chung
Xốp xơ tai là tình trạng xương phát triển bất thường xung quanh đế xương bàn đạp, một trong những xương nhỏ của tai giữa. Điều này dẫn đến sự cố định của xương bàn đạp. Xương bàn đạp phải di chuyển tự do để tai hoạt động bình thường và nghe rõ.
Nghe là một quá trình phức tạp. Ở tai bình thường, các rung động âm thanh được truyền từ tai ngoài vào ống tai nơi chúng chạm vào màng nhĩ. Những rung động này gây ra chuyển động của màng nhĩ, truyền rung động đến ba xương nhỏ của tai giữa, xương búa, xương đe và xương bàn đạp.
Khi xương bàn đạp di chuyển, nó làm cho dịch trong tai chuyển động, do đó, bắt đầu quá trình kích thích các tế bào lông ở tai trong, tế bào này kết nối với dây thần kinh thính giác. Dây thần kinh thính giác sau đó mang thông tin âm thanh đến não, dẫn đến việc nghe thấy âm thanh. Khi bất kỳ phần nào của quá trình này bị tổn hại, thính lực sẽ bị suy giảm.
Triệu chứng xốp xơ tai
Đa phần bệnh nhân xốp xơ tai nhận biết được những biểu hiện bất thường về thính giác của bản thân khi còn rất trẻ, những bất thường này có thể xảy ra ở 1 tai hoặc cả 2 tai.Triệu chứng xốp xơ tai đôi khi rất khó phát hiện ra vì nó khá giống với một số căn bệnh về thính giác khác. Sau đây là những triệu chứng xốp xơ tai điển hình nhất, người bệnh nên đến gặp bác sĩ nếu nhận thấy bản thân có những biểu hiện này:
- Thính giác của người bệnh ngày càng kém đi, thậm chí người bệnh có thể mất thính giác hoàn toàn.
- Những âm thanh thấp, sâu và thì thầm rất khó khiến bệnh nhân nghe rõ ràng.
- Nói khẽ hơn vì lúc nào cũng cảm thấy mình nói to hơn bình thường.
- Khác với những loại mất thính giác khác, người bệnh xốp xơ tai thường nghe rõ hơn khi xung quanh ồn ào.
- Nghe lấy những tiếng ù phát ra từ cơ thể
- Đôi lúc bệnh nhân cảm thấy chóng mặt, tuy nhiên trường hợp này rất hiếm khi xảy ra.
Nguyên nhân dẫn đến xốp xơ tai
Xốp xơ tai thường xảy ra nhất khi một trong các xương ở tai giữa, xương bàn đạp bị kẹt tại chỗ. Tình trạng này còn được gọi là rối loạn chuyển hóa xương ở vùng tai. Khi xương này không thể rung, âm thanh không thể truyền qua tai và thính lực bị suy giảm.
Đến nay, chưa rõ tại sao điều này lại xảy ra, nhưng các nhà khoa học cho rằng nó có thể liên quan đến việc nhiễm sởi trước đó. Virus sởi có thể gây viêm nhiễm ở những bệnh nhân có yếu tố di truyền đối với bệnh xốp xơ tai.
Rối loạn miễn dịch cũng được cho là yếu tố nguy cơ của bệnh.
Xốp xơ tai cũng có thể di truyền trong gia đình và một nửa số trường hợp là do di truyền. Một người có 25% nguy cơ phát triển bệnh xốp xơ tai nếu cha hoặc mẹ mắc bệnh này và 50% nguy cơ nếu cả cha và mẹ đều bị.
Ngoài ra, bệnh cũng có thể liên quan đến sự tương tác giữa ba tế bào khác nhau của hệ thống miễn dịch được gọi là các cytokine. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, sự cân bằng của ba chất này giúp tái tạo xương khỏe mạnh. Do vậy, sự mất cân bằng về mức độ của chúng có thể gây ra loại tái tạo bất thường xảy ra trong bệnh xốp xơ tai.
Đối tượng nguy cơ
Đối tượng có nguy cơ cao bị xốp xơ tai là những người ở trong gia đình có người bị bệnh hoặc mang gen bệnh. Trong những gia đình này, nữ giới có nguy cơ bị bệnh cao hơn nam giới.
Mất thính lực do xốp xơ tai hiếm khi có biểu hiện sớm ở độ tuổi 7-8, nhưng hầu hết các trường hợp không trở nên rõ ràng cho đến cuối tuổi vị thành niên hoặc đầu những năm trưởng thành khi bệnh mất thính lực không đối xứng tiến triển chậm được chẩn đoán.
Tuổi khởi phát xốp xơ tai là từ 15 – 45 tuổi, trung bình là 33 tuổi.
Chẩn đoán
Bước đầu tiên trong chẩn đoán là loại trừ các bệnh hoặc vấn đề sức khỏe khác có thể gây ra các triệu chứng giống như bệnh xốp xơ tai.
Các bước tiếp theo bao gồm các bài kiểm tra thính lực để đo độ nhạy của thính giác (thính lực đồ) và dẫn truyền âm thanh ở tai giữa (tympanogram).
Đôi khi, các chẩn đoán hình ảnh, chẳng hạn như chụp CT cũng được sử dụng để xác định bệnh xốp xơ tai.
Phòng ngừa bệnh xốp xơ tai
Phòng ngừa xốp xơ tai bao gồm các biện pháp giảm thiểu tiếp xúc với tiếng ồn hoặc âm thanh có hại. Dưới đây là một số cách bạn có thể thực hiện để bảo vệ tai của mình:
- Sử dụng bảo hộ tai: Khi bạn phải làm việc ở những nơi có tiếng ồn lớn, đảm bảo rằng bạn đang sử dụng bảo hộ tai như tai bịt hoặc tai nghe chống ồn.
- Giảm thời gian tiếp xúc với tiếng ồn: Cố gắng giảm thời gian bạn tiếp xúc với môi trường ồn ào, hoặc thậm chí tránh nó hoàn toàn nếu có thể.
- Kiểm soát âm thanh tại nhà: Tránh sử dụng thiết bị phát âm thanh ở mức độ cao, và sử dụng tai nghe có dây thay vì loa ngoài để giảm tiếng ồn phản xạ.
- Thực hiện kỹ thuật giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể gây hại cho sức khỏe của tai. Hãy thực hiện các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga, hoặc tập thể dục đều đặn.
- Điều chỉnh thói quen ăn uống: Một số loại thực phẩm và đồ uống có thể gây ra tiếng ù tai. Hạn chế sử dụng caffeine, rượu và thức ăn giàu chất béo.
- Thăm bác sĩ định kỳ: Thăm bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng định kỳ để kiểm tra sức khỏe của tai và nhận hướng dẫn cụ thể về cách bảo vệ tai khỏi tổn thương.
Điều trị xốp xơ tai như thế nào?
Điều trị không phẫu thuật
Mục tiêu của điều trị cho đa số trường hợp là ổn định và cải thiện sức nghe, bao gồm điều trị thuốc và máy trợ thính:
- Sodium Fluoride được coi là yếu tố cơ bản cho sự phát triển răng và xương. Các nghiên cứu đã cho thấy rằng nó có thể hiệu quả ở vài bệnh nhân mắc xốp xơ tai. Thuốc thường được kết hợp bổ sung Calcium để làm chậm hoặc cản trở diễn tiến của bệnh. Hoạt chất này được dùng trong giai đoạn sớm của bệnh và triệu chứng nghe kém tiến triển. Chống chỉ định dùng thuốc trên trẻ em, phụ nữ có thai, cho con bú và bệnh nhân suy thận.
- Máy trợ thính được áp dụng ở những trường hợp bệnh ảnh hưởng chủ yếu ở mê đạo tai, phẫu thuật không hiệu quả. Ngoài ra, máy trợ thính còn hỗ trợ trong những trường hợp điếc tiếp nhận sau mở xương bàn đạp. Khảo sát cho thấy, biện pháp này đem lại sự hài lòng cao ở bệnh nhân đã được phẫu thuật.
Điều trị phẫu thuật
Với kỹ thuật hiện nay, phẫu thuật đem lại kết quả rất khả quan. Phẫu thuật xương bàn đạp là kĩ thuật mổ được lựa chọn trong điều trị xốp xơ tai. Phẫu thuật này được chỉ định phụ thuộc vào mức độ cứng của khớp bàn đạp tiền đình. Điều này có thể được đánh giá gián tiếp qua đo thính lực đồ trước phẫu thuật. Ngoài ra, việc lựa chọn bệnh nhân mổ còn dựa trên những tiêu chí lâm sàng và thính học khác.
Dựa trên kết quả thống kê, kết quả phẫu thuật cho thấy 90% trường hợp cho kết quả tốt, cải thiện rõ rệt về sức nghe và mức hài lòng của người bệnh. Một số tai biến của phẫu thuật bao gồm: thủng màng nhĩ, liệt dây thần kinh mặt…Tuy nhiên, tỷ lệ biến chứng là rất thấp.
Bệnh xốp xơ tai là bệnh lý di truyền nhiễm sắc thể với biểu hiện chủ yếu là nghe kém và ù tai. Bệnh thường gặp ở phụ nữ trẻ, tuổi dậy thì hay ngay sau đó. Với kỹ thuật hiện nay, phẫu thuật mang lại kết quả rất khả quan. Hy vọng bài viết mang lại các thông tin bổ ích về căn bệnh trên.
